محسن رنانی، اقتصاددان نهادگرا گفت: در یکی دو سال اخیر ما شاهد بروز آشکار و علنی فرآیندهایی هستیم که اگر چه در گذشته وجود داشته ولی آشکار و علنی شدنش و ریختن قبحش نشانه یک معضل جدی در سیستم است، به ویژه در دوره‌ای که دولتی سر کار است که داعیه مبارزه با فساد و عدالت‌طلبی را داشته است و آشکار شدن این خطاها نشانه خطر جدی است.
دانشیار اقتصاد دانشگاه اصفهان، در همایش بررسی بسترهای فساد در اقتصاد ایران که عصر روز گذشته در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار داشت: تحلیل من از این اتفاق حاوی نگاه سیستمی است.فساد اقتصادی هم نشانه بیماریهای نهفته در نظام سیاسی ـ اجتماعی است و هم خودش علت گسترش دیگر بیماریهای سیستم خواهد شد.
رنانی ادامه داد: وقتی در سیستمی فساد به مرحله علنی و گسترش یابنده می رسد علامت دو چیز است. یکی این که بیماری به مرحله حاد خود رسیده و یا این که نظام سیاسی وارد مرحله پیری شده است.
دانشیار دانشگاه اصفهان افزود: چون در دو مرحله از عمر نظامهای سیاسی، فساد شدید می شود. یکی مرحله کودکی و دیگری در مرحله پیری. اما نوع فسادی که در مرحله پیری ظهور می یابد با نوع فسادی که در مرحله کودکی وجود داشته، متفاوت است.
*شاخص های مراحل عمر نظام های سیاسی
از نظر این استاد دانشگاه برای شناسایی این که یک نظام سیاسی در کدام یک از مراحل عمر خود قرار دارد می توان از دو شاخص «انعطاف پذیری» و «کنترل پذیری» استفاده کرد. وقتی یک نظام سیاسی خود را درگیر مسائل پیش پا افتاده می کند و برای موضوعات کوچک هزینه های بزرگ می پردازد به این معناست که انعطاف پذیری نظام سیاسی پایین آمده است.
وی ادامه داد: شاخص دوم، کنترل پذیری نظامهای سیاسی است که همانند بدن انسان، در مراحل کودکی خیلی پایین است، بعد کم کم بالا می رود و دوباره در مراحل پیری کاهش می یابد. نظام های سیاسی نیز همین گونه اند. در کودکی کنترل پذیری شان بسیار پایین است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اصولا هرگاه در سیستمی ضایعات افزایش یابد به معنی کاهش کنترل پذیری است.
رنانی که کتاب جدیدش به نام «چرخه های افول اخلاق و اقتصاد» همین روزها منتشر می شود در ادامه با استفاده از وضعیت دو شاخص انعطاف پذیری و کنترل پذیری، مراحل عمر نظام های سیاسی را تفکیک کرد. وی بیان کرد: انعطاف پذیری خیلی بالا و کنترل پذیری خیلی پایین نشانه این است که نظام سیاسی در مرحله کودکی قرار دارد. وقتی انعطاف پذیری بالا اما در حال کاهش است و کنترل پذیری پایین اما در حال افزایش است، این نشانه می دهد که نظام سیاسی وارد مراحل جوانی و رشد شده است. وقتی انعطاف پذیری در سطح مناسب و کنترل پذیری خیلی بالا باشد نشانه آن است که نظام سیاسی در مرحله کمال و تعادل قرار دارد. اگر انعطاف پذیری خیلی پایین و کنترل پذیری به سرعت رو به کاهش باشد نشانه آن است که نظام سیاسی وارد مرحله کهولت و پیری شده است.
* بازتعریف اولویت های ملی
این استاد اقتصاد در بخش پایانی صحبت خود گفت: الان مساله اصلی ما این است که باید اولویت های ملی خودمان را بازتعریف کنیم. الان هر یک از قوای کشور یک اولویت هایی برای خودش تعریف کرده است و به سوی تحقق آنها می رود و این اولویت های متعدد و متفرق انرژیهای کشور را هدر می دهد.
رنانی پیشنهاد داد که اولویت های ملی در بین قوا بحث شود و نظام سیاسی این اولویت ها را جمع بندی کند و بعد از طریق یک همه پرسی آنها را به رای مردم بگذارد.
/3131
نظر شما