مهسا مژدهی: زمان به رسمیت شناخته شدن فلسطین برای کشورهای اروپایی سر رسیده است. نروژ، ایرلند و اسپانیا سه کشوری هستند که در یک هفته اخیر تصمیم خود را برای شناسایی یک کشور فلسطینی اعلام کردند. نخست وزیر نروژ در هنگام اعلام این خبر گفت: به رسمیت شناختن کشور فلسطین به معنای حمایت از گروه‌های میانه‌رویی است که نقش آنها در نزاع پایدار کاهش یافته است. ما از کشورهای دیگر نیز می‌خواهیم که چنین اقدامی انجام دهند و کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند.
اروپایی‌ها دیگر تحمل نتانیاهو را ندارند
وقایع پس از هفت اکتبر در غزه و پرونده پروپیمان نتانیاهو در جنایت علیه بشریت، حامیان اروپایی او را دلزده کرده است. حمایت از او هر چند کماکان سیاست عمومی در غرب به‌حساب می‌آید اما ده‌ها هزار کشته در جنگ با فلسطینی‌ها حتی برای حامیان اسراییل هم توجیحی ندارد.
ایالات متحده و اروپا خود را حامی طرح دو کشوری می‌دانند. بر اساس این طرح اسراییل باید به مرزهای ۱۹۶۷ برگردد و نتانیاهو مطلقا مایل نیست به اشغال سرزمین‌های فلسطینی پایان دهد. از سوی دیگر کشورهای حامی اسراییل هم در سال‌های گذشته مساله دو کشوری را پشت گوش انداخته و به آن به چشم راه‌حلی برای حل بحران فلسطین نگاه نکرده‌اند. در چنین وضعیتی نتانیاهو با حمله به غزه، نابود کردن زیرساخت‌های شهر، کشتن بیش از ۳۰ هزار نفر و ترتیب دادن نسل‌کشی علیه فلسطینی‌ها در حال از دست دادن حمایت برخی از کشورهای اروپایی است.
قبل از این ۱۴۳ کشور از میان ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد، فلسطین را به عنوان دولت و کشور مستقل به رسمیت شناخته بودند. با این حساب اتفاقی که در بین سه کشور اروپایی افتاده بدعت تازه‌ای به حساب نمی‌آید. آنها حالا به خیل کشورهایی پیوسته‌اند که برای فلسطین اختیارات حقوقی قائل هستند.
راه دیگری وجود ندارد
به نظر می‌رسد بالاخره کشورهای غربی به این نتیجه رسیده اند که مساله فلسطین با حمایت بی‌چون و چرا از اسراییل قابلیت حل و فصل شدن را ندارد. کشورهایی که برخی از شهروندان خود را در حمله هفت اکتبر از دست داده‌اند هم به خوبی متوجه شده‌اند سیاستی که تلاویو علیه فلسطینی‌ها در دهه‌های گذشته در پیش گرفته، نمی‌تواند برای همیشه ادامه پیدا کند. البته کماکان کشورهایی مانند فرانسه و آمریکا و... با نتانیاهو آنقدر رودروایسی دارند که نتوانند مساله پذیرش فلسطین را رو در رو با او مطرح کنند. اما کشورهایی که خودشان را وامدار اسراییل نمی‌دانند در مسیر به رسمیت شناختن فلسطین، پیشتاز شده‌اند.
درحال حاضر اقلیتی از کشورهای اروپایی فلسطین را به عنوان یک کشور شناسایی می‌کنند. اینها مجارستان، لهستان، رومانی، جمهوری چک، اسلواکی و بلغارستان هستند که در سال ۱۹۸۸ این موضع را اتخاذ کردند؛ سایرین سوئد، قبرس و مالت هستند.
به رسمیت شناختن فلسطین به چه معناست؟
بیایید به سخنرانی نروژی‌ها برگردیم. نخست وزیر نروژ به هنگام اعلام به رسمیت شناختن فلسطین گفت: به رسمیت شناختن کشور فلسطین احتمالا به از سرگیری روند تحقق راه حل ۲ دولت منجر خواهد شد. جنگ در غزه نشان می‌دهد که تحقق صلح و ثبات در گرو حل مسئله فلسطین است. به رسمیت شناختن فلسطین یعنی وجود دولت مستقل و در نتیجه کشور مستقل فلسطین از سوی کشورها مورد تایید قرار می‌گیرد. منظور از دولت فلسطین تشکیلات خودگردان به ریاست محمود عباس است. اخیرا یک مقام رده‌بالا در حماس هم مساله پیوستن این گروه به فتح را مطرح کرده بود که نشان می‌دهد در صورت پیشرفت در مساله به رسمیت شناخته شدن فلسطین، گروه‌های دیگر فلسطینی هم برای همکاری با تشکیلات خودگردان قدم پیش می‌گذارند. وقتی کشوری فلسطین را به رسمیت می‌شناسد یعنی پذیرفته است که کرانه باختری، غزه و بخش شرقی شهر قدس به عنوان خاک فلسطین و قدس شرقی هم به عنوان پایتخت دولت فلسطین به رسمیت شناخته می شوند. از سوی دیگر بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷ که از نظر سازمان ملل به رسمیت شناخته می‌شود، مساله مهم دیگر است. با همه اینها کشورهای مسلمان مانند ایران طرح دو کشوری را راه‌حل مساله نمی‌دانند. اسراییل به عنوان رژیمی اشغال‌گر که بر سرزمین فلسطینی‌ها دست اندازی کرده شناخته می‌شود و حتی بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷ چیزی از اشغال‌گری آنها کم نمی‌کند.
تحلیل‌گران برای ذوق زده شدن از به رسمیت شناخته شدن فلسطین محتاطانه عمل می‌کنند. به اعتقاد آنها آرزوی ایجاد دو کشور در سرزمین‌های اشغالی امری است که به سادگی امکان‌پذیر نخواهد بود. ایالات متحده محتاطانه در نظر دارد برخی امتیازات مانند عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسراییل را پیش از به رسمیت شناختن دولت و کشور فلسطین به اسراییلی‌ها اعطا کرده و بعد با روشن شدن کامل مواضع کشورهای اروپایی، موضع نهایی خود را اعلام کند. اینکه حتی بایدن هم نمی‌داند چطور باید نتانیاهو را متوقف کند و وضعیت فعلی را به سود شهرت خود در دفاع از حقوق بشر نمی‌داند؛ باعث نشده است که کشورهای غربی دست از حمایت تلاویو برداشته یا بخواهند در روند به رسمیت شناختن همگانی فلسطین و تشکیل کشوری فلسطینی دست بجنبانند. به اعتقاد آنها پیش از هر چیز، منافع اسراییل باید حفظ شود و در نهایت اگر فرصتی باقی ماند، به منافع فلسطینی‌ها پرداخته شود. این استانداردهای دوگانه همان چیزی است که نتانیاهو خود را به آن دلگرم می‌کند.
۳۱۱۳۱۲
نظر شما