سوال از رییس جمهور دارای حاشیه هایی بود که از جمله موارد مهم آن ایراد شکلی رییس جمهور به شیوه طرح سوال بود. رییس جمهور معتقد است شیوه طرح سوال می بایست مبتنی بر وظایف رییس جمهور تنظیم می شد در حالیکه موارد سوال در حیطه وظایف رییس جمهور نیست.
اصل 88 قانون اساسی در مورد استیضاح از رییس جمهور می گوید: " در هر مورد که حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رئیس جمهور و یا هر یک از نمایندگان از وزیر مسئول؛ درباره یکی از وظایف آنان سوال کنند، رئیس جمهور یا وزیر موظف است در مجلس حاضر شود و به سوال جواب دهد و این جواب نباید در مورد رئیس جمهور بیش از یک ماه و در مورد وزیر بیش از ده روز تاخیر افتد مگر با عذر موجه به تشخیص مجلس شورای اسلامی"
شاکله این اصل مبتنی بر یک قاعده، برای دو شخصیت است یکی رییس جمهور و دیگری وزرا. اما زمان پاسخگویی بر اساس نوع شخصیت رییس جمهور و اهمیت مورد سوال از ایشان و نیز وزیر و اهمیت کمتر سوال از ایشان نسبت به رییس جمهور، دارای دو مکانیزم جداگانه است. پس این برداشت که قانون دست مجلس را برای بررسی جواب مجلس باز نگذاشته است حرف بجایی نیست و عملا سوال از رییس جمهور به کار بیهوده ای تبدیل می شود. چرا که در نوع سوال از وزرا نیز باید گفت قانون اجازه ابتر ماندن سوال از وزرا را مجوز نداده است.
بر اساس قانون تعیین حدود وظایف و اختیارات و مسئولیتهای ریاست جمهوری اسلامی ایران در فصل اول، وظایف و اختیارات رییس جمهوری به عنوان رییس قوه مجریه به غیر از مواردی که بواسطه تغییر قانون اساسی نسخ شده است عبارت است از: یک اینکه، رییس جمهور یا نماینده قانونی او موظفند عهدنامه‌ها، مقاوله‌نامه‌ها،موافقتنامه‌ها و قراردادهای دولت جمهوری اسلامی ایران با سایر‌دولتها و همچنین پیمانهای مربوط به اتحادیه‌های بین‌المللی را پس از تصویب مجلس شورای اسلامی امضاء نمایند. دو دیگر آنکه، به منظور اجرای اصل 129 نشانهای کشوری به پیشنهاد وزرای ذیربط و تصویب هیأت دولت ونشانهای لشکری به پیشنهاد رییس ستاد‌مشترک و تصویب فرمانده کل قوا یا مقام مجاز از طرف وی به وسیله رییس جمهور اعطاء می‌شود. سه اینکه، در زمان جنگ و اشغال نظامی کشور، چنانچه برگزاری انتخابات در یک یا چند حوزه انتخابیه امکان‌پذیر نباشد، رییس جمهور توقف‌انتخابات در نقاط اشغال شده یا تمامی کشور را، با ذکر مدت کتباً به مجلس شورای اسلامی جهت اخذ تصمیم پیشنهاد می‌نماید. چهار آن که رییس جمهور موظف است نتیجه همه پرسی را پس از طی مراحل قانونی و ابلاغ به وی ظرف مدت 5 روز امضاء نموده برای اجراء به‌مسئولین ابلاغ نماید. پنجم، سفرای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور توسط وزیر امور خارجه به رییس جمهوری معرفی می‌گردند. رییس جمهور موظف‌است ظرف 5 روز از معرفی، استوارنامه سفیر را امضاء نماید. ششم؛ شرکت در کنفرانسها، سمینارها و اجلاسیه‌های بین‌المللی که در سطح عالیترین مقام اجرایی کشورها تشکیل می‌شود در اختیار رییس‌جمهور می‌باشد. هفتم، به منظور پاسداری از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در اجرای اصل 113 قانون اساسی، رییس جمهور از طریق نظارت، کسب‌اطلاع، بازرسی، پیگیری، بررسی و اقدامات لازم مسئول اجرای قانون اساسی می‌باشد. و به منظور اجرای صحیح و دقیق قانون اساسی، رییس جمهور حق اخطار و تذکر به قوای سه‌گانه کشور را دارد.اما وظایفی است که در قانون حدود و اختیارات رییس جمهور نیامده و براساس تکالیفی است که در قوانین آتی بدان اشاره شده است. که البته این قوانین گاه بواسطه عضویت رییس جمهور در مراجع خاص بوده همانند مجمع تشخیص مصلحت نظام یا شورا های عالی و ...یا گاه بر اساس سایر وظایف خاص، مجلس بدانها اشاره داشته است.
آنچه که در اصل 88 قانون اساسی آمده، شروع یک آماده سازی از ناحیه مجلس علیه تخلفات رییس جمهور است که دو مسیر را آماده سازی می نماید: یا استیضاح یا محاکمه در دیوان عالی کشور چرا که بر اساس قانون حدود و اختیارات ریاست جمهوری، در هر کدام از اتهامات نامبرده رییس جمهور رسیدگی مستقیماً به وسیله دادگاه انجام گرفته و دادسرا حق دخالت ندارد و به نظر می رسد که سوال از رییس جمهور به نوعی جانشین کیفرخواست دادسرا، برای رییس جمهور تلقی شود و بر اساس ماده 19 قانون مذکور، رسیدگی به اتهامات مربوط به تخلفات ،در رابطه با وظایف و اختیارات رییس جمهور؛ در صلاحیت دیوان عالی کشور است.حال باید دید موارد سوال 9گانه زیر از رییس جمهوربا کدام یک از موارد قانونی انطباق دارد؟که البته همه موارد نیاز به کارشناسی رسمی و بررسی ریز موارد توسط دیوان عالی کشور خواهد داشت...
1. چرا قانون تسهیلات ارزی برای متروی تهران و کلانشهرها و حمل و نقل عمومی سایر شهرها علی‌رغم نیاز مبرم این شهرها به روان‌سازی ترافیک و با وجود این که اصلاح قیمت حاملهای انرژی موجب افزایش سی درصدی استفاده از مترو شده است، ابلاغ و اجرا نشد؟
2. با نرخ رشد اقتصادی سالهای 88 و 89 آیا ممکن است یک میلیون و ششصد هزار شغل در سال 89 ایجاد شده باشد؟
3. بر اساس ماده 8 قانون هدفمند سازی یارانه ها دولت مکلف است 30% خالص وجوه حاصل از یارانه ها را به بخش های تولیدی اختصاص دهد. همچنین بر اساس جزء الف بند 46 قانون بودجه سال 1390 حداقل 20% از درآمد یارانه ها را باید به بخشهای تولیدی اختصاص دهد که مبلغ آن در همین بند یکصد هزار میلیارد ریال پیش بینی شده است. چرا دولت سهم بخش تولید را مطابق این دو قانون اعمال نکرده است؟
4. جناب آقای رئیس جمهور! خانه نشینی و مقاومت یازده روزه جناب عالی در مقابل حکم حکومتی رهبر انقلاب اسلامی مبنی بر ابقای جناب آقای مصلحی در وزارت اطلاعات چه توجیهی دارد؟
5. این سخن جناب‌عالی که مجلس در رأس امور نیست، چه هدفی را دنبال می‌کند؟
6. مبلغ 1500 میلیارد تومان بودجه ارتقاء شاخصهای فرهنگی کشور در قانون بودجه سال 1389 چگونه هزینه شده است؟
7. چه ضرورتی وجود داشت که آقای منوچهر متکی، وزیر سابق امور خارجه در زمان مأموریت خود به سنگال عزل شود، به طوری که علاوه بر تحقیر شخصیت ایشان، اعتبار نظام جمهوری اسلامی ایران در سطح جهان آسیب ببیند.
8. چرا جناب‌عالی با علم به این که انتقاد رئیس جمهور کشور از برخی مجریان قانون عفاف و حجاب در رسانه ملی موجب کاهش اقتدار نظام در این حوزه و انحطاط وضع پوشش اسلامی در جامعه خواهد شد، در برنامه زنده تلویزیونی از دولت سلب مسئولیت نمودید و پس از مخالفت گسترده مراجع عظام تقلید، ائمه جمعه، علمای بلاد و نمایندگان مجلس، در مصاحبه زنده تلویزیونی بعدی اعلام فرمودید که حرف ما همان است که گفتیم. این رفتار شما چگونه توجیه می‌شود؟
9. چرا نظریه «ترویج مکتب ایران به جای مکتب اسلام» را که توسط رئیس دفتر شما بیان شد علی‌رغم ضدیت با مبانی انقلاب اسلامی و مخالفت قاطبه مراجع عظام تقلید و علمای بزرگ و دلسوزان نظام، تأیید و بر آن تأکید کرده، باعث تضعیف جایگاه انقلاب اسلامی و احیاء تعصبات قومی در میان مسلمانان و سوء استفاده مخالفان وحدت اسلامی گردیدید؟
*وکیل پایه یک دادگستری
نظر شما