به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، جهان هستی سرشار از نشانه‌هایی است که به شناخت خداوند و درک حقیقت هستی راهنمایی می‌کنند. در نگاه دینی، تمامی مخلوقات در حال تسبیح و حمد پروردگار هستند هرچند انسان‌ها درک کاملی از این حقیقت ندارند. این ارتباط میان خلقت و خداشناسی در دو کتاب الهی، یعنی «کتاب تکوین» که همان عالم طبیعت است و «کتاب تدوین» که قرآن کریم است، تجلی یافته است. انسان با تدبر در این نشانه‌ها می‌تواند مسیر رشد و کمال خود را بهتر بشناسد و به حقیقت آفرینش نزدیک‌تر شود.
بنابر روایت ایکنا، بهار به‌عنوان فصل تجدیدحیات طبیعت، نمادی از قدرت الهی در ایجاد زندگی دوباره است. همان‌گونه که زمین پس از دوره‌ای سرد و خاموش، بار دیگر جان می‌گیرد و سرسبزی و نشاط را تجربه می‌کند، انسان نیز نیازمند رستاخیز درونی و روحی است. قرآن کریم بارها انسان را به تأمل در طبیعت و نشانه‌های الهی در آفاق و انفس دعوت کرده است تا با درک این نشانه‌ها، مسیر خود را به سوی حقیقت و کمال الهی هموار کند.
یکی از مهم‌ترین راه‌های شناخت خود و رسیدن به حقیقت، درک ظرفیت‌های درونی و شناخت جایگاه انسان در هستی است. از دیدگاه دین، انسان فراتر از یک موجود مادی است و دارای امکانات عظیمی همچون عقل، تفکر و میل به جاودانگی است که او را از دیگر موجودات متمایز می‌کند. اما وابستگی به دنیا و نادیده گرفتن این ظرفیت‌ها، موجب محدودیت‌های فکری و روحی می‌شود. قرآن کریم با تأکید بر خودشناسی و پرورش روحی، انسان را به تزکیه و سبک‌بالی دعوت می‌کند تا از وابستگی‌های دنیوی رهایی یابد و به حقیقت وجودی خود نزدیک‌تر شود.
حجت‌الاسلام علی سرلک، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر ایران در گفت‌وگو با ایکنا درباره «سیر آفاقی و انفسی در بهار» بیان کرد: خداوند بر در و دیوار این عالم که کتاب تکوین است و بر تمام موجودات نشانه‌ها و اشاره‌های خود را گذاشته است و تمام موجودات را به سمت خود جهت‌دهی کرده است به قول شاعر «هر گیاهی که از زمین روید/ وحده لا شریک له گوید».
وی ادامه داد: تمام موجودات یسبح به حمده گویان و همگی در حال خواندن خداوند هستند و او را نشان می‌دهند؛ خداوند می‌فرماید: «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُورًا» در کتاب تکوین که کائنات است این موضوع وجود دارد و در کتاب تدوین که همان قرآن است و کتاب آسمانی است؛ نشانه روشن و مستقیم خداست که هر دوی آنها می‌خواهند بهار جان را بیافرینند.
سرلک افزود: نشانه‌های خدا در طبیعت وجود دارد و بهار فصلی از فصول خداوند است که رستاخیز طبیعت است. همه چیز در بهار به نهایت طراوت و شادابی می‌رسد و قرآن نیز می‌خواهد با جان ما همین کار را کند به همین دلیل در قرآن مرتب ما را به فضای طبیعت و درست نگاه کردن و نظر به آثار رحمت الهی ارجاع می‌دهد و به تعبیر قرآن «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ» خداوند می‌خواهد جان ما را بهاری و وجود ما را پرطراوت و شاداب کند تا لایق لقا و ملاقات خداوند نائل شویم.
وی اظهار کرد: ما باید خودمان را بشناسیم؛ علت آنکه دچار بلا و مشکل می‌شویم به دلیل خودناشناسی است به قول مولوی «خویشتن نشناخت مسکین آدمی/ از فزونی آمد و شد در کمی» ما باید از جهت امکاناتی که داریم خودمان را بشناسیم. امکانات ما بسیار بزرگ است و اگر بنا بود ما فقط برای همین دنیا باشیم غریزه برای ما کافی بود؛ اینکه عقل داریم و می‌توانیم بیندیشیم و خردمند شویم، امکانی بسیار بزرگ است که خدا به ما هدیه کرده است.
سرلک با بیان اینکه میل به جاودانگی و زیبایی امکانات فرا مادی انسانهاست، گفت: هر چقدر به این امکانات بیشتر برسیم تزکیه نفس واقعی‌تر خواهد شد. ما انسان هستیم و انسان بزرگتر از دنیا است؛ ما زمانی زمین‌گیر می‌شویم که خود را کوچکتر از دنیا تصور کنیم؛ خداوند نیز می‌فرماید: «وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنُطْعِمُ مَنْ لَوْ یَشَاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ» یعنی شما را چه شده است که هر وقت می‌گوییم حرکت کنید سنگین شده‌اید و انگار می‌خواهید همیشه آنجا باشید. این تصمیم غلطی است که ما گرفتیم؛ اولین قدم سبک‌بالی و تزکیه این است که ما خود را از دنیا بزرگتر ندانیم. قرآن می‌فرماید؛ خداوند عالم را برای شما آفرید «هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا» و تا زمانی که به آن نرسیم که از دنیا بزرگتر هستیم در دنیا زمین‌گیر خواهیم بود. اولین قدم خودشناسی باور ظرفیت و جایگاه خود در دنیاست.
نظر شما