کیاوش حافظی: تعدادی از نمایندگان مجلس طرح استیضاح وزیر راه و شهرسازی را کلید زده اند. کمتر کسی فکرش را می کرد که دومین وزیری که در مظان استیضاح قرار خواهد گرفت فرزانه صادق باشد. آخرین روز مرداد سال گذشته وقتی پزشکیان برای دفاع از وزرای پیشنهادی اش به مجلس رفته بود در مورد تنها وزیر زن خود تاکید کرد: «خانم صادق مالواجرد را خود آقا گفتند باشد.»
در محورهای هشت‌گانه این استیضاح فقط یک مورد به حادثه انفجار بندر شهید رجایی ربط پیدا می کند و مابقی عبارتند از: بستن سامانه ثبت نام مسکن و محروم کردن مردم از حقوق قانونی خود، عدم انجام تکالیف قانونی متناسب با قانون جوانی جمعیت، عملکرد بسیار ضعیف وزارتخانه در اجرای قوانین تنظیم کننده بازار مسکن، عملکرد بسیار ضعیف وزارتخانه در اجرای قوانین تنظیم کننده بازار مسکن، سردرگمی و بی برنامگی مفرط در عزل و نصبهای مکرر و قانون شکنی های مکرر.به جز وزیر راه، برخی نمایندگان برای استیضاح عباس علی آبادی وزیر نیرو هم خیز برداشته اند.
اما این تحرکات چقدر فنی و چقدر سیاسی اند؟ محمد عطریانفر، عضو شاخص حزب کارگزاران سازندگی، در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین به این پرسش پاسخ می دهد. او معتقد است که مجلس که به خاطر تذکر پنهان و نانوشته رهبری، از رای فرقه ای خود به اعضای کابینه پزشکیان عقب نشسته بود حالا به نقطه جبران رسیده و می خواهد رای قبلی را بشکند.
به اعتقاد او اگر این تذکر پنهان نبود، ۵۰ درصد از کابینه پزشکیان ممکن بود رد شوند.
مشروح گفتگوی محمد عطریانفر، فعال سیاسی اصلاح طلب با خبرگزاری خبرآنلاین را در ادامه بخوانید؛
************
*آقای عطریانفر! در حالی که هنوز یک سال نشده که دولت پزشکیان بر سر کار آمده، مجلس کنونی یک وزیر را اسیتضاح کرده و طی روزهای گذشته هم استیضاح دو وزیر دیگر را کلید زده. لطفا این موضوع را چطور تحلیل می کنید.
مجلس فعلی یک مجلس اصولگرای رادیکال است. اکثریت نیرومندی از نمایندگان گفتمان غالب رادیکالی دارند. رفتارهای سیاسی رادیکال‌ها معمولاً صفر و صدی است؛ یا با کسی خوب هستند یا بد. مقوله‌ای به نام نسبیت و تعادل اساساً در دیدگاه‌های آن‌ها راه ندارد.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری این مجلس اصولگرا، در شرایط متعارف آقای جلیلی بود و در شرایط دیگر، با کمی انتقاد، آقای قالیباف. به هر حال، دو گزینه مدنظر آن‌ها به موفقیت دست پیدا نکردند و شخصیت دیگری به قدرت رسید که صلاحیت انتخابات مجلس او در مقطعی توسط شورای نگهبان رد شده بود. در انتخابات ریاست‌جمهوری هم مورد تأیید قرار نگرفته بود.
دولت آقای پزشکیان، اولاً با پشتیبانی و حمایت شخص رهبری به قدرت رسید. تأیید صلاحیت ایشان با توصیه و تأکید رهبری توسط شورای نگهبان رقم خورد. آقای پزشکیان برخلاف میل نیروهای رادیکال حاکم در مجلس به قدرت رسید. این نیروها از این موفقیت به شدت عصبانی بودند.
تذکر پنهان و نانوشته رهبری نگذاشت نمایندگان فرقه ای عمل کنند
*این عصبانیت چگونه در رفتار مجلس با کابینه بروز پیدا کرد؟
در گام اول، در مرحله تأیید صلاحیت کابینه، قرار بود بنا به تکالیف و پایبندی سیاسی، خطی، جناحی و فرقه‌ای خود با این دولت و کابینه برخورد کنند. حدود ۵۰ درصد از اعضای کابینه احتمالاً کنار گذاشته می‌شدند و طبیعتاً افرادی تأیید می‌شدند که انتخابشان تا حدی خارج از کنترل رئیس‌جمهور بود یا دیگران تأثیر زیادی در تصمیم‌گیری برای معرفی آن‌ها داشتند.
اتفاقی که افتاد این بود که دولت رأی کامل آورد. این به خاطر تذکر جدی رهبری بود که کشور در شرایطی نیست که مجلس با دولت بازی کند یا بخواهد برخی از منویات حزبی، جناحی و فرقه‌ای خود را اعمال کند. آن تذکر پنهان و نانوشته رهبری باعث شد که مجلس یکپارچه به این حضراتی که در کابینه توسط رئیس‌جمهور معرفی شدند، رأی قاطع بدهد. کابینه در گام نخست تأسیس و تشکیل شد.
می خواهند رای کامل به دولت را جبران کنند
* اما حالا به استیضاح روی آورده اند ...
زمان زیادی نگذشته است، کمتر از هفت، هشت ماه از دولت آقای رئیس‌جمهور می‌گذرد. نمایندگان، به اعتقاد بنده و به‌ویژه چهره‌های مؤثر آن مجموعه، در تدارک بدعهدی هستند. در آن نقطه، دولت با حمایت رهبری به قدرت رسید و مجلس هم ناخواسته تمکین کرد. اما در این نقطه، این‌ها می‌خواهند گذشته را جبران کنند.
به این معنا که با دولت، به معنای کلی، به لحاظ سیاسی برخورد کنند. اولین گام برخورد آن‌ها با آقای همتی بود. آقای همتی بدون هیچ استدلال و منطق محکمه‌پسندی استیضاح شد و رأی او شکسته شد. وگرنه همه می‌دانند که اگر موضوع این‌ها قیمت دلار بود، نقش وزیر اقتصاد در رابطه با ارزش برابری دلار و ریال در حداقل تعریف می‌شود. فی‌الواقع، برخوردی که صورت گرفت، برخورد سیاسی بود.
هر برخوردی در این مدت کوتاه با دولت تعبیر سیاسی دارد
*به نظر شما استیضاح سیاسی محدود به همتی خواهد ماند یا استیضاح خانم صادق وزیر راه و شهرسازی هم سیاسی است؟
به اعتقاد بنده، هرگونه برخورد دیگری در این بازه زمانی کوتاه که اساساً عمر چندانی از دولت نگذشته، با دولت فعلی صرفاً تعبیری سیاسی دارد. به‌ویژه وقتی به مفردات استیضاح مراجعه کنید، این موضوع خود را نشان می‌دهد. ما در مفردات، در جزئیات، در بندها و توضیحات متن طرح استیضاح آقای همتی شاهد بودیم که سخن به صواب و درستی مطرح نشده بود و عمدتاً جهت‌گیری‌های سیاسی داشت.
مگر می‌شود تمام بحران ۴۰ ساله مسکن در ایران را به پای یک وزیر نوشت؟
درباره خانم صادق هم که شما اشاره می‌کنید، می‌بینید در شش، هفت بندی که آن‌ها مطرح کردند، کلی‌گویی‌های غیرقابل‌قبولی وجود دارد. مگر می‌شود بحران مسکن در ایران را که سابقه‌ای ۴۰ ساله دارد، تماماً به پای یک وزیر نوشت!؟
یا مثلاً موضوع سرپناه برای جوانان کشور یا بحث بنادری که به آن اشاره کردند، این‌ها مسائلی نیستند که محصول عملکرد این دولت یا شخص این وزیر یا خانم وزیر باشند. این‌ها سابقه‌ای طولانی دارند که ریشه‌شان عمدتاً در بی‌کفایتی برخی مسئولان در گذشته بوده، اما بیشتر ناشی از مشکلات اقتصادی است که بر کشور حاکم شده.
از این جهت، حتی یک بند از مفاهیمی که به عنوان دلایل استیضاح خانم وزیر مطرح شده، به نظرم قابل رد و اشکال است و می‌توان آن‌ها را صرفاً برخوردی سیاسی قلمداد کرد. هیچ بیان مثبت و محکمه‌پسندی در این موضوع وجود ندارد. در ادامه این ماجرا، چه بسا دیگر وزرا را هم زیر فشار و پوشش استیضاح ببرند.
دولت افکار عمومی را مخاطب خود بداند
*حالا دولت باید چه کار کند؟
دولت که به هر حال، چون مستلزم به قانون است، طبیعتاً باید در برابر استیضاح موضعی کاملاً پاسخگویانه و درست اتخاذ کند. نباید به سمتی برود که با نمایندگان گفت‌وگوهای بده‌وبستانی انجام دهد تا وزیر رأی بیاورد یا نه.
دولت و نیروهایی که مرتبط با رئیس‌جمهور هستند و باید از عملکرد خانم وزیر دفاع کنند، چه خود ایشان و چه نیروهای پارلمانی‌شان، باید کاملاً هوشمندانه، دقیق و بسیار منطقی پاسخ دهند و مخاطب خود را افکار عمومی ملت ایران بدانند.
نمایندگان خودشان را به خواب زده اند و قرار نیست قانع شوند
* چرا افکار عمومی را هدف قرار دهند و نه نمایندگان؟
اساساً نباید ذهن خود را معطوف به این نمایندگان کنند. اکثریت قاطع این نمایندگان کسانی هستند که خودشان خود را به خواب زده‌اند و قرار نیست قانع شوند. هرگونه جهت‌گیری برای قانع کردن آن‌ها، در واقع سنگ به دیوار زدن است و سنگشان رها خواهد شد و به هدف نخواهد خورد. از این جهت، به نظرم باید افکار عمومی را هدف قرار دهند. در قبال این قضیه، به نظرم افکار عمومی است که می‌تواند نمایندگان را هم به عقب براند.
دولت پزشکیان نه اصلاح طلب است و نه اصولگرا
حالا اگر از این ماجرا بگذریم، در شرایط خاصی که گرفتاری‌های تحریم را داریم و مذاکرات هم در جریان است، دولت باید توانمند بر سر کار خود باشد. واقعیت این است که نهادهای مؤثری که می‌توانند این مجلس را از رفتارهای قبیله‌ای و غیرمنطقی بازدارند، باید فعال شوند.
دولت، دولت ملی است؛ دولت گروهی و جناحی نیست. امروز نه می‌توانیم بگوییم دولت آقای پزشکیان اصلاح‌طلب است و نه می‌توانیم بگوییم اصولگراست. این دولتی است که بر اساس یک ظرفیت زمانی خاص و با توجه به دغدغه‌های رهبری به قدرت رسیده و تلاش می‌کند تا گام‌های مؤثری برای پیشبرد اهداف و مسئولیت‌ها بردارد.
۲۷۲۱۱
نظر شما