به گزارش خبرآنلاین، صدای دستگاه‌ها در سکوت سرد بیمارستان طنین انداخته بود. مادر روی صندلی کنار تخت خم شده بود و موهای پسرش را نوازش می‌کرد؛ همان پسری که تا چند روز پیش پرانرژی، لبخند به لب، روی موتور نشسته بود و می‌خواست برای خواهر کوچکش هدیه تولد بخرد.
مهر در گزارشی نوشت: حالا اما، پزشکان می‌گفتند مرگ مغزی شده است؛ مغزش برای همیشه خاموش شده، اما قلبش هنوز می‌تپد؛ با کمک دستگاه. خانواده در شوک بودند، ناباور، گرفتار بین امید و واقعیت مانده‌اند.
پرستار آرام گفت: «اگر رضایت بدهید، اعضای بدنش می‌تونه جان چند نفر رو نجات بده. الان پنج بیمار در همین بیمارستان منتظر کلیه و کبد هستن…»
مادر سرش را بلند کرد، اشک در چشمانش حلقه زده بود. شاید این، تنها راهی بود که بخشی از فرزندش زنده بماند و در بدن‌های دیگری زندگی کند.
روز اهدای عضو، روز ی است که در آن اهمیت بخشیدن به زندگی دیگران از طریق اهدای اعضای بدن برجسته می‌شود. در این روز، یادآوری می‌کنیم که اهدای عضو نه تنها به نجات جان انسان‌ها می‌انجامد، بلکه فرصتی برای عمل به مسئولیت اجتماعی و اخلاقی است که هر یک از ما در قبال هم‌نوعان خود داریم. اعضای بدن انسان می‌توانند پس از مرگ مغزی یا در صورت نیاز فوری، زندگی جدیدی را برای بیماران نیازمند به پیوند فراهم کنند.
از این رو با امید قبادی ناب رئیس هیأت مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان به گفتگو پرداختیم تا از چالش‌ها و روند اهدای عضو در ایران بیشتر بدانیم.
مشارکت مردم و روند صدور کارت‌های اهدای عضو چگونه است؟
یکی از نکات جالب توجه، افزایش چشمگیر کارت‌های اهدای عضو است که روی گواهینامه‌ها قرار می‌گیرد. این نشان‌دهنده تمایل بالای مردم برای مشارکت در فرهنگ اهدای عضو است، حتی بدون اینکه تبلیغات گسترده‌ای انجام شود. با وجود اینکه پویش‌ها هنوز آغاز نشده، این آمار نشان‌دهنده تغییر تدریجی در نگرش‌ها و آگاهی مردم است. این موفقیت، خصوصاً در مقایسه با آمارهای گذشته، به‌طور خاص از تلاش‌های سردار حسینی و تیمش در پلیس راهور تهران و همکاری با وزارت بهداشت و سایر نهادها حکایت دارد.
پیوند اعضا به‌صورت رایگان است؟
یکی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد ایران این است که پیوند اعضا از افراد مرگ مغزی کاملاً رایگان انجام می‌شود. این تفاوت بزرگ با بسیاری از کشورهای دیگر است که در آن‌ها بیمار مجبور است برای دریافت پیوند از اعضای فرد مرگ مغزی هزینه‌های قابل توجهی پرداخت کند. این امر نه‌تنها نشان‌دهنده سطح بالای فرهنگ ایثار در ایران است، بلکه باعث دسترسی بیشتر افراد نیازمند به پیوند می‌شود. ایران در این زمینه دستاوردهای قابل توجهی دارد که شایسته معرفی جهانی است.
قوانین مربوط به صادرات اعضا و اهدای عضو اتباع چیست؟
در ایران صادرات اعضا (یا ارگن ترافیکینگ) به هیچ وجه مجاز نیست و طبق قانون کشور به‌طور جدی با آن برخورد می‌شود. این سیاست یکی از نقاط قوت و قابل دفاع در نظام سلامت ایران است که مانع سوءاستفاده از وضعیت بحرانی افراد نیازمند پیوند در کشورهایی دیگر می‌شود. علاوه بر این، پیوند اعضا بین ایرانی‌ها و اتباع خارجی (مانند افغان‌ها) تنها در صورتی مجاز است که فرد دارای شناسنامه ایرانی یا کد آمایش باشد. این قوانینی که برای پیوند اعضا از اتباع افغان به افغان‌ها و بالعکس وضع شده، به منظور جلوگیری از سوءاستفاده و تجارت غیرقانونی اعضا است.
پیوند اعضا از زنده را داریم؟
در مورد پیوند کلیه از فرد زنده، اگرچه این نوع پیوند تحت نظارت شدید وزارت بهداشت قرار دارد و هزینه‌های آن نیز تعیین شده است، باید به این نکته توجه داشت که این نوع پیوند مشروط به توافق بین فرد اهداکننده و گیرنده است و برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده، دولت هزینه‌ها را به دقت نظارت می‌کند.
پیوند اعضا در ایران با وجود دستاوردهای علمی و فنی قابل توجه، هنوز نیازمند تغییرات عمده فرهنگی است. در این زمینه، باید آگاهی مردم درباره مرگ مغزی، اهدای عضو، و همچنین حقوق قانونی افراد بیشتر از پیش تقویت شود تا رضایت عمومی برای اهدای عضو در موقعیت‌های بحرانی افزایش یابد. این وظیفه فقط بر عهده وزارت بهداشت یا رسانه‌ها نیست، بلکه باید همه نهادها و مسئولین دست به دست هم دهند تا فرهنگ اهدای عضو در ایران به یک فرهنگ فراگیر و پذیرفته‌شده تبدیل شود.
اگرچه پیوند اعضا در ایران بسیار موفق است، اما نیاز به افزایش تعداد اهداکنندگان و اطلاع‌رسانی بیشتر در خصوص اهمیت و ضرورت اهدای عضو وجود دارد. برای مثال، تعداد کارت‌های اهدای عضو نسبت به جمعیت کشور هنوز کم است و این نشان می‌دهد که آگاهی عمومی باید به یک سطح جدید برسد.
در نهایت، روندهایی که در ایران در حال انجام است، به‌ویژه همکاری با پلیس راهور برای درج نشان اهدای عضو بر گواهینامه‌ها و تلاش برای افزایش آگاهی عمومی، نشان‌دهنده عزم راسخ کشور برای رسیدن به یک نظام پیوند اعضای موفق و بدون هزینه است. امیدواریم که در آینده، فرهنگ‌سازی بیشتر و آموزش به خانواده‌ها و افراد جامعه باعث تغییرات مثبت و نجات جان بیشتر بیماران نیازمند پیوند اعضا شود.
غلط بودن بحث فروش اعضا (به ویژه قلب) را تأیید می‌کنید؟
یکی از مسائل بسیار مهم که در صحبت شما اشاره شده، بحث فروش اعضا، به‌ویژه قلب، است. همانطور که گفتید، این ادعا که فردی می‌تواند قلب خود را بفروشد، کاملاً بی‌اساس و غیرواقعی است. اعضای بدن انسان به هیچ عنوان قابل خرید و فروش نیستند، به ویژه در مورد اعضای حیاتی مانند قلب. پیوند اعضا به قوانین بسیار پیچیده‌ای نیاز دارد که شامل تطابق بافتی، گروه خون، و مسائل پزشکی دیگر می‌شود.
این‌ها نمی‌توانند به راحتی مانند یک معامله تجاری انجام شوند. علاوه بر این، فردی که قلبش برداشته می‌شود، به سرعت جان خود را از دست می‌دهد، بنابراین کسی نمی‌تواند برای ۲۰۰ میلیون تومان تصمیم به فروش قلبش بگیرد و در عین حال زنده بماند. این نوع صحبت‌ها بیشتر به شایعات شبیه است و هدف رسانه‌های خارجی و حتی داخلی ممکن است ایجاد هرج و مرج اجتماعی و تخریب تصویر ایران باشد.
واکنش رسانه‌ها و مسئولیت‌هایشان چه بود؟
رسانه‌های خارجی مانند بی‌بی‌سی که به چنین شایعاتی نشان دادند. سوالی که از بنده آن‌ها پرسیدید و جواب من این بود: «آیا شما واقعاً فکر می‌کنید که قلب فردی می‌تواند برداشته و به دیگری داده شود؟» این سوال به‌خوبی نشان می‌دهد که برخی از رسانه‌ها ممکن است بدون بررسی دقیق اطلاعات، اقدام به انتشار شایعات کنند. این نوع شایعات می‌تواند تأثیرات منفی زیادی داشته باشد و نه تنها آگاهی مردم را در مسائل بهداشتی و پزشکی خدشه‌دار کند، بلکه باعث ایجاد اضطراب و نارضایتی اجتماعی شود.
پیوند اعضا در ایران چگونه است؟
یکی از نکات مثبت که در ایران وجود دارد این است که پیوند اعضا، به‌ویژه پیوند از افراد مرگ مغزی، به طور رایگان انجام می‌شود. این موضوع برای کشور ایران یک دستاورد بزرگ است. شما درست اشاره کردید که در بسیاری از کشورهای دیگر، بیماران باید بخشی از هزینه‌های پیوند اعضا را پرداخت کنند، اما در ایران، این هزینه‌ها به طور کامل توسط دولت پوشش داده می‌شود. این سیاست به مردم ایران این امکان را می‌دهد که به خدمات پزشکی و پیوند اعضا دسترسی داشته باشند، بدون آنکه نگران مشکلات مالی باشند.
در مورد کارت‌های اهدای عضو، این نکته بسیار مهم است که فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه، تأثیر زیادی در نجات جان‌های بیشتری خواهد داشت. شما به درستی اشاره کردید که برای این کار باید از طریق بیلبوردها، رسانه‌ها و برنامه‌های آگاهی‌بخش، مردم را تشویق کرد تا کارت اهدای عضو دریافت کنند و تمایل خود را برای اهدای اعضا در زمان مرگ مغزی اعلام کنند. اینکه صحبت کردن در مورد تمایل به اهدای عضو می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد و به اندازه داشتن یک کارت اهدای عضو کار کند، نکته‌ای بسیار مهم است که باید در فرهنگ جامعه جا بیفتد.
یکی از نکات مهم که باید به آن توجه کرد این است که میزان موفقیت پیوند اعضا در ایران، کمتر از کشورهای پیشرفته نیست. شما اشاره کردید که میزان ریجکشن (پس زدن پیوند) در ایران معادل کشورهای پیشرفته است، که نشان‌دهنده کیفیت بالای پیوند اعضا در ایران و نظارت دقیق بر روند پیوند است. این پیشرفت‌ها می‌تواند به عنوان یک نقطه قوت برای سیستم بهداشت و درمان ایران محسوب شود.
برنامه‌هایی که برای روز ملی اهدای عضو طراحی شده‌اند و تلاش برای افزایش آگاهی مردم، بسیار مؤثر خواهد بود. با توجه به اینکه تعداد کارت‌های اهدای عضو هنوز کم است، این تلاش‌ها برای تشویق بیشتر مردم به دریافت کارت اهدای عضو و اعلام تمایل به اهدای اعضای خود در صورت مرگ مغزی می‌تواند منجر به نجات جان‌های بیشتری شود.
لحظات بحرانی که خانواده‌ها درگیر تصمیم‌گیری هستند، می‌تواند یکی از سخت‌ترین لحظات زندگی‌شان باشد. وقتی یک عزیز در وضعیت مرگ مغزی قرار می‌گیرد، خانواده‌ها اغلب در شوک و درد هستند و ممکن است تصمیم‌گیری در مورد اهدای عضو برایشان سخت باشد. وجود کارت اهدای عضو در چنین مواقعی می‌تواند کمک بزرگی باشد. این کارت‌ها باعث می‌شود که تصمیم‌گیری سریع‌تر و شفاف‌تر باشد، چرا که نشان می‌دهد فرد قبل از مرگ، تمایل خود را برای اهدای عضو اعلام کرده است.
فرآیند ساده دریافت کارت اهدای عضو را بگویید
برای دریافت کارت اهدای عضو به‌ویژه ارسال کد ملی به شماره ۳۴۳۲ و دریافت لینک کارت مجازی در عرض چند ثانیه، یک راه حل ساده و سریع است که می‌تواند کمک کند مردم در هر لحظه تصمیم به گرفتن کارت اهدای عضو بگیرند. این کار نشان می‌دهد که فرآیند دریافت کارت اهدای عضو بسیار آسان و در دسترس است و مردم می‌توانند بدون نیاز به مراجعه حضوری، در خانه نیز این کار را انجام دهند.
نشان اهدای عضو بر روی گواهینامه و کارت‌های نظام پزشکی را توضیح دهید؟
یک قدم بزرگ و مفید دیگر، این است که از ۳۱ اردیبهشت (روز ملی اهدای عضو) پزشکان می‌توانند هنگام دریافت یا تمدید کارت نظام پزشکی، نشان اهدای عضو دریافت کنند. این نشان‌ها بر روی گواهینامه‌ها و کارت‌های نظام پزشکی قرار خواهد گرفت و به این ترتیب افرادی که این کارت‌ها را دارند، به‌طور خودکار در سامانه اهدای عضو ثبت می‌شوند. این گام بسیار مهم است چرا که نشان اهدای عضو می‌تواند به عنوان یک نشان اجتماعی برای تشویق دیگران به اهدای عضو عمل کند.
نکته‌ای که شما به آن اشاره کردید و بسیار مهم است این است که اعتماد به پزشکان در زمان اعلام مرگ مغزی بسیار حیاتی است. گاهی اوقات خانواده‌ها ممکن است به دلیل عدم آگاهی یا ترس از دست دادن عزیزشان، شک و تردیدهایی در مورد تشخیص مرگ مغزی داشته باشند. اما پزشکان که این مراحل را با تخصص و دقت انجام می‌دهند، باید از طرف خانواده‌ها مورد اعتماد قرار بگیرند. اینکه شما اشاره کردید که پزشکان در زمان اعلام مرگ مغزی نمی‌خواهند تصمیم نادرستی بگیرند و تمام سعی‌شان کمک به نجات جان دیگران است، نشان‌دهنده صداقت و حرفه‌ای بودن تیم پزشکی است.
فواید اهدای عضو چیست؟
اهدای عضو می‌تواند جان‌های بسیاری را نجات دهد. هر فردی که اعضای خود را اهدا کند، نه تنها به زندگی دیگران کمک می‌کند، بلکه این عمل به نوعی صدقه جاری و ثواب دائمی برای شخص اهدا کننده خواهد بود. همانطور که شما بیان کردید، با هر رضایت برای اهدای اعضا، اعضای فرد مرگ مغزی می‌توانند به ۸ نفر زندگی دوباره بدهند، که خود یک دستاورد بزرگ انسانی است.
شما چگونه افراد را تشویق به اهدای عضو می‌کنید
اینکه مردم تشویق به دریافت کارت اهدای عضو و اعلام تمایل به اهدای اعضای خود می‌شوند، می‌تواند تأثیرات زیادی در نجات جان انسان‌ها داشته باشد. همچنین آموزش‌های شما درباره فرآیند گرفتن کارت، و بیان فواید آن، می‌تواند مردم را بیشتر به این موضوع حساس و ترغیب کند.
در نهایت، اینکه شما با شفافیت و صداقت در مورد این موضوع صحبت می‌کنید، به مردم کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و در لحظات بحرانی، از اهدای اعضا به عنوان یک اقدام انسانی و خداپسندانه بهره ببرند.
۴۷۲۳۶
نظر شما