به گزارش خبرآنلاین رویترز در گزارشی به بررسی ابعاد متفاوت سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده به خاورمیانه پرداخته و می‌نویسد: هیچ رویدادی مانند دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با احمد الشرع، رهبر اسلام‌گرای سوریه، که (رژیم) اسرائیل او را «تروریست القاعده در کت‌وشلوار» توصیف کرده، انزوای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، را در هفته‌های اخیر نشان نداده است.
به نوشته ایرنا ترامپ پس از دیدار روز چهارشنبه در ریاض به خبرنگاران گفت: «او ( احمد الشرع ) پتانسیل اینکه یک رهبر واقعی باشد را دارد.»
در این دیدار، رئیس‌جمهور آمریکا مجموعه‌ای از توافق‌های تسلیحاتی، تجاری و فناوری را با سعودی‌ها امضا کرد.
در ادامه این گزارش ادعا شده است که تور چهارروزه پرهیاهوی ترامپ به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی، بیش از یک نمایش دیپلماتیک با سرمایه‌گذاری‌های کلان بود. به گفته سه منبع منطقه‌ای و دو منبع غربی، ترامپ در این سفر به دنبال این بود که نظم جدید خاورمیانه‌ای به رهبری سنی‌ها را تثبیت کند؛ نظمی که در آن ایران به نوعی به حاشیه رانده شده است.
در میانه نارضایتی واشنگتن از ناکامی اسرائیل در دستیابی به آتش‌بس در غزه، منابع گفتند که این تور به منزله توهینی به نتانیاهو، متحد نزدیک آمریکا که اولین رهبر خارجی بود که پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ژانویه به واشنگتن سفر کرد، تلقی شد.
نتانیاهو دیگر نمی‌تواند روی حمایت بی‌قیدوشرط آمریکا حساب کند
رویترز به نقل از این منابع دیپلماتیک می‌نویسد: در دیدگاه کمتر ایدئولوژیک و نتیجه‌محور ترامپ برای دیپلماسی خاورمیانه، نتانیاهو دیگر نمی‌تواند روی حمایت بی‌قیدوشرط آمریکا از دستور کار راست‌گرایانه خود حساب کند. معاون سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک در دولت جرج دبلیو بوش، در این باره گفت: «این دولت از نتانیاهو بسیار ناامید است و این ناامیدی آشکار شده است. آنها بسیار عمل‌گرا هستند و نتانیاهو در حال حاضر چیزی به آنها عرضه نمی‌کند.»
منابع گفتند که آمریکا قصد ندارد از اسرائیل، متحد کلیدی که از حمایت عمیق و دوحزبی در واشنگتن برخوردار است، روی برگرداند. اما دولت ترامپ می‌خواهد به نتانیاهو پیام دهد که آمریکا منافع خود را در خاورمیانه دارد و نمی‌خواهد او مانع این منافع شود. صبر آمریکا نه‌تنها به دلیل امتناع نتانیاهو از پذیرش آتش‌بس در غزه، بلکه به دلیل مخالفت او با مذاکرات آمریکا با ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش نیز کاهش یافته است.
رویترز می افزاید: دفتر نتانیاهو به درخواست‌های اظهارنظر پاسخ نداد و بیانیه‌ای عمومی درباره سفر منطقه‌ای ترامپ منتشر نکرده است. سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید تأکید کرد که ترامپ دوست اسرائیل است. جیمز هویت، سخنگوی این شورا، گفت: «ما همچنان با متحدمان اسرائیل برای آزادی (اسرای) باقی‌مانده در غزه، «جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» و تقویت امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه همکاری نزدیک داریم.»
شش منبع منطقه‌ای و غربی گفتند که تنش بین آمریکا و اسرائیل پیش از سفر منطقه‌ای ترامپ در حال افزایش بود. این تنش زمانی آغاز شد که نتانیاهو در آوریل برای دومین بار به واشنگتن سفر کرد تا حمایت ترامپ را برای حملات نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران جلب کند، اما به‌طور شوکه‌کننده‌ای متوجه شد که ترامپ به دیپلماسی روی آورده است.
نتانیاهو، که طرفدار سرسخت موضع سختگیرانه علیه تهران است، تنها چند ساعت پیش از دیدار خود مطلع شد که مذاکرات در شرف آغاز است. در هفته‌های بعد، اعلام آتش‌بس با حوثی‌ها در یمن، نزدیکی با رهبری جدید اسلام‌گرای سوریه و نادیده گرفتن اسرائیل در سفر خلیج فارس نشان داد که روابط نزدیک سنتی دو طرف تیره شده است.
دیوید ماکوفسکی، پژوهشگر مؤسسه واشنگتن که پروژه‌ای درباره روابط اعراب و اسرائیل را هدایت می‌کند، گفت: «واشنگتن و تل‌آویو در مسائل بزرگ مانند صد روز اول ریاست‌جمهوری ترامپ هم‌نظر به نظر نمی‌رسند.»
در ادامه این گزارش آمده است: ترامپ در کارزار انتخاباتی خود اعلام کرده بود که خواستار آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها پیش از بازگشت به کاخ سفید است. اما چند ماه پس از ریاست‌جمهوری، نتانیاهو همچنان با فراخوان‌های آتش‌بس مخالفت کرده، عملیات نظامی را گسترش داده و هیچ طرحی برای پایان یا برنامه‌ای برای پس از جنگ پس از ۱۹ ماه درگیری ارائه نکرده است. بر اساس گزارش مقامات بهداشتی محلی، تعداد کشته‌ها (شهدا) در غزه اخیراً از ۵۲,۹۰۰ نفر گذشته است.
هرگونه امید به اینکه ترامپ بتواند از سفر منطقه‌ای خود برای تثبیت تصویر خود به‌عنوان یک صلح‌ساز و اعلام توافقی برای پایان جنگ تلخ استفاده کند، بر باد رفت. در عوض، نتانیاهو، که از سوی دیوان کیفری بین‌المللی به اتهام جنایات جنگی در غزه تحت تعقیب است، بر هدف خود برای نابودی حماس تأکید کرده است. او همچنین در اسرائیل به اتهام فساد مالی محاکمه می‌شود که آن را رد می‌کند. در حالی که ترامپ سفر خود را به پایان رساند، اسرائیل روز جمعه تهاجم جدیدی را در غزه آغاز کرد. حملات اسرائیل در روزهای اخیر جان صدها فلسطینی را گرفته است.
پیشروی اولویت دیگر کلیدی ترامپ، گسترش توافق‌های ابراهیم برای برقراری روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و کشورهای عربی با گنجاندن عربستان سعودی، نیز به دلیل سرسختی نتانیاهو متوقف شده است. ریاض اعلام کرده تا زمانی که جنگ متوقف نشود و مسیری برای تشکیل کشور فلسطین ایجاد نشود، روابط با اسرائیل را عادی‌سازی نخواهد کرد؛ چیزی که نتانیاهو آن را رد می‌کند.
بسیاری از تحلیل گران معتقدند که « ترامپ هیچ استراتژی یا برنامه‌ای برای پس از جنگ در غزه ندارد و مانع راه است.»
ترامپ، دیپلماسی آمریکا را به سمت کشورهای سنی ثروتمند هدایت می‌کند
ترامپ علناً هرگونه صحبت درباره اختلاف با اسرائیل را رد کرده است. در مصاحبه‌ای با فاکس نیوز پس از سفر منطقه‌ای، او انکار کرد که از نتانیاهو ناامید شده باشد و گفت که او با «وضعیت دشواری» در جنگ غزه مواجه است. اما ترامپ بدون توجه به نتانیاهو پیش می‌رود. رئیس‌جمهور آمریکا با خودمحوری آشکار، دیپلماسی ایالات متحده را به سمت کشورهای سنی ثروتمند، با محوریت ریاض نفت‌خیز، هدایت می‌کند.
یک منبع ارشد منطقه‌ای گفت که سفر ترامپ نقش تأثیرگذار عربستان سعودی را به‌عنوان رهبر جهان عرب سنی تثبیت کرد. این منبع افزود: «حالا عربستان با ابزارهایی مانند اقتصاد، پول و سرمایه‌گذاری وارد میدان شده است.»
رویترز در ادامه می نویسد که نظم جدید منطقه‌ای در ریاض، دوحه و ابوظبی در حال شکل‌گیری است. این پادشاهی‌های خلیج فارس مشتاق دسترسی به تسلیحات پیشرفته برای محافظت در برابر حملات و همچنین دستیابی به تراشه‌ها و فناوری هوش مصنوعی پیشرفته آمریکا هستند. آنها در رئیس‌جمهوری آمریکا شریکی یافته‌اند که سیاست خارجی‌اش گاهی با منافع مالی خانواده‌اش درهم‌آمیخته است.
در قطر، در دومین مرحله از تور خود، به ترامپ یک جت بوئینگ ۷۴۷ مجلل پیشنهاد شد و با تشریفات سلطنتی درخور یک پادشاه مورد استقبال قرار گرفت. در میان مراسم باشکوه، رقص شمشیر، رژه سواره‌نظام و ضیافت سلطنتی، ترامپ اعلام کرد که قطر، که حمایت مالی عمده‌ای از حماس کرده، «در تلاش برای کمک» به حل بحران موجود پیرامون اسرای اسرائیلی در اختیار حماس است.
این اظهارات در تل‌آویو حساسیت‌برانگیز شد، جایی که مقامات دوحه را به‌عنوان تهدیدی استراتژیک می‌بینند که یکی از دشمنان سرسخت آنها را تأمین مالی می‌کند. یوئل گوزانسکی، پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعات امنیت ملی دانشگاه تل‌آویو، گفت: «بسیاری از اسرائیلی‌ها نمی‌فهمند که قطر تا چه حد برای آمریکا مهم شده است.» او افزود که قطر میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه است.
در عربستان سعودی، ترامپ توافقی بی‌سابقه به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار برای تسلیحات با ریاض امضا کرد که نگرانی اسرائیل را از احتمال از دست دادن برتری هوایی در منطقه در صورت دسترسی ریاض به جت‌های اف-۳۵ لاکهید برانگیخت. همزمان، در بازتنظیم روابط آمریکا و عربستان، ترامپ به ریاض اجازه داد تا در زمان مناسب خود روابط با اسرائیل را برقرار کند.
اکنون، ترامپ در حال مذاکره برای سرمایه‌گذاری هسته‌ای غیرنظامی تحت رهبری آمریکا برای عربستان است؛ معامله‌ای دیگر که باعث نگرانی در اسرائیل شده است. کشورهای سنی منطقه نیز برنامه دیپلماتیک خود را پیش بردند. اعلام غافلگیرکننده ترامپ در طول تور خود مبنی بر لغو تحریم‌ها علیه سوریه، تغییر عمده دیگری در سیاست آمریکا بود که به درخواست عربستان و با وجود مخالفت اسرائیل انجام شد.
تا دسامبر، زمانی که الشرع، بشار اسد را سرنگون کرد، واشنگتن جایزه‌ای ۱۰ میلیون دلاری برای دستگیری او تعیین کرده بود. کشورهای خلیج فارس همچنین از آتش‌بس ترامپ با حوثی‌های یمن، استقبال کردند. این اعلام تنها دو روز پس از حمله موشکی حوثی‌ها به فرودگاه بن‌گورین اسرائیل انجام شد.
گوزانسکی، که پیش‌تر هماهنگ‌کننده امور ایران و خلیج فارس در شورای امنیت ملی اسرائیل بود، گفت: «اسرائیل روزبه‌روز بیش‌تر به‌عنوان یک مانع دیده می‌شود که نه‌تنها در برابر آمریکا، بلکه در برابر جامعه بین‌المللی قرار دارد، در حالی که این جامعه تلاش می‌کند پس از سقوط اسد و تحولات مرتبط با حزب‌الله، منطقه را به‌گونه‌ای متفاوت شکل دهد و شاید جنگ غزه را پایان دهد.»
در حالی که دولت راست‌گرای نتانیاهو درباره سفر ترامپ سکوت کرده، رسانه‌های اسرائیلی نگرانی‌هایی را درباره تضعیف جایگاه ( این رژیم) نزد مهم‌ترین متحدش ابراز کرده‌اند. سیاستمداران اپوزیسیون از نتانیاهو به دلیل به حاشیه رانده شدن اسرائیل در حالی که اتحادهای قدیمی بازآرایی می‌شوند، انتقاد کرده‌اند.
نفتالی بنت، نخست‌وزیر سابق که در حال آماده‌سازی برای بازگشت به سیاست است، با انتقادی تند از دولت نتانیاهو، حس نگرانی حاکم بر بسیاری در نهادهای سیاسی و امنیتی اسرائیل را به تصویر کشید. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خاورمیانه در برابر چشمان ما در حال تغییرات عمیقی است، دشمنان ما قوی‌تر می‌شوند و نتانیاهو و دارودسته‌اش فلج و منفعل شده‌اند و گویی وجود ندارند.»
311311
نظر شما