روایت چین از صلح، تخیل و کودکی در قلب اروپا

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، شهر پراگ، با کوچه‌های سنگ‌فرش‌شده و معماری داستان‌گونه‌اش، در ماه مه هر سال به میزبان یکی از مهم‌ترین رویدادهای ادبی اروپای مرکزی بدل می‌شود: نمایشگاه بین‌المللی کتاب پراگ. این رویداد، که سی‌امین دوره آن از ۱۸ ماه می ۲۰۲۵ آغاز شد، امسال با مشارکت ناشرانی از نزدیک به ۴۰ کشور جهان برگزار شد. در میان این حضورهای بین‌المللی، غرفه چین با عنوان «Reading China» یا «خواندن چین»، با طراحی چشم‌نواز و روایتی چندلایه، توجه بسیاری از بازدیدکنندگان، نویسندگان و منتقدان را به خود جلب کرد.

براساس گزارش ایبنا، برنامه‌ریزی غرفه چین از سوی «گروه نشر و رسانه آموزش چین» انجام شده بود؛ نهادی که در سال‌های اخیر نقش فعالی در ترویج دیپلماسی فرهنگی ایفا کرده است. کتاب‌هایی که در این غرفه به نمایش درآمده بود، تنها به معرفی تاریخ، سیاست یا فلسفه چینی محدود نمی‌شد، بلکه تلاش شده بود با روایتی متوازن، چهره‌ای چندبعدی از فرهنگ معاصر چین برای مخاطب اروپایی ترسیم شود.

غرفه چین سه محور محتوایی داشت که هر یک از زاویه‌ای متفاوت به ساختار روایی این کشور نزدیک می‌شد.

گرامیداشت صلح در پرتو تاریخ

نخستین بخش، با محوریت هشتادمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم، تلاش می‌کرد تا از خلال اسناد مکتوب، روایت‌های تاریخی و آثار ادبی، به یادآوری اهمیت صلح و خطر بازگشت فاشیسم بپردازد. در این فضا، بازدیدکننده با ترجمه‌هایی از خاطرات جنگ، اسناد آرشیوی و نیز تفاسیر معاصر از تاریخ مواجه می‌شد؛ نوعی بازخوانی گذشته برای تقویت آگاهی جمعی.

افق‌های خیال در ادبیات علمی-تخیلی چین

بخش دوم، به ادبیات علمی-تخیلی معاصر اختصاص یافته بود. آثار نویسندگانی چون لیو تسی‌شین، خالق مسئله سه جسم، در این بخش نماینده نسلی از نویسندگان بودند که تخیل علمی را به ابزار کاوش در مسائلی چون هویت انسانی، زیست فناورانه و آینده سیاره‌ای بدل کرده‌اند. این ادبیات، که در سال‌های اخیر مورد توجه جهانی قرار گرفته، تصویری از «چین آینده» ارائه می‌دهد؛ کشوری که در تخیل ادبی‌اش نیز با جهان در تعامل است.

کودکی به زبان تصویر: نمایشگاه مشترک چین و جمهوری چک

بخش سوم، نمایشگاه مشترکی از کتاب‌های تصویری کودکان از چین و جمهوری چک بود. بیش از ۳۰ عنوان کتاب منتخب از دو کشور، تصویری زنده و شاعرانه از دنیای کودکی ارائه می‌دادند. این بخش، اگرچه ساده‌ترین به نظر می‌رسید، اما در عین حال مؤثرترین ابزار فرهنگی برای پیوند میان نسل‌ها و ملت‌ها بود. تصویر، بی‌نیاز از ترجمه، زبان مشترک انسان‌هاست.

در حاشیه این حضور فرهنگی، نشست مشترک نویسندگان چینی و چکی نیز برگزار شد؛ رویدادی که در آن نویسندگان از تجربه زیسته خود در جهان داستانی سخن گفتند. این نشست‌ها، فراتر از یک گفت‌وگوی ادبی، به بستری برای درک تفاوت‌ها و در عین حال اشتراکات فرهنگی بدل شد.

آنچه در غرفه چین برجسته بود، تنها نمایش آثار نبود، بلکه ساخت فضایی برای تعامل فرهنگی، درک متقابل و احترام به روایت‌های دیگر بود. غرفه‌ای که نه با اغراق یا شعار، بلکه با انتخاب‌های دقیق، چیدمان هوشمندانه و گفت‌وگوی زنده، موفق شد به‌جای آن‌که تنها کتاب بفروشد، تصویری فرهنگی بیافریند و به حافظه جمعی نمایشگاه راه یابد.

در جهان چندپاره امروز، که گفت‌وگو اغلب زیر سایه سیاست می‌رود، شاید ادبیات، تصویر و تخیل، تنها امیدهای ماندگار ما برای هم‌فهمی باشند. از این منظر، «خواندن چین» نه فقط عنوانی برای یک غرفه، بلکه دعوتی است برای بازخوانی جهان از دریچه‌ای دیگر.

۲۴۲۲۴۳