به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر با اتخاذ راهبردهای دقیق در حوزههای مختلف دفاعی به ویژه در زمینه فناوریهای موشکی و پهپادی، توانسته توانمندیهای دفاعی خود را به شکل قابل توجهی توسعه و تقویت کند.
به روایت فارس، در حوزه موشکی، ایران با طراحی و تولید انواع موشکهای بالستیک، کروز و ضدکشتی، توانسته است قابلیتهای بازدارندگی خود را افزایش دهد. این موشکها با دقت بالا و بردهای متنوع، به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در دفاع از تمامیت ارضی و منافع ملی ایران شناخته میشوند.
این پیشرفتها در کنار توسعه سامانههای پدافندی و فناوریهای نوین جنگ الکترونیک، موجب شده ایران به عنوان یکی از بازیگران مهم امنیتی و نظامی در خاورمیانه شناخته شود و قدرت بازدارندگی قابل توجهی را در برابر تهدیدات منطقهای و فرامنطقهای ایجاد کند.
یکی از دستاوردهای مهم جمهوری اسلامی پس از جنگ تحمیلی، ساخت انواع راکتهای توپخانهای بوده است. در دوران جنگ، معروفترین نوع آتشبارهای راکتی، «کاتیوشا» ساخت شوروی سابق بود اما پس از جنگ، ایران با ایجاد تغییراتی در این نوع راکت، آن را با نامهای آرش ۱، ۲، ۳ و ۴ تولید کرد.
این راکتها دارای کالیبر ۱۲۲ میلیمتر هستند و قابلیت شلیک از راکتاندازهای استاندارد موجود را دارند. برد راکتها به ترتیب برای آرش ۱، ۲۱.۵ کیلومتر، برای آرش ۲، ۳۰ کیلومتر، برای آرش ۳، ۱۸ کیلومتر و برای آرش ۴، ۴۰ کیلومتر است.
خانواده راکتهای فجر
در ادامه، راکتهای فجر وارد میدان عمل شدند. این خانواده شامل راکتهای فجر ۱، فجر ۳ و فجر ۵ است که هماکنون در یگانهای نیروهای مسلح مورد استفاده قرار میگیرند. البته راکت فجر-۵ در انواع مختلفی همچون راکت فجر-۵ دومرحلهای و راکت هدایتشونده فجر-۵C نیز تولید شده است.
راکت فجر-۱
این راکت با برد ۸ کیلومتر، وزن ۱۸ کیلوگرم و سرعت ۳۷۵ متر بر ثانیه برای اهداف زمینی و دریایی طراحی شده است. این راکت با کالیبر ۱۰۷ میلیمتر و سرجنگی ۷.۹ کیلوگرمی، دارای طولی برابر با ۰.۸ متر میباشد.
راکت فجر-۲
فجر-۲ با برد ۲۳ کیلومتر، کالیبر ۲۴۰ میلیمتر و سرعت ۶۷۰ متر بر ثانیه برای مأموریتهای زمین به زمین بهکار میرود. این راکت دارای ۲۷۵ کیلوگرم وزن، ۳.۵ متر طول و سرجنگی ۸۵ کیلوگرم است.
راکت فجر-۳
این راکت با برد ۴۳ کیلومتر، کالیبر ۲۴۰ میلیمتر و سرعت ۹۳۰ متر بر ثانیه برای مأموریتهای زمین به زمین طراحی شده است. این راکت ۴۰۷ کیلوگرم وزن، ۵.۲ متر طول و از یک سرجنگی ۸۵ کیلوگرمی بهره میبرد.
راکت فجر-۵
فجر-۵ با برد ۷۵ کیلومتر، کالیبر ۳۳۳ میلیمتر و سرعت ۱۱۰۰ متر بر ثانیه، برای ماموریتهای زمین به زمین بهکار میرود. این راکت ۹۰۷ کیلوگرم وزن دارد، طول آن ۶.۴ متر است و دارای سرجنگی ۱۷۵ کیلوگرمی است.

راکت فجر-۵ دو مرحلهای
این راکت با برد ۱۸۰ کیلومتر و کالیبر ۳۳۳ میلیمتر برای ماموریتهای زمین به زمین طراحی شده است. این راکت ۹.۴ متر طول دارد و مجهز به سرجنگی ۱۷۵ کیلوگرمی است.

راکت هدایت شونده فجر-5C
فجر ۵C یک راکت ۳۳۳ میلیمتری با سیستم هدایت اینرسی و کمک ناوبری GPS و GLONASS است. این راکت مجهز به سنسور MEMS بوده و بهصورت تکفروندی پرتاب میشود.
راکتهای شاهین ۱و۲ و عقاب
شاهین ۱ یک راکت ۳۳۳ میلیمتری با طول ۹ و عرض ۳ متر که سرجنگی ۱۹۰ کیلوگرمی دارد. این موشک بردی برابر ۱۳ کیلومتر و سرعت عملیاتی ۴۵۰ متر بر ثانیه دارد. شاهین ۲ یک راکت ۳۳۳ میلیمتری با چهار بال صلیبی است که طول آن ۹.۳ متر و وزن آن ۵۰۰ کیلوگرم است. این راکت دارای کلاهک ۱۸۰ کیلوگرمی، برد عملیاتی ۲۰ کیلومتر و سرعت پرواز حداکثر ۶۶۰ متر بر ثانیه است.
عقاب یک راکت توپخانهای با کالیبر ۲۳۰ میلیمتر است که برد عملیاتی آن بین ۳۴ تا ۴۵ کیلومتر میباشد. این راکت مجهز به کلاهک ۷۰ کیلوگرمی بوده و از پرتابگر سهگانه بالا رونده استفاده میکند.
نازعات؛ دقیقترین راکت ایرانی
نازعات راکتی سطح به سطح و با بردکوتاه است که هنوز هم تولید و توسعه این سلاح ادامه دارد و تاکنون در این زمینه دانشمندان ایرانی توانستهاند چندین نمونه ارتقا یافته مانند «نازعات ۶» و «نازعات ۱۰» را تولید و آنها را با موفقیت روی لانچر برده و شلیک کنند.
طراحی و تولید نازعات ۶ به اوایل دهه ۷۰ شمسی بر میگردد؛ این راکت با برد ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر، طول بیش از ۶ متر و وزن سرجنگی بیش از ۱۰۰ کیلوگرم به عنوان «دقیقترین راکت ایرانی» شناخته میشود.
نازعات ۱۰ با سوخت جامد و سرجنگی بیش از ۲۰۰ کیلوگرم دارای برد ۱۰۰ تا ۱۳۰ کیلومتر است که طول بدنه آن بیش از ۸ متر و قطر آن در حدود ۴۵۷ میلیمتر جز مدل به روز شده و ارتقاء یافته «نازعات ۶ اچ» به حساب آورد.
راکتهای آبی- خاکی فلق ۱ و ۲
یکی از راکتهای توپخانهای ساخته شده توسط صنایع دفاعی جمهوری اسلامی، راکتهای فلق ۱و۲ هستند. این راکتها علاوه بر آنکه از لانچرهای زمینی شلیک میشوند امکان استفاده علیه اهداف دریایی را هم دارند و در حقیقت نوعی راکت آبی-خاکی محسوب میشوند.
راکت فلق ۱ دارای طول ۱. ۳۲ متر، وزن ۱۱۳ کیلوگرم، وزن سرجنگی ۵۰ کیلوگرم و کالیبر ۲۴۰ میلیمتر است. همچنین این راکت دارای حداکثر برد ۱۰ کیلومتر و حداکثر ارتفاع پروازی ۳۵۰۰ متر است.
راکت فلق ۲ نیز دارای طول ۱.۸۲ متر، وزن ۲۶۵ کیلوگرم، وزن سرجنگی ۱۱۷ کیلوگرم و کالیبر ۳۳۳ میلیمتری است. همچنین فلق ۲ دارای حداکثر برد ۱.۸ کیلومتر و حداکثر ارتفاع پروازی ۳۲۰۰ متر است.
خانواده موشکهای فتح
موشکهای سری فتح، خانوادهای از موشکهای زمینبهزمین از جمله فتح ۱۲۰، فتح ۲۵۰، فتح ۳۶۰ و فتح ۴۵۰ هستند که توسط ایران طراحی و تولید شدهاند. این خانواده شامل چند مدل متنوع است که هر یک ویژگیها و قابلیتهای خاص خود را دارند و برای اهداف مختلف نظامی به کار گرفته میشوند.
فتح ۳۶۰
فتح ۳۶۰ یک موشک بالستیک سوخت جامد است که توسط صنایع هوافضای وزارت دفاع طراحی شده است.
فتح ۳۶۰ موشکی با طول ۵۱۷۵، قطر ۳۶۸ میلیمتر و جرم کلی ۷۸۷ کیلوگرم است، همچنین این موشک دارای پیشران سوخت جامد مرکب یا HTPB است.
کمینه و بیشینه برد آن ۳۰ و ۱۲۰ کیلومتر است. این موشک به کلاهکهای سنگرشکن و سامانه هدایت ترکیبی و اپتیکی مجهز شده است و میتواند در محیط جنگ الکترونیک مقاومت زیادی داشته باشد و بدون اخلال اهداف را منهدم کند.
فتح ۴۵۰
نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اسفند ماه ۱۴۰۳ طی برگزاری مرحله دفاعی رزمایش پیامبر اعظم ۱۹ از جدیدترین موشک بالستیک خود با نام فتح ۴۵۰ رونمایی کرد.
طول این موشک ۷.۲۳۵ متر، قطر ۴۵۶ میلیمتر، جرم کلی ۱۶۹۵ کیلوگرم، جرم سرجنگی ۲۲۵ کیلوگرم و دایره خطای احتمالی کمتر از ۳۵ متر است.
این موشک دارای حداقل برد ۱۵۰ کیلومتر و حداکثر برد ۲۵۰ کیلومتری است و میتواند از پرتابگرهای ثابت و متحرک پرتاب شود.
سوخت «فتح ۴۵۰»؛ جامد از نوع HTPB است که حداکثر سرعت آن، ۵ ماخ است که در نسل قبلی ۴ ماخ اعلام شده بود.
بنابراین، افزایش برد و سرعت در یگانهای توپخانه با توجه به تجربیات جنگهای اخیر در جهان یکی از ملزومات مهم در حوزه نبردهای زمینی است و به نیروها کمک میکند تا با سرعت و برد بیشتر با هرگونه تهدید احتمالی مقابله کنند.
312218