به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، در هیاهوی زندگی روزمره، که انسان را با انواع وابستگی‌ها، تعلقات مادی و گرفتاری‌های روحی درگیر می‌کند، گاهی ضرورت دارد که به منابع عمیق حکمت و معرفت بازگردیم تا چراغ راهی برای رهایی از فشارها و رسیدن به آرامش واقعی بیابیم.
نسخه علوی برای رهایی از دلبستگی‌ها/ سبکباری در نهج‌البلاغه، نگاهی به خطبه ۲۱
بنابر روایت شبستان_خراسان جنوبی؛ یکی از ناب‌ترین و ژرف‌ترین این منابع، نهج‌البلاغه است؛ مجموعه‌ای از سخنان گهربار امام علی علیه‌السلام که در هر فراز، دریچه‌ای نو به سوی حقیقت زندگی می‌گشاید. در میان فرازهای متعدد این کتاب ارزشمند، خطبه ۲۱ به دلیل کوتاهی و عمق مضمون، یکی از برجسته‌ترین سخنان امام علی (ع) در مورد فلسفه سبکبار شدن در زندگی است. جمله‌ای کوتاه و در عین حال بسیار پرمعنا که می‌گوید: «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا»یعنی: «سبکبار شوید تا برسید.»
این جمله، کلید اصلی برای پیمودن مسیر رستگاری و رسیدن به مقصد نهایی یعنی آخرت است؛ توصیه‌ای که امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند تدبر و تعمق است. زهرا رمضانیان، کارشناس علوم قرآن و حدیث در گفتگوی اختصاصی با شبستان به بررسی مفاهیم عمیق این خطبه و پیام آن برای زندگی امروز ما پرداخت.
دلبستگیهای دنیوی؛ سنگین‌ترین بار سفر زندگی
وی در ابتدا با اشاره به پیچیدگی‌های زندگی مدرن و فشارهای روحی ناشی از دلبستگیهای فراوان، گفت: در دنیای امروز، انسان‌ها به دلیل انبوه امکانات و فرصت‌ها، بیشتر از همیشه در معرض وابستگی‌ها و دلبستگیهای متعدد قرار دارند. این وابستگی‌ها هرچند ممکن است ظاهراً موجب رفاه و خوشحالی شوند، اما در واقع بار سنگینی روی دوش روح انسان می‌گذارند و سبب اضطراب، استرس، بیماری‌های روحی و حتی سردرگمی‌های عمیق می‌شوند.
این کارشناس علوم قرآن و حدیث ادامه داد: نکته مهم این است که امام علی (ع) به ما می‌آموزند که داشتن امکانات و استفاده صحیح از آن‌ها اشکالی ندارد، اما مشکل زمانی شروع می‌شود که انسان دلبسته و گرفتار آن‌ها شود.
رمضانیان تصریح کرد: سبکبار بودن به معنای داشتن زندگی ساده و کم وابستگی نیست، بلکه به معنای آزاد شدن از زنجیر دلبستگی‌هاست.
راه سبکبار شدن؛ یاد مرگ، کلید رهایی
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: راهکاری که امام علی (ع) در این خطبه به ما می‌دهند، بسیار ساده و در عین حال عمیق است: یاد مرگ. وقتی انسان به طور مداوم یاد مرگ را در ذهن خود زنده نگه دارد، خواه ناخواه دلبستگی‌هایش به دنیا کاهش می‌یابد. چرا که می‌داند روزی باید این دنیا را ترک کند و به جهان دیگری وارد شود.
این کارشناس علوم قرآن و حدیث افزود: مرگ نه پایان، بلکه آغازی دیگر است؛ سفری به جهانی که ابدی است. هر چه دنیای موقت بیشتر ما را درگیر کند، آرامش را از ما می‌گیرد و راه رسیدن به آن جهان باقی را دشوارتر می‌کند.
رمضانیان ادامه داد: یاد مرگ، به ما کمک می‌کند که نگاه خود را به زندگی، ارزش‌ها و اولویت‌هایمان بازبینی کنیم و سبکبار شویم.
سبکبار باشیم تا برسیم؛ فلسفه «تخففوا تلحقوا»
وی در توضیح بیشتر گفت: سبکبار شدن یعنی برداشتن بارهای اضافی که باعث کندی و ناتوانی در مسیر رشد و تعالی می‌شود. در واقع، این توصیه امام علی (ع) دعوتی است به سادگی و رهایی از هر چیزی که انسان را از حرکت به سوی مقصد اصلی زندگی بازمی‌دارد.
این کارشناس علوم قرآن و حدیث تأکید کرد: این سبک زندگی، ما را آماده می‌کند تا در مواجهه با مشکلات و چالش‌های زندگی، استقامت و آرامش داشته باشیم. سبکبار بودن، نوعی آمادگی و تمرین برای سفر نهایی است؛ سفری که هیچ بار دنیوی در آن همراه نیست.
کلام آخر؛ نگاهی به راه رستگاری
وی در پایان با جمع‌بندی این موضوع عنوان کرد: خطبه ۲۱ نهج‌البلاغه، گوهری گرانبهاست که به ما یادآوری می‌کند زندگی دنیوی گذراست و رهایی از تعلقات مادی، شرط رسیدن به آرامش و سعادت واقعی است.
این کارشناس علوم قرآن و حدیث افزود: هر کسی که می‌خواهد به مقصد برسد، باید سبکبار شود؛ یعنی بار دلبستگی‌ها را کنار بگذارد، به یاد مرگ و زندگی پس از آن باشد و مسیر خود را با آرامش و یقین ادامه دهد.
نظر شما