ژرفای این زلزله ۱۰ کیلومتر بوده و با توجه به محل رخداد در راستای خمیدگی کوهستان زاگرس می توان گفت که بخشی از گسل عسلویه جنبا شده و موجب زمینلرزه امروز شده است. این قطعه گسله با لرزه خیزی بالا عمدتا روندی شمال غربی-جنوب غربی با تمایل به سمت شرقی-غربی دارد .
توجه شود که منطقه عسلویه یکی از محلهای محل ساحل شمال خلیج فارس از دیدگاه وقوع زمینلرزه و سونامی های تاریخی است. وقوع و لغزش‌های بزرگ در اثر وقوع زلزله در کف دریا نیز می تواند به وقوع سونامی منجر شود.
زلزله بزرگ سال ۹۷۸ میلادی در منطقه سیراف، در نزدیکی بندر طاهری و عسلویه، اتفاق افتاد با سونامی همراه بود. چه بسا این سونامی به دلیل وقوع گسل و لغزش به همراه آن در ساحل شمالی خلیج فارس رخ داده باشد. ضمنا شواهد تاریخی نشان می دهد که رخداد دو زمینلرزه تاریخی در تاریخ‌های ۹۷۸ و ۱۰۰۸ میلادی در بندر تاریخی سیراف احتمالا با رخداد سونامی همراه بوده است.
با توجه به نزدیکی این پهنه تاریخی به منطقه عملیاتی پارس جنوبی و عسلویه، اهمیت برآوردهای مربوط به خطر سونامی در استان بوشهر به طور خاص و در خلیج فارس به طور کلی توجیه می‌شود. این مساله هم برای کشور ایران در پهنه خلیج فارس و در تعاملات منطقه‌ای ما به ویژه با همسایگان جنوبی خلیج فارس دارای ارزش ویژه‌ای است. جزیره کیش در جنوب ناحیه چین خورده زاگرس نیز که ناحیه‌ای بسیار فعال از نظر لرزه خیزی، واقع است، در مجاورت گسله خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس -گسله‌ای فشاری با شیبی به سوی شمال و در این ناحیه با روندی شرقی-غربی - قرار گرفته است و به لحاط تاریخی نیز زمینلرزه ۱۷۰۳ م ، قیس (کیش) در اواخر دوره صفویه با بزرگای برآورد شده ۶.۸ موجب ویرانی جزیره‌های کیش و هنگام شده است.
پس از زلزله‌های ۹۷۸ میلادی و ۱۰۰۸ میلادی سیراف (بندر طاهری- عسلویه) ویرانی سیراف و از رونق افتادن آن موجب شد بسیاری از تجار به کیش مهاجرت کنند و به این ترتیب کیش رونق یافته است. ضمنا در مورد خرابی در بندر تاریخی حریره در زمینلرزه‌های تاریخی کیش (به ویژه زمینلرزه ۱۷۰۳م) گمانه‌هایی وجود دارد.
*استاد دانشگاه
۴۷۴۷
نظر شما