علی پاکزاد: وقتی قیمت دلار در بازار جهانی سرپایینی می رفت قیمت دلار در بازار ایران سیر صعودی پیدا کرده بود و روند رو به رشد قیمت دلار تا مرز 2000 تومان هم کشیده شد و در دو ماه اخیر که قیمت دلار در بازار جهانی حداقل در مقابل یورو تقویت شده می بینیم که در بازار داخلی سیر نزولی پیدا کرده و این سیر نزولی کاهش قیمت سکه را هم به دنبال داشته است.
اما در این بین اتفاق دیگری هم افتاده ، که نشان عدم تناسب قیمت ها در بازار ارز وطلا است ، عدم تعادلی که نشان از بی ثباتی وضعیت و شاید مصنوعی بودن شرایط بازار دارد.
تغییر فاز حباب بازار از مثبت به منفی
از شهریور ماه سال گذشته با اوج گیری مبادلات دلالان بازار ارز و سکه شاهد شکل گیری حباب قیمت در بازار سکه بودیم، حبابی که تا تقریبا اوایل دی ماه در بازار سکه وجود داشت. در پی قطع فروش سکه بانکی و آغاز پیش فروش سکه 546 هزار تومانی این حباب بازار را با از بین رفتن آرامش دو هفته ای در بازار سکه و تطابق بین قیمت معاملاتی و واقعی سکه، از ابتدای بهمن ماه آشفته کرد. در فراز دلار 2050 تومانی ، سکه به 990 هزار تومان رسید.
بعد از نزول مجدد قیمت دلار از مرز دوهزار تومان در ابتدای اسفندماه می بینیم که وضعیت حباب سکه معکوس شده، شکل گیری حباب منفی در بازار هستیم، حباب منفی باعث شده قیمت مبادلاتی هر قطعه سکه بهار آزادی طرح جدید طی ابتدای اسفندماه تا 9 اردیبهشت ماه به طور متوسط 70 هزار تومان ارزان تر از قیمت واقعی آن باشد.
اولین نتیجه حباب منفی قیمت طلا توجیه پیدا کردن خروج طلا از کشور است، البته نکته دیگر آنکه این وضعیت می تواند منجر به ذوب سکه های ضربی بانک مرکزی در بازار و تبدیل آن به مصوعات و زیور آلات شود.
این روند در زمانی که سال ضرب سکه از سوی طلا فروشان به عنوان مبنای قیمت گذاری لحاظ شد نیز اتفاق افتاد، یعنی سکه هایی که تاریخ ضرب آنها قدیمی بود با توجه به آنکه به صورت سکه قیمتی به مراتب پایین تر از قیمت سکه های روز داشت، این صرفه را ایجاد می کرد که ذوب و تبدیل به زیور آلات شوند، این مسئله در دوره ای باعث کمبود سکه در بازار شد و البته با توجه به آنکه مبنای قیمت سکه باید ارزش ذاتی طلای به کار رفته در سکه ها قرار می گرفت، این روند توسط بانک مرکزی غیر قانونی اعلام شد، اما در شرایط فعلی می توان انتظار شرایط مشابه را داشت.
سود ذوب سکه
به هر شکل شرایط مشابه ایجاد شده در بازار طلا و سکه به نفع کسانی است که بتوانند با تبدیل سکه های ضربی بانک مرکزی به زیور آلات، آنرا با قیمتی به مراتب بیشتر به فروش برسانند، مقایسه قیمت سکه و گرم طلای بازار نشان می دهد از ابتدای اسفندماه، قیمت هر گرم طلای به کار رفته در سکه های بهار آزادی 8500 تومان ارزان تر از قیمت طلای هم عیار عرضه شده در بازار بوده است.
البته اگر در این معادله به جای مابه التفاوت قیمت مبادلاتی و واقعی، فاصله قیمت بین سکه های پیش فروش شده 546 هزار تومانی را با متوسط قیمت هر گرم طلا را محاسبه کنیم می بینیم که این فاصله به 34500 تومان در هر گرم می رسد، یعنی سودی بالغ بر 280 هزار تومان در ذوب کردن هر سکه بانکی و فروش آن به عنوان طلای خام.
ادامه این روند در بازار داخلی ممکن نیست، مگر آنکه بانک مرکزی بتواند به جای عرضه سکه به کسانی که سکه پیش خرید کرده اند، معادل رقم مورد انتظار خریداران به آنها اوراق بهادار، پول و یا هر کالایی غیر از طلا بدهد و به این ترتیب حجم عرضه طلای واقعی بازار را تا حد ممکن پایین بیاورد که البته بازهم این وضعیت موقتی است.
یگانه راه منطقی مهار قیمت طلا در بازار داخلی ایجاد تعادل در قیمت دلار است که البته روند نزولی دلار در بازار که در حال سقوط شده به مرز 1700 تومان است.
ضریب تبدیل قیمت جهانی طلا به ریال نرخ برابری دلار است و اگر این ضریب تعدیل شود به خودی خود و بدون تغییر جدی در حجم عرضه و تقاضا می توان بخش عمده ای از تقاضای سفته بازی را از بازار طلا خارج کرد.
البته روند اتفاق افتاده در بازار طلا به خودی خود نشان می دهد که این سیاست از سوی مدیران بازار پولی کشور در پیش گرفت شده، ولی باید دید که این روند تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد. هرچند در شرایطی فعلی و حداقل تا زمانی که حرفی از اجرای فاز دوم هدفمندسازی در میان نباشد و دولت برای تامین نقدینگی جهت پرداخت یارانه ها در کمبود قرار نگیرد، می توان امیدوار بود که در مهار بازار ارز و طلا معقول عمل کند.
/22231
نظر شما