غزال زیاری: نشست بررسی دستاوردهای حوزه سلامت و تجهیزات پزشکی با حضور دکتر سرکار رئیس مرکز توسعه راهبردی، دکتر قانعی دبیر ستاد زیست‌فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی و دکتر لموکی معاون حقوقی و امور مجلس و جمعی از کارشناسان و خبرنگاران این حوزه برگزار شد. در این جلسه، آقای دکتر سرکار ضمن اشاره به پیشرفت‌های چشمگیر ایران در حوزه‌های مختلف سلامت از جمله محصولات سلول‌های بنیادی و خودکفایی درزمینهٔ داروها، در مورد به‌کارگیری هوش مصنوعی در حوزه سلامت صحبت کرد.
او با اشاره به همکاری تنگاتنگ معاونت علمی و وزارت بهداشت، به این نکته اشاره کرد که با به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه سلامت، می‌توان سرعت و دقت را بالا برد و هزینه‌ها را کاهش داد و درعین‌حال عدالت (سطح دسترسی مردم) به خدمات سلامت را افزایش داد.
دکتر سرکار دراین‌باره گفت: «یکی از کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه سلامت، تشخیص است که به‌عنوان دستیار کمک تشخیصی برای رادیولوژی، پاتولوژی و زمینه‌های مختلف، می‌توان سرعت و دقت را بالا برد. کاربرد بعدی، استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت عرصه سلامت است که می‌تواند اثربخشی بالایی داشته باشد و با بالا بردن دقت و سرعت، ریسک‌ها را کاهش داده و باعث کاهش هزینه‌ها نیز بشود.»
او با ذکر مثالی در این رابطه گفت:« در حال حاضر در بخش ICU یا CCU برای هر یک یا دو بیمار، یک پرستار متخصص تخصیص داده می‌شود تا بر علائم حیاتی بیمار دائماً نظارت کنند. به همین خاطر هزینه‌ها برای بستری هر بیمار، بسیار بالاست. در خیلی جاها، همه امکانات، تجهیزات و تخت بیمارستان فراهم است ولی به دلیل بحران نیروی متخصص، با ۵۰% ظرفیت کار می‌کنیم؛ اما درصورتی‌که نظارت بر علائم حیاتی بیماران را به هوش مصنوعی بسپاریم تا هرگونه اختلال را تشخیص و به پرستاران متخصص حاضر در آنجا خبررسانی کند، می‌توان در ازای ۸۰ بیمار، با ۸ پرستار متخصص کار را دنبال کرد. حتی هوش مصنوعی می‌تواند توصیه‌هایی بکند که الآن چه اقدامی برای این بیمار باید انجام داد تا شرایط بحران را پشت سربگذارد.»
دکتر سرکار با اشاره به بکارگیری هوش مصنوعی در حوزه‌های کلان سلامت، گفت:«هوش مصنوعی می‌تواند در تصمیم‌گیری مدیران در بیمارستان‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان حوزه سلامت و برای سیاست‌گذاران و برنامه ریزان، تحولی در نظام سلامت ایجاد کند؛ در عین حال پیش‌بینی می‌شود که بتوانیم تا حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد هزینه‌ها را کاهش دهیم و کمبود نیروی متخصص را جبران کنیم و حتی شاهد کاهش هزینه برای اقداماتی که در حال انجام است و یا خسارت‌هایی که وارد می‌شود که با هوش مصنوعی می‌توان آن‌ها را به حداقل رساند، باشیم.»
استفاده از هوش مصنوعی در زمینه‌های درمانی
دکتر سرکار در بخش دیگری از صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که با به کارگیری هوش مصنوعی، می توان در مورد خیلی از بیماری‌ها مثل سرطان ، تشخیص زودرس انجام داد و از رسیدن آن‌ها به مرحله بحران و حاد جلوگیری کرد؛ طبق گفته او، هوش مصنوعی می‌تواند تحولات زیادی ایجاد کند و برای همین درصدر مأموریت‌های معاونت‌های علمی قرار گرفته و از همین رو شورایی در وزارت بهداشت ایجاد شده که در زمینه هوشمندسازی نظام ارجاع و به‌کارگیری هوش مصنوعی فعالیت می‌کند.
فعالیت‌ها در دولایه انجام می‌شود: یکی در حوزه بهداشت که از خود مراقبتی و بهداشت خانواده شروع می‌شود تا به جامعه برسد؛ از جمله مشاوره‌هایی که هوش مصنوعی می‌تواند درزمینهٔ بیماری‌هایی مثل دیابت و فشار خون به مردم بدهد.
در سطح دوم بحث درمان است که هدف‌گذاری‌اش بر روی سه بیماری که بیشترین فشار مالی را روی مردم قرار می‌دهد؛ یعنی بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و بیماری‌های کلیوی. قرار است هوش مصنوعی در این زمینه در یک یا دو استان به‌صورت پایلوت مورد استفاده قرار گیرد و در صورت موفقیت ، در کل کشور فراگیر خواهد شد که طبیعتاً پروژه‌های زمان‌بری هستند.
کاربرد هوش مصنوعی در داروسازی
بحث دیگر، بحث هوش مصنوعی در سلامت است؛ مثلاً استفاده در تجهیزات پزشکی برای افزایش دقت و کارآیی و بحث دیگر، بحث آینده است که هوش مصنوعی بتواند فرمولاسیون داروها را با سرعت بالاتر و هزینه به‌مراتب کمتر انجام دهد.
در بحث پزشکی شخصی‌سازی‌شده، در آینده می‌توانیم براساس اطلاعات ژنتیک هر فرد، هوش مصنوعی داروی خاص آن فرد را طراحی خواهد کرد. این‌ها برای آینده است که باید از الآن زمینه آن را فراهم کنیم.
فراخوان برای طرح های هوش مصنوعی
دکتر سرکار در بخش دیگری از صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان، از طرح‌های مرتبط با هوش مصنوعی حمایت می کند، گفت:«در رابطه با هوش مصنوعی با دانشگاه علوم پزشکی تهران قراردادی را در رابطه با هوش مصنوعی به امضا رساندیم و ۴۶ طرح درباره کاربردهای مختلف هوش مصنوعی در سلامت دریافت کردیم. در مرحله بعدی فراخوان این است که اگر محققینی براساس خلاقیت و ایده خودشان، با هوش مصنوعی کار کردند و به ۶۰% پیشرفت رسیده‌اند، همه‌جانبه از آن‌ها حمایت‌کنیم تا بتوانند گام‌های پایانی را بردارند. به ویژه از لحاظ مادی تا طرح‌هایشان با شتاب بیشتری به پایان برسد و سپس مراحل آزمون بالینی را طی کنند تا اینکه درنهایت بتوانند طرح‌ها را ثبت کرده و مجوزهای لازمه را دریافت کنند.»
محدودیت‌های موجود در زمینه داده‌ها
دکتر سرکار درباره بحث Big Data توضیح داد:« تمرکز دیگر ما در هوش مصنوعی، بحث Big Data است تا دیتای لازم را داشته باشیم. آنچه الآن گروه‌های فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصه هوش مصنوعی از آن رنج می‌برند، عدم دسترسی به اطلاعات و دیتاهای بیماران است. داده‌های موجود هم خالص و مرتب‌سازی شده نیستند و باید در ابتدا توسط متخصصان پالایش و خالص شوند تا قابل‌استفاده گردند.»
او ادامه داد:« در اختیار قرار دادن اطلاعات حوزه سلامت به گروه‌های فناور هم مستلزم ایجاد پروتکلی است که محرمانگی را حفظ کند و اخلاق در آن رعایت شود و در عین حال اصول و چارچوبی می‌خواهد که از جنس قوانین و مقررات و زیرساخت‌های نرم است که این را هم باید به کمک وزارت بهداشت پیاده کنیم. در حال حاضر بسیاری از برنامه‌های منتشرشده، داده‌ها و اطلاعاتش را از کشورهای خارجی و به صورت Open Source می‌گیرند؛ درصورتی‌که در حوزه سلامت، اطلاعات بیماران حوزه آمریکا یا اروپا یا شرق دور، اطلاعات درست و دقیقی برای یک فرد ایرانی نیست که بتوانیم برپایه آن هوش مصنوعی را تعلیم دهیم تا تصمیم سازی کند و برای بیماران ایرانی پیاده‌سازی کند.پس باید در همه زیست‌بوم هوش مصنوعی در حوزه سلامت فعالیت‌هایی انجام شود تا این زیست‌بوم آماده تحرک و فعالیت و کار درست‌وحسابی گردد.»
۲۲۷۲۲۷
نظر شما