به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، برگزاری این رویداد در در اندیشگاه فرهنگی سازمان و در ادامه مباحث نشست نخست سلسله برنامه‌های تفکر انتقادی بود که در آن به ضرورت آموزش تفکر انتقادی در دنیای امروز پرداخته می‌شود.
در این برنامه که دبیری آن را دکتر حسن مقدس‌زاده، عضو هیئت علمی سازمان بر عهده داشت، فنون قصه‌گویی و کتابخوانی به شیوه‌ای که بتواند موجب افزایش مهارت‌های تفکر انتقادی مخاطبان شود، به صورت کاربردی آموزش داده شد.
قصه‌گویی را به ابزاری برای آموزش تفکر انتقادی تبدیل کنیم
سعیده شکوری، کارشناس ارشد مشاوره و خانواده، قصه‌گو و بازی درمانگر کودک و نوجوان به‌عنوان سخنران اول گفت: قصه‌گویی صرفا برای کودک و نوجوان نیست، بلکه برای بزرگسالان نیز کاربرد دارد. مثلا روایتگری داستان‌های هزار و یک شب برای بزرگسالان کاربرد ویژه‌ای دارد. ضروری است که تفکر انتقادی را از کودکی آموزش داد. تفکر انتقادی یعنی انتخاب بهترین راه‌حل ممکن از راه‌حل‌های مختلفی که برای گذار از یک چالش یا مسئله وجود دارد. برای این کار باید مهارت نگاه کردن به مسئله از دیدگاه‌ها و جنبه‌های مختلف را داشته باشیم. تفکر نقادانه به ما کمک می‌کند از تعصبات خود دوری کنیم و تصمیم‌های بهتری بگیریم.
وی ادامه داد: قصه و قصه‌گویی به‌عنوان یک ابزار قوی از گذشته و با قصه‌های مادربزرگ‌ها تا به امروز در اپلیکیشن‌ها همراه ما بوده‌اند. ما می‌توانیم از این ابزار قوی برای آموزش تفکر انتقادی استفاده کنیم. برای این منظور نباید نگاه تربیتی به ادبیات داشته باشیم. باید به بخش لذت‌بخش بودن قصه و تشویق به اندیشیدن تاکید و توجه بیشتری داشته باشیم. افراد می‌توانند از طریق قصه‌ها مهارت‌های مختلفی از جمله تاب‌آوری، پذیرش شکست، مسئله‌یابی و غیره را یاد بگیرند. قصه و قصه‌گویی باید به گونه‌ای باشد که پرسشگری را در مخاطب ایجاد کند.
پایان باز معلم خاموش تفکر انتقادی است
شکوری اضافه کرد: یکی از مهم‌ترین کاربردهای تفکر انتقادی، راستی‌آزمایی مطالب و اطلاعات دریافتی است. یکی از مهارت‌های اساسی تفکر انتقادی، جرأت‌ورزی است؛ اینکه جسارت و جرأت لازم برای ابراز نظر و بیان عقیده خود را داشته باشید. برای آموزش تفکر انتقادی، قصه‌ها را وارد زندگی کنیم. نشست‌های خانوادگی داشته باشیم و در آن‌ها روایتگری کنیم. روایت زندگی خودمان و اتفاقاتی که افتاده در جمع خانواده می‌تواند باعث افزایش همدلی در خانواده و رسیدن به راه‌حل‌های متعدد و بهینه برای حل مشکلات شود. برای قصه‌ها پایان باز بگذاریم. در واقع پایان باز معلم خاموش تفکر انتقادی است، زیرا به مخاطب امکان می‌دهد که خود با خواست خود برای آن پایان تعیین کرده و ذهن خود را درگیر داستان کند.
کتاب‌های کودک را برای همه اعضای خانواده بخوانیم
شهرام شکوری، کارشناس ادبیات کودک و نوجوان، مدیر انتشارت بازی و اندیشه و عضو شورای کتاب کودک در ادامه این نشست اظهار داشت: کتابخوانی می‌تواند تاثیر ویژه‌ای در زندگی ما داشته باشد؛ چرا که کتابخوانی ما در واقع در حال خواندن تجربه زیسته فرد یا افراد دیگری هستیم و این تجارب می‌تواند به ما در زندگی برای اخذ تصمیم‌های بهتر کمک شایانی کند. کتاب کودک تنها برای کودک نیست، بلکه برای ما بزرگترهاست. ما می‌توانیم با خواندن کتاب‌های کودک و نوجوان درک بهتری از چالش‌های آن‌ها و مواجهه با این چالش‌ها داشته باشیم.
وی در صحبت‌های خود با معرفی چندین کتاب جنبه‌های مختلف تفکر انتقادی را بصورت مصداقی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و بیان داشت: کودکان به رفتارهای ما نگاه می‌کنند و مانند دوربین آن‌ها را ثبت کرده و از ما یاد می‌گیرند. اگر ما رفتار نامناسبی داشته باشیم، کودکان آن را فرا خواهند گرفت و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که چون آن کار ناپسند است، بچه‌ها آن کار را انجام ندهند.
وی اضافه کرد، در کتاب‌های کودکان تصویرگری اثر زیادی دارد و کودکان می‌توانند با نگاه به تصاویر و روایتگری خود، تفکر انتقادی را تمرین کنند. برای پرورش تفکر انتقادی باید تلاش کنیم فرزندان خود را وارد بحث کنیم و از آن‌ها نظرخواهی کنیم. این کار باعث ایجاد فضایی مناسب در خانواده و پرورش تفکر انتقادی در کودکان می‌شود. ما باید با فرزندان خود کتاب‌خواندن را تجربه کنیم و جلسات کتابخوانی خانوادگی داشته باشیم و بعد از این جلسات، به گفت‌وگو و بیان نظرات خود و شنیدن نظر سایر اعضای خانواده در مورد کتاب خوانده شده داشته باشیم؛ این کار موجب رشد روحیه پرسشگری و حل مسئله در کودکان می‌شود.
وی تاکید کرد: متاسفانه بسیاری از کتاب‌های موجود در بازار به ارائه راه‌حل مستقیم می‌پردازند و والدین نیز به‌دنبال این دسته کتاب‌ها هستند، چرا که می‌خواهند چیزهایی را به آن‌ها آموزش دهند. پس کی می‌خواهیم به‌دنبال آموزش مهارت‌های حل مسئله باشیم؟ اجازه دهیم بچه‌ها خودشان با مشکلات مواجه شوند و ما در کنارشان باشیم، نه اینکه مشکل آن‌ها را حل کنیم.
در پایان این نشست که به‌صورت کاملا تعاملی برگزار شد، شرکت‌کنندگان به بیان نظرات خود پرداخته و سئوال‌های خود را مطرح کردند.
لازم به ذکر است نشست بعدی از سلسله نشست‌های تفکر انتقادی در هفته اول مهرماه برگزار می‌شود.
59243
نظر شما