پاسخ به کاربران خبرآنلاین: اتصال دریای خزر به دریای عمان خیلی هم رویایی نیست

امید کریمی، زهرا تالانی: در این طرح پیش بینی شده است سالی یک میلیون متر مکعب هم از دریای عمان یا خلیج فارس آب شیرین شده به کویر ایران برسد و قرار است این کار برای آب شرب، صنعت و کشاورزی صنعتی استفاده شود.
در همین زمینه میزگردی را با حضور وحید چگینی، رئیس موسسه ملی اقیانوس‌شناسی و حمید علیزاده رئیس پژوهشکده علوم دریایی برگزار کردیم. .

در بخشی از این میزگرد به سوالات کاربران  پاسخ داده شد که  در ادامه سوالات و پاسخ ها را می توانید بخوانید:

سوال عمده کاربران درباره هزینه طرح بود. آنها سوال داشتند که آیا این طرح توجیه اقتصادی دارد؟
چگینی: مطالعاتی که در زمان حجت الاسلام رفسنجانی برای اتصال دریای خزر به دریای عمان شد خیلی مقدماتی بود و این موضوع در آن زمان بررسی نشد.الان هم کارشناسان و متخصصان اقتصادی باید به این سوال پاسخ دهند اما واضح است که طرح پر هزینه ای است و باید یک بررسی دقیق کرد که آیا طرح توجیه اقتصادی دارد یا خیر.ما اطلاعی از میزان هزینه نداریم.

سوال بعدی در مورد طول و عرض این کانال بود که آیا امکان کشتیرانی در آن وجود دارد و در مسیرهایی که پستی و بلندی دارد چگونه قرار است این کانال حفر شود؟
چگینی: برای احداث این کانال از دریای عمان آب باید چندصد متری بالا بیاید و از کوه های مختلفی بگذرد. اینگونه کانالها در بسیاری از کشورها ساخته شده اند اما نه به این وسعت و آبراهی با این طول در هیچ کشوری ساخته نشده است. برای احداث آن از تونل و سازه های دیگر که حالت سرسره دارند استفاده می شود.
علیزاده: طول آن بر اساس گزارشهای موجود 1500 کیلومتر است.اما عرض آن در حدی که بارج عبور کند باید باشد نه کشتی. چون بارجها نیاز به آبخور کمی دارند.

این طرح از لحاظ امنیتی برای تمامیت ارزی کشور مشکلی ایجاد نمی کند؟
چگینی: اتفاقا یکی از مسائلی که در طرح بررسی شد از لحاظ امنیتی بود چون این طرح کشور را به دو بخش تقسیم می کند .
علیزاده:البته باید دید هدف از طرح چیست. شاید یکی از سیاستها این باشد که جمعیت را به حاشیه جنوب بکشاند و از تمرکز جمعیت در یک محدوده از کشور بکاهد که از لحاظ امنیتی اتفاقا خیلی هم خوب است.
 

برخی سوال کردند با توجه به اینکه سطح آب دریای خزر از آبهای آزاد و خلیج فارس پایین تر قرار دارد آیا اصلا یک چنین طرحی می تواند در کشور اجرا شود؟
چگینی: مطالعات ما نشان داد که از نظر مهندسی امکانپذیر است و خیلی هم رویایی نیست. اما همانطور که گفتم از لحاظ اقتصادی یک تیم اقتصادی باید طرح را بررسی کند.

این طرح گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی دارد ؟
علیزاده: مطالعات نشان می دهد که اثرات زیست محیطی دارد چون هر کاری که انسان انجام می دهد بالاخره بر محیط زیست تاثیر دارد. همین بناها و تاسیساتی که در کنار مسیر قرار است گذاشته شود می تواند زیان بار باشد. همچنین باید برای دور ریز و یا ذخیره و استفاده از نمک دریای خزر که قرار است از آب جدا شود مکانی را مشخص کرد تا به محیط زیست آسیب نرساند.
چگینی: مسیرهای خط لوله هم مهم است تا از لحاظ زیست محیطی باعث تخریب نشود و آبزیان آسیب نبینند.

قرار است این طرح برای آبیاری و زیر کشت بردن اراضی استفاده شود. حال سوال اینجاست که باتوجه به اینکه زمین های ناحیه مشکل شوری دارند آیا اساسا قابل کشت هستند؟
علیزاده: خود آب دریای خزر اصلا مناسب کشاورزی نیست. چون 13 گرم در لیتر شوری دارد. البته قرار است برای کشاورزی صنعتی استفاده شود.
چگینی: سالهاست که کشور با خشکسالی مواجه است. هرچند رودخانه ها در پایین دست با سدهای زیادی که روی انها زده اند، زدند خشک شده اند. اما به هرحال دولت باید برای تامین آب شرب و کشاورزی فکری کند.

کشورهای ساحلی خزر با این طرح ایران مخالفتی نمی کنند؟ 
چگینی: در رژیم حقوق بین اللمل به این موضوع اشاره نشده است.
علیزاده: کشورهای همسایه دریای خزر به عمق آب حساس هستند چون در محدوده آنها عمق آب کمتر است. به همین دلیل اگر عمق آب در آن محدوده پایین بیاید امکان کشتیرانی وجود ندارد.

بخش اصلی گفتگو را که دیروز منتشر شد که اینجا بخوانید.

 47232