زینب کاظم خواه: حکایت شکل‌گیری نمایشگاه کتاب تهران به سال‌های جنگ و بمباران بر می‌گردد. این نمایشگاه که حالا تجربه 25 دوره برپایی را پشت سرگذاشته است. آبان سال 1366 همزمان با هفته وحدت راه اندازی شد. صباح زنگنه اولین رییس نمایشگاه کتاب تهران بود و محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی پایتخت به عنوان مکان برپایی این رویداد انتخاب شد.
صباح زنگنه که مسوولیت اولین نمایشگاه کتاب را پذیرفت به همراه عده‌ای دیگر توانستند در زمان جنگ بودجه ده میلیون دلاری برای برپایی نمایشگاه از مجلس بگیرند.(اینجا)
روش اصلی نمایشگاه کتاب تهران از میان سه اصل معرفی کتاب، فروش مستقیم کتاب و معرفی و فروش مستقیم بر پایه فروش کتاب تعریف شد و تا امروز هم فروش کتاب در سه بخش صورت می‌گیرد؛ بخش ناشران داخلی، بخش ناشران خارجی(فروش یارانه‌ای) و بخش فروش ریالی توسط ناشران خارجی(لاتین و عربی).
در سال‌های جنگ مشکلات زیادی برای برپایی نمایشگاه وجود داشت، صباح زنگنه می‌گفت که قفسه برای کتاب نداشتیم و کارخانه‌ای هم نبود که در مدت اندک بتواند در حجم زیادی برای ما قفسه بسازد. (اینجا) اما با تمام مشکلات اولین نمایشگاه کتاب تهران برپا شد،(اینجا) دویست ناشر داخلی در این دوره از نمایشگاه هشت هزار عنوان کتاب را ارایه دادند. در این نمایشگاه بیش از 2 هزار عنوان کتاب مرجع درباره «فرهنگ و تمدن اسلامی» نیز عرضه شد و همین امر باعث شد تا نمایشگاه اول، نمایشگاه «فرهنگ و تمدن اسلامی» نامگذاری شود. در هر دوره نمایشگاه کتاب تغیر کرده و بالاخره به دوره بیست و پنجم رسید . حالا دیگر شکل و شمایلش اصلا شبیه آن سال‌ها نیست. (اینجا)
بعد از نوزده دوره برگزاری نمایشگاه کتاب در موسسه نمایشگاه‌ها، بالاخره در زمان تصدی محسن پرویز بر معاونت فرهنگی او این جسارت را به خرج داد تا نمایشگاه را از محل قبلی به مصلا بیاورد، تغییر مکانی که حرف و حدیث‌های فراوانی را به دنبال داشت. (اینجا) در همان سال اول انتقال باران شدیدی آمد و بخشی از کتاب‌های ناشران لاتین را آب گرفت.
نمایشگاه در حالی شش دوره از عمرش را در مصلی تهران گذرانده که نه ناشران و نه مسئولان برپایی این رویداد هیچ کدام از برپایی نمایشگاه در این مکان راضی نیستند. سال گذشته در مراسم افتتاحیه وزیر ارشاد از رییس جمهور خواست که مکانی دایمی برای نمایشگاه کتاب ساخته شود، رییس جمهور هم پارک چیتگر را پیشنهاد داد که همین موضوع باعث شد که تا روزهای پایانی نمایشگاه هر کدام از مسوولان مکانی را برای برگزاری نمایشگاه کتاب پیشنهاد بدهند. (اینجا)و (اینجا)
اما نمایشگاه کتاب با تمام این حرف‌ها در همان مکان قبلی‌اش ماند تا سال دیگر در مجتمع امام خمینی(ره) خانه‌ای دایمی برایش ساخته شود، درخواست دستور کلنگ زنی این زمین از سوی رییس جمهور را محمد حسینی وزیر ارشاد در مراسم افتتاحیه نمایشگاه بیست و پنجم بر زبان آورد. (اینجا)و (اینجا)
نمایشگاه امسال در حالی برگزار می‌شود که از مدیران اجرایی سال‌های قبل خبری نیست، حالا داریوش رضوانی مدیرکل سابق ارشاد چهارمحال و بختیاری قایم مقام نمایشگاه شده است. او در بازدید خبرنگاران از مصلی چند اشتباه در ارایه اطلاعات داد که این موضوع گزارش یکی از خبرگزاری‌ها شد. (اینجا)
نمایشگاه امسال البته حاشیه‌های خاص خودش را داشت، اعلام ممنوعیت حضور ناشران تعلیقی در نمایشگاه کتاب یکی از این حاشیه های مهم بود که در نهایت با ریش سفیدی هم کار به جایی نرسید و« نشر چشمه» با 3 دهه سابقه حضور در فضای نشر کشور، نتوانست در نمایشگاه کتاب امسال حضور یابد.(اینجا)
نمایشگاه کتاب امسال در فضایی بالغ بر 125 هزار متر مربع برگزار می شود که 50 هزار متر آن مسقف است.امسال 1396ناشر 207 هزار و 170 عنوان کتاب ارایه می‌دهند و در بخش بین‌الملل نمایشگاه امسال شاهد حضور 1600 ناشر از 77 کشور جهان هستیم. این ناشران 26 هزار و 600 عنوان کتاب را در نمایشگاه بیست و پنجم ارائه می‌دهند. (اینجا)
حالا کاروان کتاب در تهران راه افتاده است، و این کاروان تا 24 اردیبهشت ماه به مسیر خود ادامه می‌دهد، شاید امسال آخرین سالی است که نمایشگاه خانه به دوش است، اگر امسال کلنگ مجتمع امام خمینی(ره) زده شود، بالاخره بعد از این همه سال صاحب خانه خواهد شد.
57244
نظر شما