خبرآنلاین: زمانه خوبی برای سیاستمدار بودن نیست. تنها در یک سال گذشته، دستکم چهار رهبر مشهور در جهان یا راهی زندان شدهاند و یا با خطر اعدام یا دستگیری دست و پنجه نرم کردهاند.
در میان آنها حکم شیخه حسینه نخستوزیر سابق بنگلادش که به اعدام محکوم شده از همه بیشتر است و بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل از جمله چهرههایی است که با وجود پروندههای گوناگون بعید است پایش به زندان برسد.
بولسونارو؛ قربانی کودتا
ژائیر بولسونارو که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ رئیسجمهور برزیل بود و از نظر مقابله با چپگرایان به ترامپ برزیل مشهور بود، پس از پایان دوره کاریاش به دردسر افتاد. در ۳۰ ژوئن ۲۰۲۳ دادگاه عالی انتخاباتی برزیل، بولسونارو را بهدلیل تلاش برای تضعیف اعتبار انتخابات از نامزدی در انتخابات تا سال ۲۰۳۰ محروم کرد. این اتفاق پس از آن افتاد که در ماه ژانویه همان سال هواداران بولسونارو با حمله به ساختمانهای دولتی فدرال خواهان کودتا شدند.
دادگاه عالی انتخاباتی برزیل، بولسونارو را بهدلیل تلاش برای تضعیف اعتبار انتخابات از طریق ادعاهای بیاساس دربارهٔ تقلب در رأیگیری و سوءاستفاده از کانالهای ارتباطی دولتی برای تبلیغ کمپین انتخاباتی و طرح ادعاهای تقلب، متهم دانست و از او خواسته شد تا سال ۲۰۳۰ از کار سیاسی کنار بکشد. همزمان شهادتهایی از سوی مقامهای نظامی نشان داد که بولسونارو احتمالا قصد داشته با کمک ارتش، دست به کودتایی خودساخته بزند تا به صورت نامحدود در قدرت باقی بماند.
یک سال بعد در نوامبر ۲۰۲۴ بولسونارو رسما از سوی پلیس فدرال برزیل به تلاش برای کودتا مطرح شد. در فوریه ۲۰۲۵ کار به آنجا کشید که این نهاد علیه بولسونارو اعلام جرم کرده و دادگاه عالی حکم به محاکمه او داد. در نهایت ژائیر بولسونارو در سپتامبر ۲۰۲۵ به اتهام طراحی کودتا پس از شکست در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۲ در برابر لوییز ایناسیو لولا دا سیلوا، نامزد چپگرا به ۲۷ سال و سه ماه زندان محکوم شد و با پابند الکترونیکی در خانه ماند. بعد از آنکه خبرها نشان داد بولسونارو تلاش کرده تا پابند را باز کند. بولسونارو در نهایت در روزهای گذشته بازداشت و به زندان منتقل شد تا ۲۷ سال زندانش را بگذراند.
شیخه حسینه؛ پناهنده به هند
شیخه حسینه، دختر یک انقلابی و در ابتدای کار سیاستمداری انقلابی بود. او اما حالا در یک پرونده محکوم به اعدام و در پرونده دیگر محکوم به ۲۱ سال زندان شده است. او یکبار بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ و بار دیگر از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۴ نخستوزیر بنگلادش شد. او دختر شیخ مجیبالرحمان، بنیانگذار و اولین رئیسجمهور بنگلادش و از رهبران استقلال این کشور است. پدر و بسیاری دیگر از اعضای خانواده حسینه در سال ۱۹۷۵ ترور شدند.
شیخه حسینه در نخستین دور از نخستوزیری که در دهه نود میلادی آغاز و تا اوایل سده جدید ادامه داشت، موفق ظاهر شد و محبوبیت بالایی کسب کرد. وقتی در سال ۲۰۰۹ حسینه به قدرت بازگشت، موجی از اصلاحات اقتصادی و سیاسی در بنگلادش شکل گرفت که رشد اقتصادی بیسابقهای را رقم زد. همزمان با پیروزیهای اقتصادی، شیخه حسینه متهم به نقض آزادیهای اساسی و بیاعتنایی به حقوق بشر شد. این همان مسالهای بود که بعدها تیشه به ریشهاش زد. در واقع زمانی که حسینه در خارج از بنگلادش فردی موثر بهحساب میآمد، عملکردش از نظر سیاسی در داخل کشور مخالفان زیادی داشت.
او پس از انتخابات ۲۰۱۸ و ۲۰۲۴ که به خاطر خشونت خدشهدار شد و بابت تقلب بهطور گسترده مورد انتقاد قرار گرفت، چهارمین و پنجمین دوره نخستوزیری را به دست آورد. حسینه در سال ۲۰۲۴ پس از هفتهها اعتراضهای دانشجویی که به خشونت رسید، استعفا داد و کشور را ترک کرد و به هند رفت.
در آبان ماه امسال، دادگاهی در داکا پایتخت بنگلادش شیخه حسینه را به دلیل سرکوب وحشیانه معترضان و جنایت علیه بشریت مجرم شناخت و حکم اعدام او را صادر کرد.
در واقع این دادگاه شیخه حسینه را متهم به قتل هزار و ۴۰۰ نفری دانسته که در اعتراضات سال ۲۰۲۴ جان خود را از دست داده بودند. به گفته قاضی این دادگاه حسینه در سه مورد گناهکار شناخته شد که از جمله آنها تحریک به خشونت، صدور دستور قتل و انفعال در جلوگیری از اعمال وحشیانه ماموران حکومت است. شیخه حسینه اتهامات را رد کرده است و میگوید دادگاه بیاعتبار است. او در هند زندگی میکند و با توجه به روابط تیره و تار دولت فعلی بنگلادش با هند، بعید است که دهلی نو مایل باشد این سیاستمدار پیشین را به دست دادگاه داکا بسپارد. البته حکم اعدام تنها حکمی نبود که برای شیخه حسینه صادر شد. او در پرونده دیگری این هفته متهم به غصب زمین شده است و قاضی شیخه حسینه را شایسته ۲۱ سال زندان دانسته است.
سارکوزی؛ زندانی کوتاه مدت
نیکولا سارکوزی که طی سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ رئیسجمهور فرانسه بود، ماه گذشته میلادی برای چند روز راهی یکی از مشهورترین زندانهای پاریس شد. تصویر او در هفتاد سالگی در حالی که دست همسرش را محکم در دست داشت و راهی زندان میشد، به نمادی از بدنامی تبدیل شد. از روزی که سارکوزی کاخ الیزه را ترک کرد، بارها اتهامات فساد شامل حالش شد. او اولین بار در سال ۲۰۱۴ به جرم اینکه به یک قاضی در قبال دریافت اطلاعات، پیشنهاد یک سمت عالی در موناکو را داده بود بازداشت شد.
سارکوزی بعدها این اتهام را مضحک و دروغین خواند. بار بعد نیکلا سارکوزی در ۲۰ مارس ۲۰۱۸ برای بازپرسی توسط قضات دادگاه بخاطر اتهامات مبنی بر سرمایهگذاری معمر قذافی دیکتاتور بدنام لیبی برای کارزار انتخاباتی سال ۲۰۰۷ توسط پلیس بازداشت شد و اینبار نتوانست از آن شانه خالی کند. پرونده مرتبط با دریافت کمک از قذافی، باعث شد تا سارکوزی در سال ۲۰۲۵ ابتدا به پابند الکترونیکی مجهز شده و سپس به پنج سال زندان و جریمه نقدی محکوم شود. نیکولا سرکوزی در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۵ وارد زندان لا سانتِ پاریس شد، اما پس از سه هفته در ۱۰ نوامبر با نظارت قضایی شدید که شامل ممنوعیت خروج از کشور و تماس با متهمان است تا زمان دادگاه تجدیدنظر در ماه مارچ ۲۰۲۶ از زندان بیرون آمد.
نتانیاهو؛ آبروریزی بزرگ
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در داخل سرزمین اشغالی و خارج از آن متهم است. او سه پرونده باز در دادگاههای اسرائیل دارد که در آن به اتهام دریافت رشوه، تقلب و خیانت در امانت محاکمه میشود. عملیات اکتبر و متعاقب آن جنگ علیه حماس در غزه باعث شد تا محاکمه نتانیاهو به تعویق بیفتد. روز یکشنبه اسحاق هرتسوگ رئیسجمهور اسرائیل متن نامهای را منتشر کرد که در آن نتانیاهو از هرتسوگ درخواست عفو کرده بود. دفتر رئیسجمهور اسرائیل اعلام کرد که این درخواست را با قاضیها در میان خواهد گذاشت.
نتانیاهو در سالهای اخیر هرگونه اتهام فساد و رشوه و ... را رد کرده است. با اینحال او تا امروز هرچند توانسته بارها جلسات را به تعویق بیندازد؛ اما موفق نشده قاضیها را متقاعد کند که گناهی نداشته است. نخستوزیر اسرائیل همزمان با انتشار نامه عفو، در ویدیویی مدعی شد که هر چند مایل است تا روند قضائی را تا به آخر طی کند، اما ادامه محاکمهاش را باعث دوپاره شدن اسرائیل میداند.
محاکمه نتانیاهو از ۲۰۲۰ آغاز شده و تا نوامبر ۲۰۲۵ ادامه دارد؛ شهادت نتانیاهو از دسامبر ۲۰۲۴ شروع شد، اما جلسات به دلیل مسائل امنیتی و دیپلماتیک (مانند جنگ غزه) بارها به تعویق افتاده.
اما بنیامین نتانیاهو در خارج از اسرائیل هم متهم به نسلکشی است. در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ ، دادگاه کیفری بینالمللی حکم بازداشت نتانیاهو و یوآو گالانت (وزیر جنگ سابقش) را برای جنایات جنگی و ضد بشریت در غزه از هشت اکتبر ۲۰۲۳ تا ۲۰ مه ۲۰۲۴ صادر کرد. ۱۲۵ کشور عضو این دادگاه موظف به اجرای حکم هستند و به همین دلیل نخستوزیر اسرائیل هنگام سفرهای خارجی باید حسابی حواسش را جمع کند. اسرائیل صلاحیت دادگاه کیفری بینالمللی را رد میکند و درخواست لغو حکم را در مه ۲۰۲۵ را داد، که در ماه ژوئیه رد شد. نتانیاهو در آوریل ۲۰۲۵ به مجارستان سفر کرد، جایی که اوربان اجرای حکم را نادیده گرفت؛ اما کشورهایی هم هستند که گفتهاند در صورتی که نتانیاهو در خاک آنها ظاهر شود، دستور به بازداشتش خواهند داد. ایالات متحده در ژوئن ۲۰۲۵ چهار قاضی دادگاه را که علیه نتانیاهو حکم داده بودند تحریم کرد.
۳۱۲/۴۲
نظر شما