هزارپای غول‌پیکر ۳ متری، هیولایی به اندازه یک خودرو

یک هزارپای غول‌پیکر باستانی حدود ۳۲۶ میلیون سال پیش، در دوره کربنیفر، روی زمین زندگی می‌کرد. این جانور که به سرده‌ منقرض‌شده‌ی Arthropleura تعلق دارد، اکنون عنوان بزرگ‌ترین بی‌مهره‌ خشکی‌زی شناخته‌شده در تاریخ زمین را یدک می‌کشد.

این فسیل پس از ریزش یک صخره در سواحل شمال انگلستان نمایان شد. تکه‌ای از ماسه‌سنگ که در نگاه اول عادی به‌نظر می‌رسید، اما درون آن بخشی عظیم از زره بدن جانوری نهفته بود که زمانی بر جنگل‌های استوایی زمین می‌خزید.

هیولایی به اندازه یک خودرو

بخش کشف‌شده، قطعه‌ای از اسکلت خارجی این جانور است که حدود ۷۵ سانتی‌متر طول دارد. با این حال، دیرینه‌شناسان با مقایسه‌ی این نمونه با ردپاها و فسیل‌های مشابه، تخمین می‌زنند که طول کامل Arthropleura می‌توانسته به ۲٫۶ تا ۲٫۷ متر برسد که تقریباً هم‌اندازه‌ یک خودروی کوچک بوده که وزن آن تا ۵۰ کیلوگرم تخمین زده می‌شود.

این هزارپای باستانی در مقیاسی کاملاً متفاوت ظاهری شبیه نسخه‌های امروزی داشت. بدنی پهن، ده‌ها بخش زره‌دار و ساختاری که آن را به یکی از ترسناک‌ترین موجودات خشکی‌زی عصر خود تبدیل می‌کرد.

دنیای قبل از دایناسورها

Arthropleura میلیون‌ها سال پیش از ظهور دایناسورها روی زمین می‌زیست. در عصر کربنیفر که سیاره‌ ما شرایطی کاملاً متفاوت داشت.

ویژگی‌های عصر کربنیفر

• سطح اکسیژن جو بالاتر از امروز بود

• جنگل‌های انبوه و سرخس‌های غول‌پیکر سطح زمین را پوشانده بودند

• بریتانیای امروزی در نزدیکی خط استوا قرار داشت

چنین محیط گرم و مرطوبی، همراه با منابع غذایی فراوان، بستری ایده‌آل برای رشد جانوران عظیم‌الجثه فراهم کرده بود.

برای دهه‌ها، فرض غالب این بود که افزایش سطح اکسیژن جو عامل اصلی غول‌آسا شدن بندپایان باستانی بوده است. اما این کشف جدید روایت ساده‌ پیشین را به چالش می‌کشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد این فسیل به دوره‌ای تعلق دارد که هنوز اکسیژن به اوج خود نرسیده بود. این موضوع توجه پژوهشگران را به عوامل دیگری از جمله وفور پوشش گیاهی و مواد آلی، نبود شکارچیان بزرگ خشکی‌زی، و فضای اکولوژیکی تقریباً خالی جلب کرده است. ترکیبی که می‌توانست راه را برای سلطه‌ چنین غول‌هایی هموار کند.

این موجود عظیم چه می‌خورد؟

اگرچه فسیل‌های کامل از سر Arthropleura نادر هستند، اما شواهد موجود نشان می‌دهد که این جانور احتمالاً گیاه‌خوار یا لاشه‌خوار بوده است. رژیم غذایی آن به‌احتمال زیاد شامل برگ‌ها، تنه‌های پوسیده و بقایای گیاهی کف جنگل می‌شد. به‌عبارت دیگر، این «هیولا» بیشتر نقش یک بازیافت‌کننده‌ طبیعی را ایفا می‌کرد.

Arthropleura حدود ۲۹۰ میلیون سال پیش منقرض شد. دانشمندان معتقدند تغییرات اقلیمی، خشک‌تر شدن محیط‌ها و ظهور مهره‌داران پیشرفته‌تر، در کنار هم پایان این جانور شگفت‌انگیز را رقم زده‌اند. با عقب‌نشینی جنگل‌های مرطوب، زیستگاه مناسب برای چنین جانور عظیمی از میان رفت و صحنه برای بازیگران جدید تکامل آماده شد.

منبع: dailygalaxy

۵۸۵۸