روایت پورمحمدی درباره تغییرات بودجه ۱۴۰۵/ حقوق با تورم تناسب نداشت، سقف معافیت مالیاتی را ۴۰ میلیون تومان شد/ چه اتفاقی برای بودجه نهادهای خاص افتاد؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سید حمید پورمحمدی، در نشست خبری بودجه ١۴٠۵ با اشاره به شرایط اقتصادی سخت کشور، اظهار داشت: ما فضای سخت اقتصادی را پشت سر گذاشتیم و به دلیل خشکسالی بی‌سابقه در نیم قرن گذشته، دولت با مشکلاتی در بخش تامین آب شرب، تولید و رفع نیازهای مردم مواجه شد و فشارهای تحریمی که بیگانگان علیه ایران اعمال کردند سال بسیار متفاوتی از سال‌های گذشته پشت سر گذاشتیم اما اجازه ندادیم از ناحیه بودجه آسیبی به حوزه اجتماعی وارد شود و پرداخت‌های منظم انجام شد. 

او گفت: سعی کردیم کسری بودجه ایجاد نشود و سعی داشتیم مردمی که زیر بار فشار گرانی‌ها، بیماری‌ها و …هستند را حمایت کنیم و در وهله سوم هم سعی کردیم اگر گره خاصی در بخش عمرانی وجود دارد را تا حد قابل توجهی حل کنیم. به عنوان مثال سعی کردیم پول نفت را وارد بهبود کریدورها و … کنیم.

پورمحمدی افزود: بخشی از درآمدهای دستگاه‌ها را به جای هزینه‌های حاری صرف موارد عمرانی کنیم. سعی کردیم بعضی از ردیف‌هایی که در شرایط فعلی وجودشان الزام نیست در دستگاه اصلی  ادغام کرده یا حذف کنیم.

وی ادامه داد: لایحه بودجه ١۴٠۵ در شکل تغییرات جدی داشت و با توجه به تغییر قانون، بودجه سال آینده را  یک مرحله ای و در دی ماه ارایه کردیم و قرار شد بودجه احکام نداشته باشد و فقط جداول داشته باشد.

معاون رییس جمهور افزود: تا کنون با ریال و همت و تومان آشنا بودیم اما در قانون جدید حذف چهار صفر را مطرح کرد و بودجه سال آینده ارقام با ریال جدید تنظیم شد.

پورمحمدی گفت: دولت روز یکشنبه یا سه شنبه هفته آینده از لایحه دفاع می‌کند.

وی با بیان اینکه رشد بودجه ٢ درصدی بودجه سال آینده به خانواده دولت فشار می‌آورد، اظهار داشت: درباره تاخیر در پرداخت‌ها صمیمانه از کارکنان دولت عذرخواهی می‌کنم چراکه سازمان برنامه و بودجه  اگر بخواهد هنر کند، فقط می‌تواند منابعش را که در اختیار می‌گیرد را به بهترین شکل توزیع کند.

رییس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به افزایش سقف معافیت مالیاتی در حقوق کارکنان دولت گفت: معافیت مالیاتی در حقوق به ۴٠ میلیون تومان رسیده است بنابراین بخش زیادی از کارکنان مشمول مالیات بر حقوق نمی‌شوند.

رییس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه بودجه ۱۴۰۵ دو درصد رشد داشته است، اظهار کرد: در این شرایط حقوق کارمندان و بازنشستگان ۲۰ درصد افزایش یافته و با توجه به عدم تناسب با تورم، با معافیت مالیاتی بخشی از این را جبران خواهیم کرد. معافیت مالیاتی حقوق از ۲۴ میلیون به ۴۰ میلیون افزایش یافته و مابقی نیز پلکانی افزایش خواهد یافت تا درآمد دولت نیز دچار مشکل نشود.

او افزود: درباره حقوق و بازنشستگان این کار را سال جاری انجام دادیم اما بیشتر نهادهایی که از ما پول دریافت می‌کنند در این حلقه‌های چند مرحله‌ای می‌افتند و دولت نمی‌داند پول به کجا می‌رود. ما سعی داریم سال بعد ذینفع‌های نهایی را بشناسیم تا پول را به فردی که خدمات می‌دهد پرداخت کنیم. حذف واسطه‌ها در این بودجه مد نظر قرار گرفت تا پول‌ها صرف کارهای غیر ضروری نشوند که یکی از اصلاحات بود.

بودجه دو تکه شد

پورمحمدی گفت: اصلاح دوم ما هم این بود که آیا ادامه داشتن فعالیت یک نهاد واجب است یا خیر؟ چون شرایط کشور اضطرار است. تقریبا ۱۳۶ ردیف اعتباری که از دولت پول می‌گرفتند را دو تکه کردیم. یک تکه حذف و یک تکه در سازمان اصلی ادغام شدند.  پول را به سازمان اصلی دادیم تا آن سازمان به دولت بگوید سازمان زیردستش چه فعالیتی می‌کند تا اگر برای دولت منطقی نبود در سال‌های آینده نیز آنها را حذف کنیم.

او با بیان اینکه برای سازمان ما تنها پول مهم نیست، تصریح کرد: فرهنگ و ریل گذاری جدید هم اهمیت دارد. بسیاری می‌گفتند چرا بنزین را اینگونه گران کردید، اما مهم الگو سازی است. بعضی اقدامات تنها از نظر رقمی اهمیت ندارد، بلکه باید الگو را تغییر دهیم و بودجه دولت صرف خدمات رسانی به مردم و امنیت مملکت شود.

هر ردیفی که امکان داشت، حذف کردیم

پورمحمدی در ادامه تاکید کرد: هر دستگاه و ردیفی را که امکان آن داشت که بتوانیم آن را حذف کنیم را حذف کردیم. تمام تلاش ما بر این بود که نظمی را در بودجه ایجاد کردیم که همین منابع محدود باعث گره گشایی معیشت مردم شود، پیشنهاداتی در بودجه مطرح شده از جمله اینکه یارانه آرد را به خود مردم بدهیم و حذف ارز ترجیحی و ارایه آن در قالب کالابرگ را در بودجه پیشنهاد دادیم.

وی تاکید کرد: تلاش کردیم  بودجه به صورتی تنظیم شود که منجر به گرانی و تورم نشود و همچنین مردمی که زیر فشار گرانی هستند مورد حمایت قرار بگیرند.

دولت مسیر محدودکردن اعتبار برخی نهادها را انتخاب کرد؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در توضیح اینکه چرا دولت مسیر محدودکردن اعتبار برخی نهادها را انتخاب کرد، اظهار داشت:  بخش مهمی از بار این تصمیم ناشی از محدود کردن یا حذف هزینه‌هایی است که در این شرایط ضروری محسوب نمی‌شوند.

پورمحمدی تاکید کرد: برای اینکه این کار به‌درستی انجام شود، سازمان برنامه و بودجه دو سیاست جدی را دنبال می‌کند؛ سیاست نخست این است که اگر قرار است دولت برای انجام یک وظیفه، بودجه‌ای پرداخت کند، دقیقاً بداند این پول به چه کسی پرداخت می‌شود و در مقابل این پرداخت چه چیزی دریافت می‌کند؛ به‌گونه‌ای که نفع آن مستقیماً به مردم برسد. این دریافت می‌تواند یک خدمت یا یک کالا باشد و باید مشخص باشد از چه کسی و با چه کیفیتی خریداری می‌شود.

وی افزود: دغدغه اصلی ما این بود که منابع بودجه‌ای به‌گونه‌ای پرداخت نشود که از یک دستگاه به دستگاه دیگر منتقل شود و مانند یخی که دست‌به‌دست می‌شود، به‌تدریج آب برود؛ به‌طوری که در نهایت، وقتی نوبت به خرید خدمت یا کالا می‌رسد، منابع اندکی باقی بماند. بر همین اساس، سعی کردیم این زنجیره‌ها را کنار بگذاریم و پرداخت‌ها را مستقیماً به آخرین حلقه یعنی همان فرد یا مجموعه‌ای که خدمت یا کالا را تولید می‌کند، هدایت کنیم.

معاون رئیس جمهور ادامه داد: به بیان ساده‌تر، ممکن است در گذشته مبلغی به یک سازمان پرداخت می‌شد و آن سازمان بخشی از آن را صرف تشریفات، بخشی را در بانک نگه‌داری می‌کرد و بخشی را صرف ساختمان‌سازی می‌نمود، بدون آن‌که دست مردم به نتیجه واقعی این هزینه‌ها برسد. ما این رویه‌ها را حذف کردیم و پرداخت را مستقیماً به آخرین نفر، یعنی همان کارمند یا ارائه‌دهنده خدمت انجام می‌دهیم. به این فرد یا مجموعه، «ذی‌نفع نهایی» می‌گوییم و تلاش ما بر حذف تمامی واسطه‌ها متمرکز شده است. این رویکرد در حوزه حقوق و بازنشستگی عمدتاً در سال جاری اجرایی شده است.

پورمحمدی در عین حال تاکید کرد: با این حال، در مورد برخی دستگاه‌ها و نهادهایی که منابعی از دولت دریافت می‌کنند، هنوز پول در همان حلقه‌های واسطه‌ای متوقف می‌شود و مشخص نیست ذی‌نفع نهایی چه کسی است. بنابراین در بودجه سال آینده تلاش اصلی ما این است که این آخرین حلقه را شناسایی کنیم و پرداخت‌ها مستقیماً به آن انجام شود؛ یعنی واسطه‌ها حذف شوند.

وی افزود: در این چارچوب، اگر نهادی فرهنگی مدعی است که اثری فرهنگی تولید کرده، باید مشخص کند چه اثری، با چه کیفیتی و با چه هزینه‌ای تولید شده است. لزوماً هم ضرورتی ندارد که دولت این اثر را حتماً از همان نهاد خریداری کند؛ اگر فرد یا مجموعه‌ای دیگر، اثری بهتر با هزینه کمتر ارائه دهد، طبیعتاً انتخاب دولت به سمت او خواهد رفت. ملاک، شناسایی تولیدکننده نهایی و پرداخت مستقیم به اوست. همین منطق درباره تولید آثار فاخر، فیلم و سایر محصولات فرهنگی نیز حاکم است.

معاون رئیس جمهور اظهار داشت: به‌طور کلی، در دستگاه‌هایی که مأموریت ذاتی دولت محسوب نمی‌شوند و دولت صرفاً به آن‌ها کمک می‌کند، موضوع «ذی‌نفع نهایی» و حذف واسطه‌ها به‌صورت جدی در دستور کار بودجه قرار گرفته است. اگر به این موضوع به‌صورت عمودی نگاه کنیم، مشاهده می‌شود که منابع در بخش‌های مختلف متوقف می‌شوند و ممکن است صرف امور دیگری شوند، بدون آن‌که کالایی یا خدمتی تولید شود؛ این یکی از محورهای اصلی اصلاحات است.

پورمحمدی با بیان اینکه اصلاح دوم به خودِ فلسفه تداوم برخی نهادها بازمی‌گردد، توضیح داد: ممکن است نهادی در مقطعی از زمان ضرورت داشته باشد، اما امروز که کشور در تنگنای معیشتی قرار دارد و مردم، کارمندان و بازنشستگان انتظار بهبود در پرداخت‌ها را دارند، این سؤال مطرح است که آیا ادامه حیات چنین نهادی همچنان ضروری است یا باید به‌تدریج از چرخه حمایت خارج شود.

وی افزود: در همین راستا، حدود ۱۳۶ ردیف اعتباری که از دولت منابع دریافت می‌کردند، مورد بازنگری قرار گرفتند؛ بخشی از آن‌ها به‌طور کامل حذف شدند. علاقه‌مندان می‌توانند با مقایسه لایحه بودجه سال گذشته و امسال، به‌راحتی مشاهده کنند که تعداد قابل توجهی از این ردیف‌ها دیگر وجود ندارند و فهرست آن‌ها به‌صورت شفاف در جداول بودجه قابل دسترسی است.

پورمحمدی اظهار داشت: به همین دلیل، اخلاقی نمی‌دانم که در اینجا به یک دستگاه خاص اشاره مستقیم کنم، اما به‌سادگی می‌توان این فهرست را در اسناد بودجه مشاهده و بررسی کرد. تمام این موارد به‌صورت رسمی منتشر شده و در جداول بودجه درج شده است و در صورت نیاز، آدرس آن نیز قابل ارائه است.

بودجه بعضی از موسسه ها ابهام داشتیم

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اظهار داشت: در خصوص بودجه بعضی از موسسه ها ابهام داشتیم که آیا اینا واقعاً تو این شرایط خدمتی به کشور می‌کنند یا نه اصلا آن خدمت چه هست زیرا باید بدانیم تا بابت آن پول بدهیم، اینها را موقتاً زیر دستگاه اصلی آوردیم و گفتیم که ما به آنها دیگر پول نمی دهیم این پول در اختیار شماست شما باید بگویید از این موسسه چه خدمتی انجام می شود و اگه آن خدمت خدمتی بود که گره ای از کار مردم باز می‌کرد خوب ما سال آینده ادامه می دهیم اگه نتوانند اثبات کنند که اثر وجودیشان در این شرایط برای کشور چیست طبیعتاً آنها هم حذف می شوند. 

پورمحمدی با بیان اینکه هنوز گام اول هستیم و قطعاً در سال آینده این روال را سختگیرانه‌تر می کنیم، اظهار داشت: در خیلی از مسائل برای سازمان برنامه بودجه فقط معیار پول نیست که چقدر صرفه‌جویی شده بلکه فرهنگ، رویه، تغییر جهت و ریل گذاری است. 

معاون رئیس جمهور اظهار داشت: در مورد بنزین ما تغییراتی داریم خیلی ها می‌گفتند این چه نوع اصلاحاتی که شما برای ۲۰۰۰ تومان انجام دادید در حالی که بنزین را خودتان ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان  وارد می‌کنیددر حالی که برای ما مهم نتایج بود که می‌بینیم چه میزان گرایش به سمت انرژی پاک پیدا می شود خودروها برای گازسوز شدن می روند،  تعرفه‌ها به سمت خودروهای هیبریدی و موتور سیکلت‌های برقی جهت پیدا می کند.

وی افزود: اصلا برای ما رقم مهم نیست بلکه باید بودجه دولت صرف اولویت ها شود این اولویت سلامت مردم، آموزش فرزندان و امنیت مملکت است. بنابراین بقیه مواردی که در واقع الان جز ماموریت‌های اصلی دولت نیستند جا خشک کردن است.

بودجه باید به شکلی برنامه ریزی شود که درآمدها را واهی نبینیم

رئیس سازمان برنامه و بودجه با تاکید بر اینکه درآمد واهی تورم زیادی را بر مردم تحمیل می کرد، گفت: درسال های گذشته بخشی از هزینه ها به دولت تحمیل شده که امکان آن نیست به راحتی جلوی آن گرفته شود؛ برای مثال باید 6 میلیارد دلار باید صرف واردات بنزین شود.

پورمحمدی با بیان اینکه در سال های گذشته حجم تولید و صادرات کشور بیشتر بود و الان به خاطر آن که عمده نفتی که تولید می شود همین جا باید تبدیل به فرآورده شود و مصرف شود درآمد دولت محدود شده است، گفت: بنابراین بودجه در این تنگنا باید به گونه ای برنامه ریزی شود که درآمدها را واهی نبینیم تا منجر به تورم در سال آینده نشود.

وی افزود: در این شرایط باید برخی از هزینه هایی که درآمد را می بلعد و اجازه نمی دهدحقوق کارمند و بازنشسته را بالا ببریم، محدود کنیم.

معاون رئیس جمهور درباره بودجه برخی نهادها و سازمانها گفت: در مورد نهادها، رشد بودجه برخی ردیف‌ها بالا بود اما ردیف‌های مستقل تجمیع شدند یا حذف شدند تا شفافیت و نمایش دقیق منابع دولتی ممکن شود. چند ردیف نخست کاهش یافته یا به‌طور کلی حذف شده‌اند و برخی دیگر جمع‌آوری شدند تا مبلغ کل دریافتی از دولت مشخص باشد. اکثر این تغییرات، رشد برخی بخش‌ها منفی یا بدون رشد بوده و رقم دقیق آنها شفاف و نمایان شده است.

تصور عمومی این است که دولت ناگهان کسری بودجه دارد و مالیاتی را افزایش می‌دهد

پورمحمدی ادامه داد: در مورد مالیات تصور عمومی این است که دولت ناگهان کسری بودجه دارد و مالیاتی را افزایش می‌دهد. اما وجود یک جدول ۷۰ آیتمی توضیح می‌دهد که سود شرکت‌ها، سال قبل، سودآوری در بورس، میزان صادرات و غیره چگونه است و این محاسبات بدون توسل به اقدامات عجولانه و به‌صورت گام‌به‌گام انجام می‌شود.

رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: معافیت‌های فعلی مالیاتی برای بخش‌های کسبه و افراد کم‌درآمد وجود دارد و بخشی دیگر از مالیات‌ها به‌طور کامل گرفته نمی‌شود؛ برخی‌ها هم که باید پرداخت کنند، بر اساس محاسبات سازمانی تعیین می‌شود و سازمان برنامه و سازمان مالیاتی بر سر تعدیل ارقام به توافق می‌رسند.

وی خاطر نشان کرد: بنابراین تعیین ارقام بودجه به معنای امر دلخواه یا دست‌کاری نیست و هر آیتم باید با دست‌اندرکاران مربوطه در سازمان مالیاتی، دستگاه اجرایی و سازمان برنامه بررسی و توافق شود.

پورمحمدی با بیان اینکه یکی از دلایل رشد ۴۰درصدی مالیات سقف گذاشتن برای معافیت های نامحدود است، گفت: ۲ هزار همت معافیت مالیاتی است اما مقداری مسقف شده تا ۱۰۰درصد نباشد.

نحوه تقسیم درآمدهای نفتی در بودجه سال آینده چگونه است؟

معاون رئیس جمهور درباره درآمدهای نفتی در بودجه سال آینده توضیح داد: ۲۱۰۰ همت از درآمد فروش نفت برای بودجه برداشته می‌شود که بخشی برای بودجه دفاعی، و یک قسمت برای واردات بنزین است یک قسمت هم برای بازپرداخت بدهی‌های سرمایه‌گذاری بر روی پروژه‌های نفتی کسر می‌شود، ۱۴.۵ درصد آن هم بودجه وزارت نفت است یک قسمت از آن هم به صندوق توسعه ملی می‌ رود و نهایتاً یک بخش هم به دولت داده می‌شود که در لایحه بودجه ۲۶۰ همت است.

پورمحمدی با بیان اینکه مبلغی که دولت برمی‌دارد برای تامین ارز واردات کالاهای اساسی و دارو است و با ارز ۲۸۵۰۰ تومان محاسبه می‌شود، گفت: موضوع یارانه‌ها بحثی نیست که دولت بخواهد به تنهایی تصمیم بگیرد؛ پرداخت یارانه با درآمدهای موهومی کار اخلاقی نیست اگر قرار است یارانه پرداخت شود باید درآمد آن دیده شود اصلاً شدنی نیست که بگوییم یارانه می‌دهیم ولی درآمد آن مشخص نباشد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور یادآور شد: برای ایجاد درآمد کالابرگ یا باید بگوییم بنزین وارد نمی‌کنیم و به جای آن پولش را به مردم بدهیم یا آنکه بگوییم آرد ۹۰۰ تومانی برای تهیه نان به نانواها ندهیم تا نان با ۲۰ تا ۳۰ برابر قیمت فعلی به مردم داده شود و به جای آن پولش را به مردم بدهیم.

بودجه جداگانه ای برای توسعه حمل و نقل ریلی و کریدورها دیده‌ایم

پورمحمدی با بیان اینکه علاوه بر بودجه ۶۰۰ همتی بخش عمرانی، بودجه جداگانه ای برای توسعه حمل و نقل ریلی و کریدورها دیده شده تا تحرک جدی به این بخش داده شود و به کشورهای اطراف متصل شود، اظهار داشت: در مولد سازی به دستگاههایی که طرح های نیمه تمام دارند، اجازه داده شد تا ۱۳۰ همت اموال مازاد خود را با پیمانکاران تهاتر کند.

وی افزود: به دستگاه هایی که درآمدهای اختصاصی دارند اجازه داده شد تا ۱۰۰ همت از درآمدهای خود را به جای آنکه صرف هزینه های جاری کنند، به امور عمرانی اختصاص دهن ضمن آنکه اسال بحث قیر رایگان در بودجه دیده شد تا از این محل نیز ۲۵ همت صرف امور عمرانی دستگاهها شود.

معاون رئیس جمهور ادامه داد: کار مهمتر بحث مشارکت عمومی خصوصی است بسیاری از آزاد راه ها به دلیل ارزان بودن عوارض مورد اقبال بخش خصوصی برای مشارکت نمی شد اما به دلیل منطقی شدن نرخ عوارض آزادراهی بخش خصوصی انگیزه زیادی برای ورود به آن دارد.

دولت نه تنها پولی به شرکت‌های دولتی نمی‌دهد بلکه مالیات و سود سهم هم از آنها دریافت می‌کند

رئیس سازمان برنامه و بودجه با تاکید بر اینکه دولت نه تنها پولی به شرکت‌های دولتی نمی‌دهد بلکه مالیات و سود سهم هم از آنها دریافت می‌کند، اظهار داشت: در خصوص بودجه شرکت‌های دولتی باید گفت که دولت پولی به آنها نمی‌دهد بلکه در پایان سال پولی هم از آنها می‌گیرد؛ حتی هر ماه دولت از شرکت‌های دولتی مالیات هم می‌گیرد دوم اینکه سودشان را هم باید به دولت بدهند که دولت این پول را از آنها می‌گیرد.

وی افزود: به عنوان مثال بانک ملی یک شرکت دولتی است یا مثلاً ایمیدرو یا شرکت بازرگانی دولتی به شمار می رود؛ این‌ها از دولت پولی نمی‌گیرند بلکه دخل و خرج‌شان را خودشان اداره می‌کنند؛ حتی به دولت رقمی به عنوان سود سهم یا مالیات پرداخت می‌کنند.

۲۲۳۲۲۵