علی پاکزاد: کاهش بدهی دولت به سیستم بانکی یکی از اهدافی بود که برای کاهش بار مالی دولت و افزایش پویایی بخش غیر دولتی مدنظر برنامه ریزان بوده است. از راهکارهایی بود که در برنامه چهارم مورد تاکید قرار گرفت تا دولت از این طریق بتواند به سمت انضباط مالی پیش رود.
راهکار اصلی کاهش بدهی دولت به سیستم بانکی که ریشه در کسر بودجه مزمن دولت دارد. افزایش انضباط مالی و پایبندی دولت به تعهدات مالی است که در بودجه های سنواتی بر عهده می گیرد.
اما به نظر می رسد این موضوع در دولت نهم و دهم روندی معکوس داشته است و بدهی دولت به سیستم بانکی کشور از 11.2 هزار میلیارد تومان در سال 84 به رقمی معادل 40.3 هزار میلیارد تومان در بهمن ماه سال 90 رسیده است و این نشان از افزایش شدید کسری بودجه دولت در این سالها دارد.
اما چرا باید دولت در این سالها تا این اندازه بدهی به بار بیاورد؟، واقعیت این است که دولت در سالهای مورد اشاره بی سابقه ترین میزان درآمدهای نفتی تاریخ کشور را در اختیار داشته است و آمارها نشان می دهد طی سالهای 84 تا نیمه اول سال 90 تنها از محل درآمدهای نفتی، فروش اوراق مشارکت، خصوصی سازی و درآمدهای مالیاتی رقمی معادل 720 میلیارد دلار درآمد داشته است.
البته این درآمد با لحاظ کردن درآمد 56 میلیارد دلاری صادرات نفت در نیمه اول سال 90 برآورد شده است در حالی که براساس آخرین گزارش بانک مرکزی در یازده ماهه منتهی به بهمن سال 90 درآمد نفتی ایران به رقم بی سابقه 111 میلیارد دلار رسیده و به این ترتیب می توان گفت تنها درآمد نفتی دولت طی سال 84 تا بهمن سال 90 رقمی معادل 526 میلیار دلار بوده است.
با احتساب این ارقام می توان گفت تنها دلیل افزایش بدهی دولت به سیستم بانکی افزایش هزینه های دولت ناشی از بی انضباطی مالی بوده است.
روند رو به رشد این بدهی ها به سیستم بانکی نشان می دهد طی سالهای 88 تا 90 به ترتیب سالانه نزدیک به 10 هزار میلیارد تومان به بدهی دولت به سیستم بانکی افزوده شده است و این وضعیت البته تا حدود زیادی همزمان است با بحث اجرای قانون هدفمندی یارانه ها که می تواند مهر تائیدی باشد بر مباحثی که حول محور استقراض دولت از سیستم بانکی برای پرداخت یارانه های نقدی مطرح شده بود.
| تراز سپرده ها و بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی | |||||||
| سال | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90* |
| بدهی بخش دولتی | 11.2 | 12.5 | 14.9 | 16.1 | 23.0 | 33.1 | 40.3 |
| دولت | 3.5 | 5.6 | 9.1 | 11.6 | 19.3 | 29.6 | 37.0 |
| شرکتهای دولتی | 7.8 | 6.9 | 5.8 | 4.6 | 3.7 | 3.5 | 3.3 |
| وامها و سپرده های دولتی | 5.3 | 7.1 | 8.9 | 9.5 | 11.7 | 12.6 | 10.7 |
| دولت | 5.3 | 7.1 | 8.9 | 9.5 | 11.7 | 12.6 | 10.7 |
| شرکتهای دولتی | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 |
| منبع: بانک مرکزی واحد: هزار میلیارد تومان * آمارهای سال 90 یازده ماهه است | |||||||
/31222
نظر شما