به گزارش خبرآنلاین، کتاب «سیری در مقتل‌نویسی و تاریخ‌نگاری عاشورا» منتشر شد. متن اثر برگرفته از کتاب تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا علیه‌السلام، زیر نظر حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی پیشوایی است که از سوی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده و در دو بخش کلی به شناسایی و معرفی مقاتل و آثار مکتوب مربوط به تاریخ عاشورا از آغاز تا عصر حاضر می‌پردازد.
در بخش نخست کتاب، پس از بیان یک مقدمه، ابتدا آثار یاد شده از آغاز تا قرن هفتم به صورت فهرست‌وار معرفی شده و سپس در ادامه، مقاتل و نگاشته‌های به جای مانده مربوط به تاریخ عاشورا تا قرن یاد شده، معرفی، توصیف و نقد و بررسی شده است. در بخش دوم که آثار تاریخی عاشورا از قرن هشتم تا چهاردهم مورد بحث قرار گرفته است، ابتدا به توصیف و نقد و بررسی چند اثر مهم در این دوره پرداخته و در پایان چند اثر مهم قرن‌های اخیر که در تحریف گزارش این واقعه، نقش به‌سزایی داشته و باید آن‌ها را به عنوان منابع تحریف‌گستر شناخت، معرفی شده است.
دایره بحث این نوشتار، منابع و آثاری است که درباره تاریخ عاشورا و شرح شهادت امام حسین علیه‌السلام و یارانش نگاشته شده است، اعم از آن‌که به نام مقتل باشد یا به نام دیگری. هم‌چنین محور این بررسی، منابعی است که به صورتی قابل اعتنا و چشم‌گیر، به تاریخ عاشورا پرداخته و نسبتا از قدمت تاریخی برخوردارند، اعم از کتاب‌های تاریخ ائمه علیهم‌‌السلام، تاریخ عمومی و منابع مربوط به تراجم. در این بررسی، همه آثار مربوط به تاریخ عاشورا تا قرن هفتم که ویژگی‌های یاد شده را داشته است شناسایی و معرفی شده، زیرا تا این قرن، آثاری نگاشته شده که برخی از گزارش‌های آن‌ها برگرفته از آثار مقتل‌نویسان کهن است که اکنون اثری از نگاشته‌های آنان نیست، اما از قرن هشتم به بعد، چنین رویکردی وجود ندارد.
در بخشی از مقدمه این اثر می‌خوانیم: «بی‌تردید واقعه عاشورا در میان حوادث قرن‌های نخستین پس از ظهور اسلام، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین حادثه تلقی شده و از ابعاد گوناگون بیشترین اهمیت را در میان دیگر حوادث تاریخی به خود اختصاص داده است و عظمت و اهمیت خاص این رخداد تاریخی سبب شده که از همان روزهای نخستین پس از حادثه، کسانی نقش گزارش‌گر را ایفا کرده و تفصیل ماجرا را برای دیگران بازگویند».
مقتل در لغت و اصطلاح، سیر تاریخی مقتل‌نویسی و تاریخ‌نگاری عاشورا در جهان اسلام، تسلیة المجالس و زینةالمجالس، روضةالشهدا، تذکرةالشهدا، الدمعةالساکبه، برخی از نمونه‌های تحریف، مقتل الحسین علیه‌السلام منسوب به ابومخنف، اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات و مقتل‌نگاری و نگاشته‌های عاشورا در عصر کنونی از مهم‌ترین کتب بررسی شده در این اثر است. این کتاب در پایان مقاتل و منابع تاریخ عاشورا را به دو دسته کلی تقسیم می‌کند که دسته نخست، آثاری است که از قرن دوم تا هفتم نگاشته شده و به اعتبار میزان قدمت، اعتبار و اتقان، گزارش‌های آن‌ها از ارزش و اعتبار، برخوردار هستند، اما گزارش‌های دسته دوم که از قرن هشتم تا عصر حاضر به رشته تحریر درآمده‌اند، آن دسته که از منابع کهن نقل شده، قابل اعتنا بوده، اما گزارش‌هایی که مستند به مأخذ کهن نیست، اعتباری ندارد.
کتاب سیری در مقتل‌نویسی و تاریخ‌نگاری عاشورا به کوشش محسن رنجبر در 158 صفحه با شمارگان 5 هزار نسخه و قیمت سه هزار تومان از سوی معاونت امور فرهنگی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شده است.
6060
نظر شما