نبرد تیغه‌ها در فینال دوی صد متر پارالمپیک!

مجید جویا: به نظر می‌رسد که پارالمپیک هم مانند المپیک صرفا عرصه رقابت ورزشکاران نباشد، بلکه این فناوری‌های مورد استفاده هر ورزشکار هستند که برنده یا بازنده رقابت را تعیین می‌کنند. یک نمونه آن را می‌توان در فینال دوی صد متر پارالمپیک دید که رقابت نه فقط بین سه دونده مشهور که بین کسانی هم هست که تیغه‌های مورد استفاده آنها را طراحی کرده‌اند.
دوندگان عکس پایین از چپ به راست، جانی پیکاک از انگلستان، آلان فونتلس کاردوسو اولیویرا از برزیل و اسکار پیستوریوس از افریقای جنوبی هستند.

 

 

پیستوریوس به روشنی گفته است که از دید او تیغه‌های بلندتر پاهای مصنوعی اولیویرا، با افزایش طول گام‌های او به وی یک برتری غیر عادلانه در مسابقات می‌دهد ولی به گفته استیو هاکی، رئیس مرکز پژوهش‌ةای مهندسی ورزشی در دانشگاه هالام شفیلد در انگلیس، مسئله به همین سادگی نیست. «اصلا معلوم نیست که تیغه‌ها چه نقاط قوت یا ضعفی نسبت به هم دارد». به ویژه، هیچ شاهدی وجود ندارد که تیغه‌های بلندتر بهتر هم باشند.

به گزارش نیوساینتیست، اگر تیغه‌ها بلندتر ساخته شوند، به دلیل افزایش جرم آنها سنگین‌تر می‌شوند و دویدن را سخت‌تر می‌کنند. ولی اگر تیغه‌ها بلندتر شوند و در عین حال بر جرم آنها نیز افزوده نشود، آنگاه نازک‌تر خواهند شد که خاصیت فنری آنها را کم می‌کند و از کارایی آنها در دوی سرعت خواهد کاست. علاوه بر این‌ها، تیغه‌های بلندتر یک اثر منفی هم بر اندازه حرکت زاویه‌ای گام‌های دونده دارند، و جرم را از مرکز چرخش که در زانو‌های دونده است، دورتر می‌کنند.

جانی پیکاک از کدام یک از این‌ها استفاده کرد؟ پیکاک، که در فینال دیشب موفق شد مدال طلای 100 متر پارالمپیک را بدست آورد (با رکورد 10.91 ثانیه)، از یک تیغه ساده استفاده می‌کرد، که به این معنی است که او باید عدم تعادل را در هنگام دویدنش جبران کند. در حالی که تیغه پای راست او کارایی خیلی خوبی در باز گرداندن انرژی هر گام دارد، پای چپ او انرژی را جذب می‌کند. هاکی می‌گوید: «کارایی دو تیغه در جذب انرژی، از یک تیغه و یک پا بیشتر است».

ولی همان‌طور که انتظار می‎رفت، پیکاک شروع سریع‌تری داشته باشد، چرا که تیغه‌های دوتایی برای سرعت‌های پایین‌تر در هنگام شروع مسابقه بهینه نشده‌اند. به گفته هاکی برتری فیزیکی آنها تقریبا از فاصله 60 متری از خط پایان مسابقه خود را نشان داد.

53271