نسرین وزیری: این دلیل یکی از طراحان سوال از رئیسجمهور در مجلس هشتم برای مثمر ثمر نبودن طرح دوباره این سوال در مجلس نهم است. حشمتالله فلاحتپیشه که به گفته خودش برخی نمایندگان هزینه امضا و پافشاری بر طرح سوال از رئیسجمهور را با عدم حضورشان در مجلس بعد دادهاند، دلایل خاص خود را برای بینتیجه بودن سوال دوباره از رئیسجمهور دارد که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
سوال از رئیسجمهور از ابتدای مجلس هشتم، مطرح بود ولی در سال پایانی عمر آن مجلس عملیاتی شد. اینکه مجلس نهم در سال اول فعالیت خود، این سوال را عملیاتی میکند به دلیل شکسته شدن تابوی طرح سوال از رئیسجمهور است یا شرایط تغییر کرده است؟
سوال از رئیسجمهور در مجلس هشتم شروع جدی و خوب و پایان بد و لوثی داشت. چون شرایطی شکل گرفته بود که مجلس نوعی نگاه برآمده از قانون اساسی به مسائل داشت ولی «در راس امور نبودن مجلس» در رفتار دولت نهادینه شده بود و دولت به بسیاری از قوانین مجلس عمل نکرد. ذیل همین مساله، سوال از رئیسجمهور در مجلس هشتم مطرح شد. دولت هم این موضوع را جدی گرفت و کوشید تا آن را به انتخابات بعد ربط دهد و ربط هم پیدا کرد.
چه ربطی پیدا کرد؟
خیلی جدی به برخی نمایندگان می گفتند که اگر میخواهند در مجلس بعدی باشند، باید امضایشان را از طرح سوال از رئیسجمهور پس بگیرند! خیلی از نمایندهها هم که بر امضایشان پافشاری کردند، قربانی طرح سوال از رئیسجمهور شدند. با این حال پایانی که انتظارش را داشتیم، نداشت و طرح سوال از رئیسجمهور پایان لوثی یافت. شاید یکی از دلایلش هم عدم ارائه جدی سوال از رئیسجمهور بود.جلسه سوال از رئیسجمهور در صحن علنی مجلس به خوبی برگزار نشد و موضوع لوث شد.
در آن جلسه آقای مطهری به عنوان نماینده طراحان سوال از رئیسجمهور، نطق کردند و بعد هم مطابق آییننامه رئیسجمهور پاسخ دادند. منظورتان از عدم ارائه جدی طرح سوال چه بود؟
منظورم نقص آییننامه داخلی مجلس بود. ساختار سوال از رئیسجمهور در قانون منجر شد که نتیجهای از آن سوال شکل نگیرد. سوال کنونی نمایندگان از رئیسجمهور هم ممکن است موضوعش با سوال نمایندگان از آقای احمدینژاد در مجلس هشتم، فرق داشته باشد اما ماهیتش یکی است که برآمده از عدم اجرای قوانین از سوی دولت است.
و پایان مشابهی هم خواهد داشت؟
به نظرم اگر این سوال در مجلس شکل بگیرد و به مرحله نهایی در صحن علنی برسد، چند اتفاق خواهد افتاد. اول اینکه وقت مجلس کشته میشود! یعنی سوالی با ماهیت مشابه از رئیسجمهور با توجه به روحیه ایشان در پاسخگویی، به منزله کشتن وقت مجلس است. دوم اینکه برخلاف سوال قبل، دولت هم اکنون در عمل راضی است و میخواهد که این سوال سریعتر در مجلس مطرح شود. چون اگر پاسخ رئیسجمهور به سوال اول استهزا بود، پاسخ او به سوال دوم، نوعی پاسخ چالشی است.
فکر میکنم او مسائلی چالشی که گوشههایی از آن را در کنفرانسهای مطبوعاتیاش مطرح می کند را در قالب پاسخ به سوال نمایندگان در مجلس مطرح خواهد کرد.
یعنی شما که تجربه یک بار سوال از رئیسجمهور را دارید، تکرار آن را به نمایندگان جانشینتان توصیه نمیکنید؟
به نظرم در این شرایط کنونی طرح دوباره سوال از رئیسجمهور به صلاح نیست. چون در آستانه انتخابات هستیم و کشور در وضعیت خوب اقتصادی هم به سر نمیبرد و حساسیت جدی هم در عرصه سیاست خارجی داریم. در چنین شرایطی شکل گیری یک چالش جدید به صلاح نیست.
یک موضوع دیگر را هم باید بگویم و آن از لحاظ ماهوی است. من چون معتقدم این سوال ماهیتا تفاوتی با سوال قبل ندارد و از یک جنس است پس گام بعدی مجلس میتواند طرح عدم کفایت سیاسی رئیسجمهور باشد. مجلس به عنوان «مجلس» فارغ از اینکه مجلس هشتم باشد یا نهم، اگر بخواهد کار نظارتی اش را دنبال کند، طرح دوباره این سوال وقت کشی است . چون پاسخهای مشابهی دریافت خواهد کرد. پس عملا نتیجهای حاصل نخواهد شد مگر اینکه گام بعدی مجلس در احیای وظایف نظارتیاش ارائه طرح عدم کفایت سیاسی رئیسجمهور باشد که من در شرایط کنونی آن را به صلاح نمیدانم. به دلایلی که گفتم چالشی شدن فضا به سود مملکت نیست و کشور نیازمند هم سویی برای حل مشکلات است نه کشاندن موضوع به این مرحله.
پیگیری طرح سوال از رئیسجمهور در این شرایط عملا بسیاری از نیازهای کنونی کشور را تحت الشعاع قرار میدهد.
گفتید از نمایندگان میخواستند برای ادامه حضورشان در مجلس، از قید سوال از رئیس جمهور بگذرند. چه کسانی چنین تقاضایی از نمایندگان داشتند؟
بخشهای از دولت این موارد را با نمایندگان مطرح میکردند! نتیجهاش را هم در انتخابات دیدیم. سوال کنندگان از قبل از انتخابات با مسائل مختلفی مواجه بودند.
البته الان شرایط کمی تغییر کرده و دولت که قبلا سعی میکرد سوال از رئیس جمهور منتفی شود، الان راضی است که این سوال مطرح شود ولی نتیجه طرح این سوال به جای اینکه یک گره گشایی مدیریتی باشد یک چالش انتخاباتی جدید است!
به نفع دولت؟
ساختار طرح سوال به گونهای است که دولت بیشترین استفاده را از آن میبرد.
دور قبل هم که طرح سوال از رئیسجمهور مطرح بود هم چنین نگرانیای وجود داشت که مجلس به ایشان تریبون ندهد. ولی طراحان اصرار داشتند که سوال انجام شود. چرا شما که از طراحان سابق هستید، مخالفت امروزتان از جنس همان مخالفت آن روزهاست که به آن توجهی نکردید؟ چرا مجلس باید از اظهارات رئیسجمهور بترسد؟
نه من نگاه عملی به سیاست دارم و معتقدم که بین مجلس و دولت باید رفتاری شکل بگیرد که در عمل به سود مردم باشد. مشکلات امروز مردم هم مشخص است که در حوزه مسائل اقتصادی، تعامل با دنیای امروز و اختلافات بین قوا است. من معتقدم که این سوال به جای حل مشکلات فوق، شکاف را بیشتر میکند و مشکلاتی که گفتم تحت الشعاع آن قرار میگیرد.
معتقدم که مجلس نباید وقت کشی کند. وقت کشی طرح سوال، فقط مربوط به روز سوال نیست. فضای سیاسی و رسانهای که شکل میگیرد، جبهه گیریهایی را ایجاد میکند که کشور را وارد یک فضای کاملا سیاسی میکند که از امور مدیریتی دور میشود. همه این هزینهها را در زمان طرح سوال از رئیسجمهور در مجلس هشتم دادیم ولی نتیجهاش همان شد که دیدید! به نظرم مجلس نهم هم در قالبی لوث شدهتر همان هزینهها را ایجاد میکند. نتیجهاش هم که مشخص است و اگر باز نتیجه نوعی استهزا مجلس بود، فضای چالشی جدیتری بین نخبگان ایجاد خواهد کرد.
اگر مجلس نمیخواهد وقت کشی کند، یعنی باید گام بعدی را در راستای عدم کفایت سیاسی رئیسجمهور بردارد که گفتم در شرایط کنونی آن را من به صلاح نمیدانم. چون معتقدم مملکت اولویتهای دیگری دارد که نیازمند وحدت و تعامل است. در گفتوگوهایم با برخی نمایندگان این دوره مجلس هم گفتم که در این شرایط باید فضای اختلاف بین دو قوه را کارشناسی کنند. مثلا مرکز پژوهشهای مجلس در تعامل با مراکز پژوهشی دولت، فضا را کارشناسی کرده ومشکلات را در دل آن حل کند. ولی متاسفانه به رغم اینکه دولت سعی کرد در انتخابات مجلس نهم خیلی دخالت کند اما باز هم در مجلس نهم شاهد نوعی تقابل بین مجلس با دولت هستیم. اگر این مشکلات حل نشود وچالشها ادامه یابد، در نهایت مردم هم دولت وهم مجلس را به یک اندازه در مشکلات کنونی مقصر خواهند دانست.
پس به نظر شما مجلس در شرایط کنونی با ویژگیهایی که برشمردید، باید از قید استفاده از ابزار نظارتی خود در طرح سوال از رئیسجمهور بگذرد؟
مجلس نباید انتظار داشته باشد که اگر در این شرایط از رئیسجمهور سوال کند، مردم در مقام قضاوت، نمره بیشتری را به مجلس میدهند. چون این راه قبلا رفته شده، هزینه زیادی هم داده شده و کمکی هم به حل مشکلات جامعه نمیکند. در سال پایانی دولت باید اختلافات دو قوه کارشناسی شود. ولی هنوز نه دولت و نه مجلس راهکار کارشناسی برای حل اختلافاتشان ندارند که یکی از دغدغه های امروز مردم همین است. به همین دلیل است که بین دو قوه فضایی چالشی و رقابتی شکل گرفته که روز به روز با نزدیک شدن به انتخابات این فضا چالشیتر و جدیتر هم میشود. به نظرم این یک ضعف برای مجلسی است که در ابتدای راه است.
برای مجلسی که در ابتدای راه است، رفتن به سوی راهکارهای چالش در مقابل دولتی که در ازای کار نکردنش نیازمند فضای چالشی است، اشتباه است. چون دولت برای توجیه کارنکردنش به دنبال چنین فضایی است و مجلس نباید چنین فرصتی به او بدهد چون به ضرر مجلس و مردم است. از این رو بهتر است مجلس یک بسته کارشناسی پیشنهادی و راهکار اجرایی برای حل اختلافات با دولت بدهد نه اینکه در شرایطی که کشور برای برگزاری یک انتخابات آماده میشود، تخلفات دولت را در قالب یک سوال جدید مطرح کرده و هزینهای جدید را به کشور تحمیل کند.
/2929
نظر شما