استادان صنایع دستی نیز در بروجرد همراه با صنعتگران و هنرمندان دیگر شهرهای کشور از جمله اصفهان در خلق آثار شگفتانگیز گام برداشته وصنایع مسگری، جاجیمبافی، گلیمبافی، صابونپزی، گیوهدوزی، ماشته‌بافی، چاقوسازی و صنایع دستی ورشو از پرآوازهترین تولیدات محلی بروجرد بوده که در گذشته از رونق خاصی برخوردار بودهاند.
ورشوسازی شاخصترین صنایع دستی بروجرد بوده که با بیش از دو قرن رونق، نام این شهرستان را در داخل و خارج کشور مطرح کرده، اما امروز آرام آرام رو به فراموشی رفته است.
امروزه ظروف ورشو شامل انواع آبخوری، سماور، قوری، فنجان، سینی، بخوردان، منقل، آئینه و شمعدان، گلابپاش و...، با نقش و نگار اشکال تاریخی همچون شکارگاه، گل و مرغ، مینیاتور، تصاویر بزرگان، تخت جمشید و شاهنامه زینت‌بخش هنرکده‌ها و موزه‌های داخل وخارج و تزئینات منزل شدهاند.
هنر ورشوسازی یکی از هنرهای شاخص شهرستان بروجرد هم اکنون در دست پیرمردی 70 ساله بوده که اکنون تنها میراث‌دار این هنر 200 ساله است.
زمانی از بازار بروجرد صدای ساخت ظروفی از ورشو توسط 240 استادکار به گوش میرسید که هر قطعه کوچک از ظروف ورشو با زحمت فراوان استادکاران ساخته می‌شد و دنیایی از ظرافت و هنر را در خود نهفته داشت.
هر قطعه یا وسیلهای که ساخته می‌شد بیانگر فرهنگ، آداب و رسوم، طرز تفکر، خلاقیت و توانایی سازنده آن بود اما هم اکنون این هنر قدیمی در بروجرد به ورطه فراموشی سپرده شده است.
برای گفتگویی صمیمی با تنها میراث‌دار هنر ورشو راهی محل کار وی شدیم این استادکار در تکیه موثقی بروجرد یکی از آثار تاریخی به جامانده از اوایل دوره قاجار و احتمالاً قبل از آن، مشغول به ساخت وسایلی از ورشو است.
این بنا از نوع بناهایی بوده که در اصطلاح معماری سنتی «کوشک» گفته می‌شوند، نمای خارجی بنا با استفاده از طاقنماهای بلند جناقی و آجر چینی بسیار زیبا و ظریف نماسازی شده به طوری که طبقات همکف و اول بنا از نمای خارجی به صورت یک طبقه جلوه می‌کند.
طبقه دوم بنا دارای یک هشتی زیبای آجری بوده و شامل چند اتاق نسبتاً بزرگ با سقف بلند و در و پنجره‌های بزرگ در تمامی جهات و یک تراس در قسمت شرقی بنا است.
استادکار ورشو بروجرد در یکی از این اتاقها مشغول به کار است و در گوشه گوشه اتاق ظروفی از ورشو خودنمایی و زیبایی و ظرافت آنها چشم را خیره می‌کند.
"ماشاالله فرخپی" درحالیکه ساخت یک گلابپاش را در دست دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، گفت: ورشو بیش از یکصد سال در شهرستان بروجرد قدمت دارد.
وی افزود: در سن 10 سالگی به این شغل مشغول شدم که در آن زمان 240 استادکار در صنعت ورشو مشغول به فعالیت بودند.
استادکار ورشوی بروجرد با بیان اینکه هر کدام از آن استادکاران وسیله خاصی را میساختند، اظهار کرد: هماکنون بنده باقی مانده 240 استادکار بوده و امروز هرچیزی را که سفارش دهند، میسازم اما در آن زمان هر استادکاری مخصوص ساختن شیء بخصوصی بود.
فرخپی تصریح کرد: در زمان گذشته وسایلی از قبیل چایخوری، غذاخوری، سماور، قابلمههای چندطبقه، وسایل زینتی و...، ساخته می‌شد که نظر هر بینندهای را به خود جلب میکرد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نیز بسیاری از علاقمندان هستند که همین اشیاء را با قیمت بالایی خریداری میکنند، ادامه داد: این وسایل ساخته شده را که به عنوان سوغات به خارج از کشور میبردند واقعاً صنعت عظیم و بسیار جالبی بود و استقبال زیادی از این صنعت می‌شد.
استادکار ورشو بروجرد خاطرنشان کرد: در گذشته ورقهای ورشو 60 در 90 از کشورهای آلمان و انگلستان و فرانسه وارد و برش زده می‌شد اما هم اکنون از سینیهای کهنه، وسایل مورد سفارش را میسازم که این سینی‌ها رو به اتمام است.
تنها میراث‌دار ورشو بروجرد، اضافه کرد: آموزش ورشوسازی نیاز به آموزش بلندمدت در کنار استاد دارد اما در حال حاضر جوانان مثل گذشته علاقهای برای یادگیری این هنر از خود نشان نمیدهند و بیشتر به خواندن درس مشغول هستند.
متأسفانه با صنعتی شدن جامعه و رویکرد بیشتر تجاری و صنعتی دیجیتال باعث شده صنایع دستی مقداری به حاشیه بروند و دیگر کسی برای یاد گرفتن آنها استقبال نکند.
این در حالی است که امروز صنایع دستی یکی از موارد توجه برای گردشگران است و آنها در هر منطقهای که وارد می‌شوند دنبال این هستند که از صنایع دستی آن منطقه خریداری کنند.
صنایع دستی به عنوان بخشی از میراث کهن و فرهنگی ملتها، نقش مهمی در معرفی تمدن و پیشینه تاریخی سرزمین دارد که اسناد و مدارک فرهنگی برجای مانده از گذشته به ویژه ابزار و ظروف نیز بیانگیر این موضوع است.
انتظار میرود مسوولین برای باقی ماندن این صنعت عظیم که در هیچ کجای دنیا نظیر ندارد اقدام و مساعدت کرده و نگذارند این صنعت از بین برود.
301301
نظر شما