الناز محمدی: کودکان کار متولی ندارند. این را دیگر هر کسی که حتی هر از گاهی اخبار مربوط به کودکان کار را دنبال کند، نیز متوجه شده است. هررزو گزارش های زیادی نوشته می شود و در مورد افزایش تعداد کودکان کار در ایران داد سخن سرداده می شود ولی بر خلاف انتظارهایی که از سوی فعالان حقوق کودک وجود دارد، سازمان ها و وزارت هایی که به ظاهر باید متولی رسیدگی به امور این کودکان باشند، سکوتی معنادار را در پیش گرفته اند. اگرچه مسئولان وزارت کار که در واقع مجری قانون کار است و مطابق قانون کار اصولا اشتغال و به‌کارگیری کودکان کمتر از ۱۵ سال غیرقانونی محسوب می‌شود، ترجیح می دهند چندان حرفی از این کودکان به میان نیاورند، ولی این مسئولان سازملان بهزیستی هستند که هراز گاهی سکوتشان را می شکنند و البته که این شکستن سکوت خیلی از اوقات به نفع کودکان کار که حالا دیگر تعدادشان به یک میلیون ونیم می رسد، نیست.
روز گذشته مدیر کل امور آسیب دیدگان اجتماعی بهزیستی گفت: «با توجه به قوانین وزارت کار سازمان بهزیستی تحت هیچ شرایطی مسئولیتی در قبال برخورد با متخلفان مربوط به کودکان ندارد.»
سید حسن موسوی‌چلک با بیان اینکه مسئولیت کودکان‌کار با سازمان بهزیستی نیست تاکید کرد: «طبق موارد اعمال شده در قانون ،کودکان 15 تا 18 سال به کارگران نوجوان اطلاق شده و کار این دسته از کودکان پذیرفته شده است و قوانین کار شامل این کودکان می‌شود.»
وزات کار یا بهزیستی؟ مسئله این است
وزارت کار موظف است که در صورت مشاهده‌ی به‌کارگیری کودکان زیر ۱۵ سال، از ادامه‌ی اشتغال آنها در کارگاه‌ها جلوگیری کند. در مورد کودکان ۱۵ تا ۱۸ سال هم قانون کار محدودیت‌هایی را قائل شده است و کارفرماها موظف شده‌اند که آنها را به کارهای سخت نگمارند و همین طور در صورتی که ادامه‌ی فعالیت‌شان و اشتغال‌شان با ادامه‌ی تحصیل‌شان مغایرت داشته باشد از آن جلوگیری بکنند، با این وجود، آنطور که آمارها می گویند کارفرمایان به دلیل سود ناشی از کار کودکان، حاضر به پذیرش جریمه نقدی این جرم هستند ولی از این کارگران کم دستمزد، چشم‌پوشی نمی‌کنند؛ از طرف دیگر، وزارت کار فقط کودکانی را که در بنگاه‌های اقتصادی مشغول به کارند، شناسایی می‌کند اما ساماندهی این کودکان نیازمند همکاری مجموعه‌ای از سازمان‌ها و نهاد هاست.
از سوی دیگر هرچند مسئولان بهزیستی در اظهارنظرهایشان خود را از رسیدگی به کودکان کار مبرا می کنند ولی در مقابل فعالان حقوق کودک، نهادهایی مانند سازمان بهزیستی و کمیته امداد را مسئول رسیدگی به وضع خانواده‌‌های کم‌درآمد می‌دانند؛ به اعتقاد آن ها این نهادها باید با دادن امکانات به این خانواده‌ها از اجبار کودکان آنها به کار جلوگیری کنند.
لی لی ارشد، عضو هیأت‌مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان در این باره به «خبر» می گوید:« در حال حاضر ایران برای حمایت از کودکان کار نهاد و یا شورای عالی وجود ندارد که بتوان با تکیه برآن برای رساندن کودکان به حقوقشان تلاش کرد. ضمن آنکه جامعه ما از دیگر جوامع دنیا در رابطه با مقوله کودک‌آزاری در وضعیت نا‌به‌سامان و یا شاید بحرانی قرار دارد. این کودکان آزار می‌بینند اما از آنجایی که برای این واژه تعریف درستی ارائه نشده است، همواره بحران وجود دارد.»
سن کودکان کار تا کجاست؟
به رغم این که قانون حمایت از کودکان و نوجوانان سعی در حمایت از کودکان دارد اما هنوز نتوانسته سن کودک را در قوانین به روشنی تعیین کند زیرا طبق این قانون کلیه افراد زیر 18 سال به عنوان کودک محسوب می‌شوند اما سن کودکی کماکان طبق قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی 9 سال و 15 سال برای دختران و پسران است. طبق ماده 7 این قانون، اقدامات تربیتی که در چارچوب ماده 59 قانون مجازات اسلامی و ماده 1179 قانون مدنی صورت می‌گیرد، از شمول این قانون خارج است.
نظر شما