بشارت نزدیکی ظهور دولت قائمیه به ناصرالدین شاه

اعتماد السلطنه در المآثر و الاثار ذیل رخدادهای سال یاد شده از «بازگشت دریاچه ساوه» به عنوان یکی علائم ظهور که در دولت شاهنشاه وقت قاجار یعنی ناصرالدین شاه رخ داده یاد کرده و شرحی دارد که خواندنی است.
داستان از این قرار است که در سال 1305 ق شاه سفری به قم دارد. گذر آنان به دریاچه ساوه می‌افتد. در آنجا تأملی کرده و شاه یک تحقیق جغرافیایی راجع به این دریاچه می‌نویسد. این متن که گزارشی نسبتا دقیقا از وضعیت دریاچه است در روزنامه ایران شماره 655 چاپ شده و در بازچاپ این نشریه توسط کتابخانه ملی در ص 2639 آمده است. گزارش یاد شده به ادعای اعتماد السلطنه، به زبانهای فرنگی نیز ترجمه شده است.
اما نکته بدیع در این باره، تحلیلی است که اعتمادالسلطنه از بازگشت آب و آبادی به این دریاچه دارد و آن را علامت نزدیکی ظهور دانسته و این نکته را به ناصرالدین شاه گوشزد می کند.
گزارش خود اعتماد السلطنه گویاست و نیازی به توضیح ندارد:
عود بحیره ساوه‏: در شب ولادت سراسر سعادت پیغمبر ما محمد بن عبد الله ـ صلى الله علیه و آله و سلم ـ از آیات و ارهاصات که در قلمرو پادشاه ایران به ظهور آمد یکى آن بود که چهارده کنگره از ایوان نوشیروان فروریخت، و دیگر آتشکده فارس که از چند صد سال همى افروخته بود خاموش گشت، و دیگر دریاچه ساوه که بر سواحل آن ترسایان ایران کلیساها داشتند فروشد. شیخ شرف الدین محمد بن سعید مصرى بوصیرى نام این دریاچه هم در قصیده برده برده است و هم در همزیه آورده. در آنجا می  ‏فرماید .... شارح برده مى‏گوید دریاچه ساوه آبى بود فراهم آمده به سطحى درازا و پهناور که بر کرانها چندین نزهتگاه نامى داشت و هم نصارى بیع معتبر و کنایس عالى در آن حوالى ساخته بودند.
فاضل مفیدى مورخ یزد مى‏گوید: قصبه عقدا بر لب دریاچه ساوه بود. بارى چون دریاچه بدان عرض و طول در لیله میلاد مبارک حضرت رسول صلى الله علیه و آله بر زمین فرورفت آن کلیساها برافتاد و آن مرغزارها بخشکید و تقریبا یک هزار و سیصد و پنجاه و دو سال بود که همى آفتاب بر تک دریاچه مى‏تافت و گرد از زمینش به آسمان مى‏رفت، و اینک طبیعت عالم از شش سال است که شروع در تشکیل آن کرده.
از بعضى کتب غیبت به نظر رسیده بود که از علائم ظهور پرنور حضرت قائم ـ عجل الله تعالى فرجه ـ یکى عودت بحیره ساوه است.
منت خداى را ـ جلت قدرته ـ که این علامت بلکه این کرامت در عهد سلطنت این خسرو پاک نهاد ستوده اعتقاد روى داد ـ که آلها روزگارش با دولت آل محمد صلى الله علیه و آله و سلم پیوسته باد. سال گذشته که یک هزار و سیصد و پنج هجرى [1305] و چهل و یکم قمرى جلوسى است موکب فرخنده کوکب نیل زیارت تربت فاطمیه و بشارت دولت قائمیه را به سمت قم در حرکت آمد و بعد از سیاحت بحیره، شرحى کافى در جهات جغرافى به دست مبارک نگارش رفت که نمره ششصد و پنجاه و پنجم جریده ایران از آن آرایش گرفت. از آنجا که تحقیق ملوکانه صادر از حس و عیان بود به اغلب السنه فرنگ ترجمه شد و براى علماى جغرافیا سندى در نهایت صحّت واقع گردید. [چهل سال تاریخ ایران، ج‏1، ص: 170]