استاد فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف با تاکید بر این که جهان اسلام خواب است، یکی از مهمترین دلایل عدم پیشرفت کشور های اسلامی را عدم توجه به دستورات دینی و توجه به یک سری مسایل قشری و بی اهمیت دانست.
دکتر گلشنی گفت: جهان اسلام بعد از یک دوره بالندگی علمی به دلیل شرایطی که پیش آمد توقف کرد. در دوران رنسانس که جهان اسلام در واقع خواب بود در اروپا علم رشد بسیار زیادی داشت. اولین باری که علم جدید به جهان اسلام وارد شد، زمانی بود که احساس کردند از اروپاییان شکست خورده اند و تصمیم گرفتند فن (مهندسی) را وارد کنند و در واقع به جای تولید علم، بیشتر به وارد کردن علوم پرداختند و در تمام کشورهای اسلامی عده ای را برای تحصیل به اروپا و آمریکا فرستادند و با حاکم شدن استعمار، احساس عقب ماندگی و حقارت در جهان اسلام ایجاد شد.
وی اظهار کرد: در این زمان کشور های اروپایی حاکم شده بودند و جلوی رشد را در جهان اسلام می گرفتند. من حدود 30 سال پیش در پاکستان در کنفرانس بزرگی که مرحوم ضیاء الحق با عنوان علم درسیاست امت اسلامی ترتیب داده بود حضور داشتم که از تمام جهان در آن شرکت کرده بودند. در این کنفرانس بعد از سخنرانی یک نفر، خانمی سوال کردند که چرا با وجود توصیه های فراوان به فراگیری علوم در قرآن، ما تا این حد عقب مانده ایم؟ من جواب دادم که ما به دستور قرآن عمل نمی کنیم. قرآن صریحا به ما دستور داده است که به آفرینش پدیده ها توجه کنیم. در جایی خداوند در قرآن کریم می فرماند: «قل سیرو فی العرض فالنظروا کیف بدا الخلق» (بگردید در زمین و تفکر کنید که خلقت خداوند چگونه است) اما ما هیچ کدام را عملی نکردیم.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم افزود: در حال حاضر نیز جهان اسلام در واقع خواب است و متاسفانه برنامه تولید علم در دستور کارشان نیست و تماما وارد کردن علوم است. به این ترتیب عقب ماندگی ما تشدید شده است. البته استعمار غرب نیز برای جلوگیری از رشد علم در کشور های اسلامی موثر است. یک فیزیکدان آمریکایی در مراکش در مراسمی گفته بود که ما هرگز نمی گذاریم یک ژاپن اسلامی به پا شود و از طرفی نیز خود جهان اسلام تقریبا خواب است.
بنیان گذار و رییس گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف افزود: به نظر من هیچ مولفه دینی علت این عقب ماندگی نیست بلکه بر عکس علتش عدم توجه به دستورات دینی است و توجه به یک سری مسایل قشری و بی اهمیت است. زمانی که در دنیای اسلام علم رشد کرد، در واقع اکثر علما از متدینین درجه یک و کاملا متعبد بودند. استدلالشان این بود که ما به گفته قرآن به دنبال علم آمده ایم. من حرف یکی از مورخین علم، جرج سالتون از بزرگترین مورخین علم در قرن بیستم و استاد هاروارد را شاهد می گیرم که صریحا اعلام می کند «اگر کسی بخواهد رشد علم در کشور های اسلامی را توضیح دهد باید به نقش محوری قرآن توجه کند.»
استاد فلسفه دانشکده فیزیک درباره رخداد بهار عربی در رابطه با پیشرفت جهان اسلام گفت: زیاد به این موضوع خوش بین نیستم زیرا ابرقدرت ها کاملا موضوع را تحت کنترل دارند. البته قشر وسیعی نیز در جهان اسلام بیدارند. من امیدوارم این بیداری افزایش پیدا کند و جلوی این جو را بگیرد اما حریف نیز خیلی آگاه است.
دکتر گلشنی درباره ارایه راهکار گفت: مسوولان باید فکر کنند چگونه جهان اسلام می تواند تولید علم کند و رفع نیازهایش را خودش انجام دهد و واقعا این توانایی را دارند. به شرطی که عزم آن در متفکرین و حکومت باشد.
او در این رابطه افزود: پروفسور عبدالسلام که اولین برنده جایزه نوبل در جهان اسلام بود نقل کرده که در سفری که به پکن (چین) داشتم دیدم عزم حکومت این است که علم در چین رشد کند. در هند نیز زمان نخست وزیری پسر گاندی باز عزم حکومت بر تولید علم بود که امروزه پیشرفت این دو کشور را می توانیم ببینیم. پس در واقع حکومت ها نقش بسیار مهمی دارند. باید از کارهای شعاری پرهیز شود و برنامه جدی ارائه شود.
چهره ماندگار فیزیک سال 1381 درباره دلگرم کردن و تشویق دانشمندان در کشورهای اسلامی گفت: حکومت ها باید دانشمندان را دلخوش به کار کنند. نه این که به راحتی دانشمندان بسیار موثر و مهم را بازنشست کنند. بسیار اهمیت دارد که قدر علما را بدانند و آنها را تشویق کنند. نقش علما و دانشمندان و نخبگان بسیار با اهیت است. ما مقداری دچار سطحی نگری شدیم و مسایلی را به عنوان ابزار پیشرفت علم معرفی می کنیم که در واقع ابزار واقعی پیشرفت علم نیستند. ما اگر تولید علم و نخبگان را تشویق کنیم که واقعا در رفع نیازهای جامعه و تولید علم بکوشند، جوابگو خواهد بود.
او در پایان افزود: باید در داخل جاذبه ایجاد کنیم و به راحتی افراد را از دست ندهیم. وقتی حکومت ها قدر دانشمندان را ندانند دانشمندان دچار سرخوردگی می شوند. وقتی در تاریخ می بینیم که ابوریحان بیرونی نزد قابوس بن وشمگیر دارای چه قدر و منزلتی بود، باید درس گرفت. پرداختن به دانشمندان خیلی مهم است.
62303/
نظر شما