به گزارش خبرآنلاین، انتشارات کتاب نیستان مجموعه 5 جلدی «پویش پیامبر (ص)» سلسله مباحث پیامبرشناسی اثر سیدمجتبی حسینی را منتشر کرده است. «معرفت و محبت» اولین مجلد از سلسله بحث‌های «پیامبر شناسی» است که توسط این اسلام‌شناس معاصر ارائه شده است. این واقعیت، قابل انکار نیست که مسلمانان در مورد معرفت و حتی شناخت سطحی پیامبر صلی الله علیه و آله کوتاهی غیر قابل توجیهی دارند؛ به نحوی که در میان عامه شیعیان، گاهی توسل به ائمه اطهار، جای تمسک به پیامبر اکرم را تنگ کرده است؛ در حالی که هر کدام از این انوار الهی، جایگاه خود را دارند و مقام پیامبر آن‌قدر والاست که ائمه خود را وابسته و در امتداد ایشان می‌دانستند و فیض را از حضرتش می‌خواستند. با توجه به آیات قرآن، می‌بایست با پیامبر رابطه برقرار کرد؛ رابطه‌ای نزدیک و صمیمی و مالامال معرفت و محبت و صِرف داشتن اطلاعات عمومی کافی نیست. می‌بایست در دریای بی‌کران وجود حضرتش غرق شد و بهره برد. در این اثر با بهره‌گیری از آیات و روایات، جنبه‌های محبتی مباحث پیامبرشناسی مورد تدقیق قرار گرفته است.
بنابراین گزارش، «خلقت تا بعثت»، دومین مجلد از سلسله مباحث «پیامبر شناسی» است که نویسنده در این بخش از مباحث خود تلاش کرده تا از رهگذر مطالعه گذشته و روند تاریخی شخص پیامبر و حرکت ایشان، افق معرفتی خواننده را تعالی بخشد. در ابتدا، سرآغاز آفرینش رسول الله را - که به تصریح روایات، نخستین مخلوق خداوند است - از ولادت آن حضرت تفکیک می‌کند و ضمن دادن اطلاعات تاریخی، تبار ایشان را بر می‌شمارد. در ادامه کودکی و جوانی حضرت محمد صلی الله علیه و آله مرور می‌شود و نکاتی خواندنی و شگرف از خلال این بررسی بیان می‌شود. برای درک بهتر اوضاع حجاز قبل از بعثت و تغییرات اجتماعی و انسانی جامعه آن روز، از مفهوم «جاهلیت» سخن به میان می‌آید. به نحوی که بخش عمده‌ای از محتوای کتاب، به بحث پیرامون جاهلیت و پیامدهای آن می‌پردازد. در اولین محور، جغرافیای طبیعی، اقتصادی و سیاسی شبه جزیره عربستان مورد بررسی قرار می‌گیرد و در ادامه از فرهنگ و مذهب جاهلی، سیستم اقتصادی جاهلی، ساخت سیاسی-اداری جاهلی و جنگ‌های جاهلی سخن به میان می‌آید.
«بعثت تا رحلت»، سومین مجلد از سلسله مباحث پیامبر شناسی است. در این اثر، نویسنده قصد دارد تا با نگاهی اجمالی به تاریخ صدر اسلام، آشنایی ما را با شخص و شخصیت پیامبر صلی الله علیه و آله بیشتر کند. کتاب از سه بخش اصلی «بعثت تا هجرت»، «هجرت» و «هجرت تا رحلت» تشکیل شده است. در بخش نخست مباحثی هم‌چون بعثت، شروع دعوت، دعوت مخفی، دعوت میان خویشاوندان، روند دعوت علنی، هجرت به حبشه و تحریم اقتصادی و اجتماعی مطرح شده و چگونگی رسیدن پیامبر به مرحله هجرت به تصویر کشیده شده است. در بخش دوم هجرت به طائف، مقدمات هجرت به یثرب (مدینه) و هجرت به مدینه مورد بررسی قرار گرفته و در بخش سوم، یازده سال پس از هجرت به تفکیک ذکر شده و اتفاق‌های مهم آن برشمرده شده است. پایان‌بخش این مجلد، وصیت‌ها و چگونگی رحلت پیامبر اکرم(ص) است.
همچنین یکی از موضوعات مشهور و بحث‌انگیز مربوط به پیامبر صلی الله علیه و آله، «معراج» در مجلد چهارم این مجموعه تدوین شده است. عموم فرقه‌های مسلمانان اصل معراج یا سیر شبانه پیامبر(ص) را در گنجینه باورهای خود دارند. اما تنوع مباحث در کم و کیف این مباحث بسیار زیاد است و شاید کمتر موضوعی (از موضوعات مشابه) باشد که در آن این‌همه تنوع دیدگاه وجود داشته باشد. این‌که سیر در بیداری بوده یا خواب، جسمانی بوده یا روحانی، فقط از مسجدالحرام بوده تا مسجدالاقصی یا به آسمان‌ها هم بوده، یک‌بار بوده یا چند بار، مشاهدات پیامبر(ص) در این سیر چه بوده و چگونه؟ طول این سفر چقدر بوده و... نمونه‌های جدی پرسش‌ها و اشکالات وارد بر بحث معراج می‌باشد. در این کتاب، اسناد معراج، زمان معراج، تعدد معراج، مسیر معراج، کیفیت معراج و چند بحث جانبی دیگر در این زمینه ارائه گردیده و در نهایت، به عقیده شیعیان که مبنی بر جسمانی بودن معراج و سفر به اعلی درجه آسمان‌هاست صحه گذاشته شده است.
«وحی، تجربه نبوی و خاتمیت» نیز عنوان آخرین عنوان از سلسله مباحث پیامبر شناسی است. در شرح این کتاب می خوانیم: «مقوله بنیادین نبوت – که همانا «وحی» می‌باشد– به همراه «خاتمیت» که از اختصاصات پیامبر گرامی اسلام برشمرده می‌شود، اساسی‌ترین محورهای مورد بحث کتاب است. همچنین قرآن، معجزه جاودان پیامبر خاتم(ص)، و پاره‌ای مطالب مربوط به شأن نزول آیات آن بخشی دیگر از مباحث این کتاب را تشکیل می‌دهند. نویسنده در ابتدا اقسام مختلف وحی را دسته‌بندی می‌نماید و سپس به نظریات غیر توحیدی در مورد وحی می‌پردازد. در این میان – همان‌طور که نویسنده در موخره کتاب آورده –نظریه «تجربه نبوی» بیشتر بررسی می‌شود و به بوته نقد می‌نشیند. تبیین توحیدی وحی، تکمیل کننده این بخش از کتاب است. بحث خاتمیت و فاتحیت که در کنار هم آورده شده، پایان‌بخش اثر حاضر است حاوی نکات نغز و توجهات شگرفی است که در کمتر اثری تا کنون بدان پرداخته شده است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: آیا بهتر نیست قرآن را با نگاهی سطحی ننگریم؟ و با چند نمونه ناقص و ظاهری و قابل نقض به تحلیل ننشینیم و خود را از سپهر فراتر از کهکشان قرآن محروم نکنیم؟... قرآن مثل خورشید برای هر روز، همان روز طلوع می‌کند. «انه یجری مجری الشمس». بنابر این، اسلام و قرآن تکون تاریخی پیدا نکرده، بل تجلی و ظهور تاریخی پیدا کرده است.»
6060
نظر شما