این فیلم پیشنهاد می دهد از کشتار روان و جسم یکدیگر دست بردارید

جشنواره سی و یکم برای خیلی ها با این پرسش آغاز شد . کدام جشنواره ؟ کسی نیست . گرچه نمی توان عدم حضور بسیاری از چهره های شاخص سینمای ایران را نادیده گرفت ؛ اما باید پذیرفت دوره سی و یکم ، با پدیده ای خاص همراه بوده است . " فیلم اولی ها " .
نام هایی که اغلب غریبه بودند . به خصوص در لباس کارگردانی . کارگردانی فیلم بلند . کارگردان هایی که بی  سر و صدا آمدند و قدر مسلم با دلهره به برج میلاد قدم نهادند . سینمای منتقدان .
لطفن فهرست تازه نفس های سینمای ایران را یک بار دیگر مرور کنید . لزومی ندارد که همه فیلم ها را دیده باشیم . حتا از میان تعدادی که دیده ایم می توانیم به یک معدل قابل قبول برسیم . این معدل نوید و پیغام بزرگی در بر دارد . نسل دیگری از فیلم سازان ، موفق به راه یابی به چرخه تولید سینما شده اند . مسیری که بی نهایت و بی نهایت دشوار و سخت بوده است . چراکه ساخت فیلم اول ( به خصوص ) نه عبور از هفت خوان رستم ، که شکستن شاخ غول است . و البته با تاسف بسیار باید گفت این راه دشوار تا چه اندازه انرژی های طلایی زیادی را نابود می سازد . موضوعی که باید به طور جدی مورد توجه رسانه ها قرار گیرد .
فیلم اولی های امسال به هر روی از این مسیر عبور کرده و این شانس را داشته اند که فیلم خود را در جشنواره عرضه کرده ، در انتظار محک خود از سوی منتقدان و خبرنگاران باشند .
برای یادآوری می توان به چند فیلم شاخص تر این گروه توجهی دوباره داشت . من عاشق سپیده صبحم ، بزرگمرد کوچک ، تنهای تنهای تنها ، خسته نباشید ، دهلیز ، برلین منفی هفت . و البته نزدیک ترین فیلم ( حداقل از میان آنهایی که من دیده ام. ) ؛ " تاج محل " به کارگردانی " دانش اقباشاوی "
داستانی غافل گیرکننده که با سادگی تمام روایت می شود . از خانه مردی دزدی می شود و او ، همسرش و  مهمان هایش مورد ضرب و شتم قرار می گیرند . در تعقیب و گریزهای بعدی دزد پیدا می شود و به هنگام گریز ضربه مغزی شده و  سپس می میرد .
نکته فیلم نگاه بسیار انسانی به اتفاقی است که می توانست با خشونت و نفرت همراه باشد . به یاد بیاورید فیلمی را که چندی پیش در فضای مجازی  منتشر شد . قمه ای که زیر گلوی مردی قرار گرفت  و جیب هایش را خالی کرد و عاقبت دو مرد جوانی که به اعدام ختم شد .
و درست پس از این تجربه دردناک جمعی است که تاج محل مسیر دیگری را به شما پیشنهاد می دهد . انسان ها معلول و قربانی شرایطی هستند که اغلب ناخواسته در آن دچار شده اند .
کارخانه ای که دچار تعطیلی و یا تعدیل نیرو می شود ، در نگاهی کلان آبستن انواع ناهنجاری و بزه های اجتماعی است . فقر اقتصادی موجب زنجیره ای از حادثه های تلخ دیگر می شود .
تاج محل فرصتی است برای نگاهی دیگر . تکانه ای بزرگ برای عمیق تر بودن . و البته تاکید بر انسانیت . فیلم به شما پیشنهاد می دهد از کشتار آسان روان و جسم یکدیگر دست بردارید.
تاج محل ، ناخودآگاه ما را به حوادث جاری در اطرافمان می برد . اعدام محکومان ، قطع اعضا بدن آدم های دزد ، زندانی  های طولانی مدت آدم هایی با جرائم اجتماعی مختلف . فیلم ما را با پرسشی بزرگ و ترسناک روبه رو می کند . محکومان خود قربانی اند ؟! آیا دست های ما نیز به خون آلوده است ؟ سهم ما در این ویرانی چقدر بوده است ؟
تاج محل دلجویی از تمام آدم هایی است که هرگز دیده نشده اند . آدم هایی که پاک فراموشمان شده اند . دلمان برایشان نلرزیده و از کنارشان با شتاب و بی تفاوت و بدون پذیرش مسولیت گذشته ایم .
تاج محل فرصتی است برای دمی ایستادن . فرصتی است برای باهم بودن . حتا به قدر یک پذیرایی ساده با سه چهار نیمرو . با یک لباس کودکانه باب اسفنجی . با یک خاله از ته دل گفتن .
فیلم در یک فضای بومی روایت می شود . شهر آبادان . 25 سال پس از جنگ. 25 سال و این اندازه ویرانی در تن شهر و آدم هایش!! جراحتی که به نظر می رسد هرگز فرصتی برای التیامش نبوده است . منازل شرکت نفت نیز دیگر فرسوده شده است . درست مثل ساختمان شش طبقه ای که به اندازه ساکنانش مخروبه و رو به نابودی است .
در عبور دوربین از شط و کشتی ها و کارخانه نیز رد پای جنگی تمام نشده پیداست . خوشی های کوچکی که مردم شهر با آن خو گرفته و قانعند .
فیلم از نشانه های آشنای بومی نیز بهره مند است . مجلس ختنه سوران به همراه نی انبان نوازان ، شکستن " پاسورک " که شبیه شکستن هسته زردآلو است . درست کردن قلیه ماهی و کباب کردن ماهی صبور . ترشی انبه ، ساندویچ فلافل. مشعل های روشن پالایشگاه . بندر . فیلم انباشته از المان هایی برای معرفی است . برای همین است که سادگی در روایت و بازی بی تکلف و عادی شخصیت های فیلم به شکلی جان داری به فضای مستند نزدیک می شود . شاید این ویژگی مردم جنوب باشد که آدم هایی گرم و اهل بداهه هستند و این توانایی را دارند که در مقابل دوربین نیز خودشان باشند . حتا اگر صدابردار باتجربه ای چون جهانگیر میرشکاری باشند که کمتر به عنوان بازیگر در فریمی دیده شده است .

 5719