قرار بود در فاز اول هدفمندسازی یارانهها قیمت تمام شده محصولات و ارز واقعی شود در این صورت تولید داخل در یک حاشیه امنیتی حرکت میکرد. با ورود تولید به حاشیه امنیت کالاهای بیکیفیت خارجی راهی به بازارهای داخلی نداشته و در این صورت رشد ناخالص ملی افزایش مییافت و به طبع تورم هم کنترل میشد. این موارد در صورتی ممکن بود که همه عوامل در یک شیب ملایم و آرام حرکت میکرد. در نهایت دهکهای پایین جامعه اولین گروهی منتفع از این جریان صحیح اقتصادی بودند زیرا در زمان رشد ناخالص ملی یک اقتصاد دهکهای متوسط ارتقاء یافته و به دنبال آن دهکهای پایین هم از وضعیت بهتری برخوردار میشوند. اما در اجرای فاز اول هدفمندسازی یارانهها نه تنها هیچ یک از برنامههای پیشبینی شده عملیاتی نشد بلکه بحرانی به نام اشتغال زدایی هم در این دوران ظهور کرد. اصل برنامه هدفمندسازی یارانه ایده بسیار خوبی بود زیرا اجرای صحیح آن رشد اقتصادی و افزایش نرخ تولید و صادرات را در پی داشت که این امر با روانسازی خدمات بانکی، واقعی شدن نرخ ارز و واقعی شدن قیمت تمام شده محصولات صورت میگرفت.
با نگاهی به آمار و بررسی نرخ رشد اقتصادی، نرخ تورم، سرمایهگذاری و اشتغالزایی عملکرد مثبتی از اجرای فاز اول هدفمندسازی یارانهها به چشم نمیخورد. در این سالها شاخصهای مهم اقتصادی هیچ رشدی نداشتند. آمارهای جهانی نشان میدهد که کشورما از نظر رشد اقتصادی در رتبه 184 جهان است که این موضوع از نرخ بالای تورم و نبود یک برنامه جامعه اقتصادی نشات میگیرد. شاید یکی از مهمترین برنامههای اقتصادی دولت افزایش نرخ سرمایهگذاری در کشور باشد اما آمار نشان میدهد که نرخ سرمایهگذاری در این سالها به شدت رو به کاهش گذاشته و روند بسیار کندی در پیش گرفته است. ما با اصل هدفمندسازی یارانهها مشکلی نداریم. نگرانی همه تکرار مسیر فاز اول آن هم با شدت بیشتر است. توزیع نقدی پول در میان دهکهای پایین جامعه دردی از اقتصاد و اجتماع دوا نمیکند. باید تمامی الزامات در اجرای فاز دوم در نظر گرفته شده و از حرکت در مسیر فاز اول به شدت پرهیز شود. اگر فاز دوم هدفمندسازی یارانهها مانند فاز اول آن روی توزیع نقدی منابع پایه گذاری شود با اختصاص تمامی منابع به این امر تورم چند برابر شده و تحول و یا تغییر در رشد اقتصادی و کاهش نرخ تورم صورت نمیگیرد. اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانهها مستلزم تدوین برنامه برای تمامی متغیرهای اقتصادی کشور است. در غیر این صورت نه تنها آسیب جدی به بدنه اقتصادی کشور وارد میشود بلکه در پی آن معضلات و ناهنجاریهای بزرگ اجتماعی هم رخ میدهد. اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانهها میتواند با رشد متوازن متغیرهای اقتصادی اثری مثبت داشته باشد باید توجه داشت که این امر به یک برنامه کاملا علمی نیاز دارد و نباید سلیقهای رفتار شود زیرا در چند وقت اخیر بزرگترین آسیبها توسط رفتارهای سلیقهای متوجه برنامههای اقتصادی شده است.
*عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
3939
نظر شما