به گفته مورگنتا وجهه سازی یعنی قدرتمند جلوه کردن درسیاست خارجی یکی ازاصولی است که نباید ازآن غفلت شود. براین اساس تصویر(ایمیژی) که ازیک کشوردردنیا ،درنزد دولتمردان ومردم سایرکشورها وجود دارد،بسیاراهمیت پیدا می کند. به عبارت دیگردولت ها به "حیثیت شان" درعرصه بین المللی اهمیت می دهند چون معتقدند که سایردولت ها دررفتارآینده شان درقبال دیگران ،به ان "حیثیت" تکیه می کنند.
براین اساس ، دولت یازدهم می تواند با اتخاذ سیاست خارجی "تعامل مدار" بجای "تقابل محور " سه معیار"عزتمندی برای خود و دیگران" حکمت جویی درروابط متقابل و مصلحت اندیشی در تصمیم گیری را نصب العین خود قرار دهد. در این راستا دیپلماسی دولت یازدهم می تواند سه اصل اساسی "پویایی" ، "استکبارستیزی" و"عدالت جویی" را وجه همت خود قرار دهد .
در نقطه مقابل بطورقطع دیپلماسی که تنها درچهارچوب های مقررات تعیین شده ازسوی قدرتمداران ؛ می کوشد با حفظ مصالح شخصی درمحدوده تنگ آداب دیپلماتیک غرب ساخته، منافع ملی را پیش ببرد ؛نخواهد توانست فرصت های موجود را شناسایی کرده و در مناسب ترین زمان ممکن ، طرح های ملی را در عرصه سیاست خارجی پیش ببرد .
پویایی دیپلمات درآن است که دستگاه دیپلماسی چابک و سریع بتواند با حفظ پرستیژوموقعیت نظام ، با استفاده از اصول انقلاب و قانون اساسی و خط مشی رهبری ، از طریق ابتکارعمل شخصی ، کارهای ناممکن را درعرصه رقابتی کنونی جهان ممکن سازد. دراین مسیر اگر لازم شد ازمنافع شخصی بگذرد و اهل ریسک پذیری در عین حال برنامه ریزی خردورزانه باشد.
استکبار ستیزی در دیپلماسی به معنای دشمنی کور با زورمداران نیست . بلکه در جهت گیری ها و تصمیم سازی ها اینکه چه اقدامی در راستای منافع ملی است و چه اقدامی به زیان مستکبران است مورد توجه قرار گیرد. نه آنکه درست برعکس با برداشت غلط ازمنافع ملی ، سعی کنیم با اقدام های که تنها رضایت مستکبران را در پی خواهد داشت صفوف واحد خود را از محرومین جدا کنیم . مشکل ما در آنجا اشت که گاهی شعارهای به ظاهر ضد استکباری می دهیم اما درحقیقت نادانسته درراستای منافع آنها حرکت می کنیم
دولت یازدهم اگر بتواند به عواقب اقدام هایی که در سطح جهان و منطقه انجام می دهد از نگاه بلند مدت وبر اساس مصلحت اندیشی و هزینه فایده مادی و معنوی بنگرد در ان زمان تاثیر بیشتری بر خنثی سازی نقشه های استکبار علیه منافع ملی ایران خواهد داشت . در عین حال موجب ارتقای جایگاه ایران نیز می شود.
عدالت جویی گمشده انسان امروز است. از یکسو در بین مردم ومتفکران و مصلحان جهان کنونی هواخواهان بسیاری دارد و از وس دیگر در عرصه سیاست خارجی و فن دیپلماسی بازار کسادی دارد. زیرا بسیاری ازنظریه پردازان سیاست خارجی عدالت خواهی وعدالت جویی را شعارهای آرمان خواهانه ای می دانند که در جهان سیاست آن هم در بُعد روابط خارجی قابل دستیابی نیست .
براین اساس دیپلماسی ایران در دولت یازدهم می تواند در اتخاذ مواضع سیاسی خود در عمل نشان دهد که به دنبال سلطه جویی و سلطه پذیری نیست بلکه دقیقا برعکس عدالت جویی را محور فعالیتهای دیپلماتیک خود در حرف و عمل قرارمی دهد . خود مبتکر نظریه " آرمان گرایی بر اساس واقع بینی" باشد
اگرسه اصل فوق را رئیس دولت یازدهم به عنوان اصولی که می تواند ما را به اهداف عالیه نظام برساند قبول داشته باشد ، آنگاه می تواند درباره عملی شدن سه معیار "عزت" ، "حکمت" و "مصلحت " که رهبری نظام در روابط با سایر کشورها مطرح کرده اند ، اقدام اساسی انجام دهد .
برای آنکه دولت یازدهم بتواند درکلیه تصمیم گیری های خود سه معیارتعیین شده فوق را مد نظرقراردهد؛ ومهم تر ازآن ، این معیارها را اجرایی کند می تواند کارگروهی برای رسیدگی به موارد ذیل تشکیل دهد:
1- مصداق یابی برای کلیه مواردی که تصمیم گیری درسیاست خارجی برای دیپلماتهای ما با استفاده از یک یا دو ویا هرسه معیارمورد نظرامکان پذیرمی شود (نمونه های جاری مانند دیپلماسی هسته ای ایران )
2- تعیین چهارچوبی دقیق برای منافع ملی و ارائه تعریفی از ان با توجه به مصادیقی که در نقاط حساس جهان بویژه درمورد کشورهای همسایه وجود دارد . و تحولاتی که در خاورمیانه در حال شکل گیری است .
3- معرفی سوابق گذشته تصمیم گیری ها ی مهم درسیاست خارجی که با استفاده ازسه معیارعزت و حکمت و مصلحت تعیین شده اند که بهترین نمونه آن حفظ بی طرفی ایران در جنگ اول آمریکا علیه عراق در سال 1991 بود . این سیا ست علاوه برآنکه کشور را از وارد شدن به جنگی ناخواسته محافظت کرد؛ اعتباری جهانی را برای ایران درنزد افکارعمومی مردم به ارمغان آورد.
4- تعیین مهم ترین مسائلی را که باید برای استفاده صحیح و دقیق از موقعیت ژئوپلوتیکی و ژئو استراتژیکی و ژئواکونومیکی ایران در سطح منطقه و جهان در دستور کار خود قرار دهد.
بازنگری درباره مهم ترین مسائل پیش روی در سیاست خارجی :
1- راههای به رسمیت شناساندن حق غنی سازی اورانیوم در ایران و پایان دادن به تحریم ها
2- ارائه طرحی جامع و فراگیر و قابل اجراء برای کمک به حل بحران جاری در سوریه
3- تعیین رژیم حقوقی دریای خزر
5- راههای حل نهایی یا حداقل کاهش اختلاف ها با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس ازجمله با امارات برسر جزایر سه گانه با بحرین بر سر انقلاب بحرین ، با عربستان بخاطر رقابت هایی که در سطح جهان اسلام مطرح است. با قطر بر سر سوریه وحماس و غیره با کویت بر سر آنچه که مداخلات ایران در این کشور خوانده می شود.
6- با جمهوری آذربایجان علاوه بر تعیین رژیم حقوقی دریای مازندران مجموعه ای از مشکلات از قبیل پان آذریسم گرفته تا مداخلات اسرائیل و تحریکات آمریکا علیه جدایی طلبی و غیره
7- با ترکیه بر سر سوریه و موضوع کردها ی عراق اختلاف های جدی داریم
8- با پاکستان بر سر افغانستان و تحریکات قومی بلوچ مانند گروه تروریستی ریگی و غیره.
9- با افغانستان به دلیل حضور نظامی آمریکا و ناتو
10- در عراق تحریکات اعراب سنی علیه توسعه روابط دو جانبه و در کردستان عراق حضور گروه مسلح غیر قانونی پژاک
11- با ترکمنستان علاوه بر موضوع رژیم حقوقی خزر در باره همکاری های گازی و نفتی
12- تامین طرحی جامع برای تشکیل پیمان امنیتی مشترک بین هشت کشور حوزه خلیج فارس
13 – طرحی جامع برای ایفای نقشی مثبت برای ایران در همکاری های بین المللی و ایجاد بستری برای فعالیتهای دو جانبه یا چند جانبه اقتصادی و فرهنگی
14- راههای تقویت موقعیت ایران در یارگیری های منطقه ای و بین المللی
نظر شما