حرف هایی که شنیده نشد

اما در این گفت‌وگو موضوعات دیگری ازجمله در حوزه سیاست خارجی مطرح شد و از آنجا که حوزه دیپلماسی تأثیر مستقیم و فوری بر سیر تحولات روز جامعه ندارد، انعکاس مناسبی نیافت. درحالی‌که تأثیر سیاست خارجی بر حیات اجتماعی ملت‌ها اگرچه در میان‌مدت و بلکه درازمدت نمایانگر می‌شود اما تأثیراتی عمیق و گسترده ارزیابی می‌شود که در چارچوب سیاست‌های کلان هر کشور به‌موازات اداره امور جاری، به‌ویژه اگر مبتنی بر راهبرد مطالعه شده و برنامه‌ای منسجم طراحی و عملیاتی شود، اسباب تحکیم منافع ملی و تقویت امنیت ملی را فراهم می‌سازد. با این مقدمه، پاسخ قالیباف به پرسش‌های خبرگزاری تسنیم را البته با رعایت ایجاز تحت عنوان محورهای مورد نظر قالیباف در حوزه سیاست خارجی مرور می‌کنیم.
قالیباف درمورد ضرورت حمایت از حرکت بیداری اسلامی، مقابله با سیاست ایران‌هراسی، پایداری در حوزه ایدئولوژیکی و موقعیت ممتاز ایران در منطقه و جهان می‌گوید: ما بر حرکت بیداری اسلامی اصرار داریم. یکی از اشکالات این است که در دیپلماسی خارجی می‌بینیم درحالی‌که سیاست خارجی ما «بیداری اسلامی» است، اما براساس سیاست‌زدگی و با پالس‌های نامناسب در حوزه سیاست خارجی به آن «بیداری انسانی» می‌گوییم. ما باید این تناقض‌ها را حل کنیم، این تضادها جز اینکه به انقلاب اسلامی ضرر بزند و عزت مردم ما را در یکپارچگی بر سر میز مذاکره خدشه‌دار کند، چیز دیگری نیست. این یکی از اشکالاتی است که می‌بینیم.
قالیباف درموردظرفیت های ممتاز ایران،ضرورت تحکیم مناسبات منطقه ای ومقابله باسیاست های ضد ایرانی امریکا می گوید: در حوزه منطقه - چه جنوب غرب آسیا، چه شمال آفریقا، منطقه قفقاز و آسیای میانه - از باب اسلام، زبان فارسی، تمدن، موقعیت ژئوپولیتیکی ایران و موقعیت جغرافیایی، فرصت‌ها و ظرفیت‌های طلایی وجود دارد که در اختیار سیاست خارجی ما برای استفاده در راستای امنیت ملی است. بنده بر این اعتقادم، دنیا باید بداند که قطعا یکی از سیاست‌های ما مبارزه با تروریسم است. نظام اسلامی، جمهوری اسلامی و دستگاه دیپلماسی باید تلاش کند که بگوید ما یک نقش سازنده در صلح و برقراری امنیت در منطقه داریم. دستگاه دیپلماسی ما باید به‌درستی به همه همسایه‌های ما بگوید که ایران هرگز تهدیدمحور نیست. حق تعرض به هیچ کشوری ندارد و اصلا چنین قصدی در کار نیست. آمریکایی‌ها دائم تلاش می‌کنند که ایران‌هراسی را ترویج کنند، ما باید بگوییم اصلا دنبال توسعه‌طلبی و این نوع مسائل نیستیم. ما باید بگوییم قوانین بین‌المللی را به رسمیت می‌شناسیم.
حتی متقابلا بگوییم آماده همکاری و دوستی با همه کشورهای اسلامی و همسایگان در بالاترین سطح مراودات هستیم. باید این پالس را بدهیم و این باورمان باشد که نظام اسلامی در سیاست خارجی خود تقریب مذاهب را دارد ما باید به کشورهای اسلامی و اهل سنت منطقه بگوییم که ما پرچم‌دار تقریب مذاهب هستیم و نه به دنبال اختلاف. این از فرصت‌هایی است که در سیاست خارجی باید دنبال کنیم و وحدت مسلمانان را برقرار کنیم. آیا ما بیداری اسلامی را در این چارچوب دنبال می‌کنیم؟ شما ببینید چند سال است که ما تقریب مذاهب را دنبال می‌کنیم اما متأسفانه دستگاه دیپلماسی ما به تقریب مذاهب به‌عنوان یک سیاست فعال نگاه نمی‌کند.
با این حال باید به این نکته توجه کنیم؛ همان‌طور که گفتم ما در سیاست خارجی یک رویکرد رقابت و مقاومت هوشمندانه را دنبال می‌کنیم؛ در اینجا دو رویکرد داریم، یک رویکرد ژئوپولیتیکی و یک رویکرد ایدئولوژیکی. وقتی در حوزه رویکرد ژئوپولیتیکی نگاه می‌کنیم یک‌سری عوامل ثابت و یک‌سری عوامل متغیر داریم. در حوزه ژئوپولیتیکی آنجایی است که باید محکم بایستیم و رقابت کنیم و نه تقابل. رقابت کنیم و نه تعامل. هرچه مزایای رقابت به ما می‌گوید باید این کار را انجام دهیم.
 قالیباف در زمینه ارزش های انقلابی و ایدئولوژیکی تاثیرگذار بر سیاست خارجی نیزمی گوید:به هر حال موقعیت جغرافیایی ایران موقعیت خاصی است، در حوزه اقتصادی، انرژی، ترانزیت، ظرفیت انسانی، ظرفیت اقتصادی، سیاست و... ظرفیت‌های ژئوپولیتیکی فراوانی وجود دارد و فرصت‌های بسیار بزرگی داریم. من به‌عنوان یک متخصص در این زمینه - در حوزه ژئوپولیتیک که حداقل بیش از دو دهه در این موضوع مطالعه می‌کنم - می‌گویم امروز که در حوزه دیپلماسی کشور نگاه می‌کنم، اصلا جایی از یک رفتار و کدهای ژئوپولیتیکی نمی‌بینیم که امنیت ملی ما را بالا ببرد. این‌ها را باید انجام دهیم. یک بخش دیگر بحث ما ایدئولوژیکی است. حوزه ایدئولوژیکی، بحث آرمانی ما است. اینجا آنجایی است که در مقابل ظلم تسلیم نمی‌شویم و در مقابل ناعدالتی مبارزه می‌کنیم. صدای هر مظلومی مخصوصا مسلمان را بشنویم حتما سراغ آن می‌رویم.
به نظر می رسد این نگاه به سیاست خارجی و اولویت بندی تاکتیک های دسترسی ایران به اهداف تعریف شده، از نقاط قوت قالیباف در حوزه ای است که تا کنون کمتر طرح شده و طبعا کمتر مورد توجه قرار گرفته است.