هر کلمه بار محتوایى خود را دارد. برای مثال میان کلمه «پر حرفى» و کلمه «وراجى» قطعاً تفاوتى است. از این رو همواره استفاده مناسب از کلمات در جاى خود نشانه ادب و نزاکت بشمار می‌رفته است. اهمیت این موضوع تا آن حد است که بکار بردن برخى کلمات توسط بزرگسالان منطقى به نظر مى‌آید اما اگر همان کلمه را یک کودک بیان کند حمل بر سهل انگارى والدین در تربیت صحیح کودک مى شود.
حال این پرسش مطرح است که کودکان امروز، فارغ از سهم والدین درآموزش این نکته، بیشترین آموزش را از کجا مى‌بینند؟
در سال‌هاى اخیر، با توجه به افزایش شبکه‌هاى فارسى زبان ماهواره اى خارج از کشور، دغدغه اصلى رسانه ملى تولید یا خرید برنامه هاى تلویزیونى متنوع است تا بتواند مخاطبان خود را حفظ کند. این اتفاق در شبکه نمایش خانگى نیز افتاده است و در میان این محصولات وارداتى یا تولید داخلى سهم چشم گیرى مربوط به مخاطبان کودک و نوجوان مى شود.
اما ظاهراً مسئولان مربوطه فراموش کرده‌اند که، تعداد و تنوع هر چند مهم است، اما مهم‌تر از آن نظارت بر محتوا و اثرگذارى این آثار بر کودکان است.
با نگاهى گذرا بر دیالوگ‌هایی که در اغلب انیمیشن‌ها، ترجمه و صداگذاری شده است، این نگرانى به وجود می‌آید که چه نهادی نظارت بر روند ترجمه و دوبله این آثار را عهده دار است؟
کلمات و الحانى که در این آثار توسط مترجمین و دوبلور‌ها در قالب خلاقیت به کار برده مى شود شاید هنگام تماشاى فیلم براى کودک و حتی بزرگسالان جذاب و خنده آور باشد اما بکار بردن آن توسط کودکان در مدرسه یا موقعیتى دیگر حمل بر بى ادبى کودک مى شود.
در طول تاریخ و در ادیان الهى على الخصوص دین مبین اسلام بر نیکویى کلام و به کار بردن کلمات زیبا و مناسب که نشانه ادب، ایمان و اخلاق است سفارش‌هاى فراوانى شده است.
مسؤلان فرهنگى ظاهرا فراموش کرده‌اند آموزش این مهم از وظایف اصلى ایشان است و فرهنگ سازى در کودکان اثرگذارى بیشترىدارد! همان مقدار که نسبت به حذف تصاویر نامتعارف با فرهنگ و آیین ایران اسلامی حساسیت نشان می‌دهند، باید نسبت به حذف و یا استفاده از کلمات مناسب نیز حساس باشند.
ایران با آن پیشینه فرهنگى که داراى ادبیات غنى است و همواره ادب و نزاکت ایرانى بر سر زبان‌ها بوده با واردات انیمیشن هاى خارجى و دوبله‌هاى متاثر از فرهنگ موجود در این آثار دچار چالش نگران‌کننده‌ای شده است که آثار آن در آینده‌ای نه چندان دور در زبان و ادب این مرز و بوم قابل مشاهده خواهد بود.
هر چند در تولیدات داخلى نیز این بى توجهى قابل رؤیت است.
براى مثال در انیمیشن «شکرستان» که از تولیدات و افتخارات مرکز انیمیشن حوزه هنرى سازمان تبلیغات اسلامى است استفاده از کلمات عامیانهٔ کوچه بازارى شدیداً محسوس و نگران کننده است.
هر چند به نظر مى رسد این انیمیشن در میان بزرگسالان طرفداران زیادى دارد، اما علت پخش آن در میان برنامه‌هاى کودک على الخصوص در شبکه پویا رسانه ملى جاى تعجب دارد.
کدام نهاد مسئولیت نظارت بر ترجمه و دوبله آثار مرتبط با کودکان را به عهده خواهد گرفت؟
اگر همین گونه پیش برویم بدون شک والدین فرهیخته، تماشاى رسانه ملى و آثار ارائه شده در شبکه نمایش خانگى را از سبد فرهنگى کودکان خود حذف خواهند کرد. و مسئولان مى مانند و چالشى با عنوان ادب و ادبیات در رسانه.
5858
نظر شما