زهرا تالانی:16 اردیبهشت روزی است که قانون حمایت از حقوق معلولان 8 ساله می شود.در همین زمینه با دکتر علی صابری عضو کانون وکلا و عضو انجمن معلولان کشورگفت وگویی را انجام داده ایم.وی برای انتخابات شورای شهر هم ثبت نام کرده تاشایدبتواند به حقوق معلولان کمک کند.
امروز سالگرد تدوین قانون حمایت از حقوق معلولان است.این قانون چقدر به معلولان کشور کمک کرد؟
16 اردیبهشت 83،جامعه حمایت از حقوق معلولان قانونی را در در 16 ماده برای حمایت از معلولان تصویب کرد که در این مدت اصلاح هم شده است و اولین سند جامعه معلولان است .هرچند بعد از آن کنوانسیون جهانی در آذر 85 در سازمان ملل قانونی را برای حمایت از معلولان تصویب کرد. آن زمان کشورمکزیک این قانون را آورده بود و ما افسوس خوردیم که چرا ما این قانون را ندادیم و چرا در جلسات مقدماتی نبودیم.بعد از به ما گفتند که سعی می کنیم جزو 20 کشوری باشیم که این قانون را اجرا می کند اما چنین نشد.الان با تصویب قانون ما در مجلس و قانون جامع کنوانسیون معلولان برای حقوق خودشان مشکل قانونی ندارند.اما قانون خودمان برای مردم ملموس تر است چون متناسب با وضعیت کشرو معلولان کشورمان نوشته شده است.البته همین قانون در دست بازنگری است و در وزارت رفاه،تعاون و کار این تغییرات در حال انجام شدن است.
در مورد این 16 ماده بیشتر توضیح می دهید؟
طبق ماده 1 دولت موظف است زمینه های لازم را برای تأمین حقوق معلولین، فراهم و حمایت های لازم را از آنها به عمل آورد. ماده 2 کلید این قانون است که تمام وزارتخانه ها، سازمان ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم کنند. در ماده 3 آورده شده است که سازمان بهزیستی کشور موظف است در چارچوب اعتبارات مصوب در قوانین بودجه سالانه خدمات توانبخشی، حمایتی، آموزشی و حرفه آموزی ،گسترش مراکز خاص نگهداری و وسایل کمک توانبخشی مورد نیاز افراد معلول را فراهم کند.
طبق ماده 4 معلولان می توانند در استفاده از امکانات ورزشی، تفریحی، فرهنگی و وسایل حمل و نقل دولتی (مترو، هواپیما، قطار) از تسهیلات نیم بهاء بهره مند شوند. ماده 5: افراد تحت سرپرستی معلولان با معرفی سازمان بهزیستی کشور تحت پوشش بیمه خدمات درمانی و معلولان تحت پوشش بیمه خدمات درمانی و بیمه مکمل درمانی قرار می گیرند.
ماده 6: یکی از فرزندان اولیایی که خود ناتوان و معلول بوده (هر دو یا یکی از آنها معلول باشد) و یا حداقل دو نفر از فرزندان آنها ناتوان و معلول باشد از انجام خدمت وظیفه عمومی معاف می شود. در ماده 7 آمده است که دولت موظف است جهت ایجاد فرصت های شغلی برای افراد معلول حداقل سه درصد از مجوزهای استخدامی (رسمی، پیمانی، کارگری) دستگاه های دولتی و عمومی را به افراد معلول واجد شرایط اختصاص دهد. در ماده 8 به آموزش معلولان اشاره شده که معلولان نیازمند واجد شرایط در سنین مختلف می توانند با معرفی سازمان بهزیستی کشور از آموزش رایگان در واحد های آموزشی تابعه وزارتخانه های آموزش و پرورش، علوم تحقیقات و فناوری، بهداشت درمان و آموزش پزشکی و دیگر دستگاه های دولتی و نیز دانشگاه آزاد اسلامی بهره مند شوند.
طبق ماده 9 وزارت مسکن و شهرسازی، بانک مسکن و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظفند حداقل 10 درصد از واحدهای مسکونی احداثی استجاری و ارزان قیمت خود را به معلولان نیازمند فاقد مسکن اختصاص دهند.
طبق ماده 10، میزان کمک هزینه پرداختی سازمان بهزیستی کشور به مراکز غیردولتی بایت نگهداری، خدمات توانبخشی و آموزشی و حرفه آموزی معلولان همه ساله به تصویب هیات وزیران خواهد رسید. در ماده 11 مرکز آمار ایران مکلف است در سرشماری های عمومی جمعیت کشور به نحوی برنامه ریزی کند که جمعیت افراد معلول به تفکیک نوع معلولیت آنها مشخص شود. طبق ماده 12 سازمان صداوسیما موظف است حداقل دو ساعت از برنامه های خود را هر هفته به آشنایی مردم با توانمندی های معلولین اختصاص دهد که متاسفانه چنین نشده است.
در ماده 13 سازمان بهزیستی کشور موظف است با ایجاد سازوکار مناسب، نسبت به قیمومت افراد معلول اقدام کند.ماده 14: مؤدیان مالیاتی می توانند از طریق سازمان بهزیستی کشور و با نظارت آن جهت احداث مراکز توانبخشی، درمانی و حرفه آموزی و مسکن مورد نیاز افراد معلول اقدام کنند.
ماده 15 رؤسای سازمان های بهزیستی استان ها مجازند در جلسات شورای برنامه ریزی و توسعه استان و گروه های کاری آن به عنوان عضو شرکت کنند و در ماده آخر آمده است که اعتبار مورد نیاز اجرای این قانون از محل منابع از محل اعتباراتی که دستگاه ها و نهادها حسب وظایف قانونی در قوانین بودجه سالانه منظور می شود.
تصویب یک بحث است اما اجرا شدن مهم تر از آن است.ما قوانین زیادی داریم که اجرا نمی شود این قانون 16 ماده ای چه ضمانت اجرایی دارد؟چون همانطور که خودتان هم اشاره کردید برخی مواد آن اجرایی نمی شود؟مثل بحث استخدام معلولان
به هرحال هر چیزی تا سند حقوقی نباشد نمی توان دنبال ضمانت اجرایی برای آن بود.اینطوری هم نیست که هیچ اتفاقی با این قانون برای معلولان نیفتاده باشد.مثلا آقای حاجی بابایی گفت که استخدام معلم معلول باعث افسردگی دانش آموزان می شود که برای همین از مجلس کارت زرد گرفت.معلولان برای استخدام طبق همین ماده قانونی به دیوان عدالت اداری رفتند و حکم به نفع آنها ابلاغ شد.قانون اگر مجازات داشته باشد ضمانت اجرایی دارد اما باز هم جای چانه زنی دارد.تمام قوانین به همین شکل است.به هر حال این قانون از نبودش بهتر است هرچند که مشکلاتی دارد مثلا رفاهی و حقوق بشری نیست.مسائل اجتماعی است .
شما برای شورای شهر هم ثبت نام کردید.برای دسترسی به امکانات شهری و این 16 ماده که برخی مربوط به مدیریت شهری است هم برنامه ای دارید؟یعنی برای حقوق معلولان وارد شورای شهر می شوید؟
ابتدا باید بگویم هرقانونی که تصویب می شود باید شعاری برای سالگرد آن تصویب کرد که الان هم سالگرد قانون جامع حمایت از معلولان است.همینطوردر آستانه انتخابات شورای شهر کشور هستیم ، من شعارشهر بدون مانع را پیشنهاد می دهم.به نظر من باید برای 15 درصد افراد جامعه شهر بدون مانع باشد.این حتی به افرادی که مثلا پای شکسته دارند و به طور موقت محدودیت دارند و معلول هستند هم کمک می کند.در انتخاب افراد برای شوراها باید این مورد را لحاظ شود و تفاوتی نمی کند که من معلول وارد شورای شهر شوم یا اینکه کسی که به فکر حمایت از حقوق معلولان است..اختصاص یک صندلی به معلولان در شورای شهر را اصرار نداریم اما اگر کسی باشد که از ما حمایت و برای حقوق معلولان تلاش کند برای جامعه ما بهتر است.به نظرم شورای شهر می تواند به این موضوع کمک کند،چون شورای شهر با زندگی شهری در ارتباط است.
بنابراین شما معتقدید که در شورای شهر می توان به معلولان کمک کرد و نیاری نیست که حتما یک معلول برود؟
بل.من به عنوان نماینده این جامعه ثبت نام کردم اما هر کسی که دغدغه معلولان را داشته باشد و بتواند این 16 ماده را برای معلولان عملی کند برای جامعه معلولان خوب است.حتی ممکن است یک معلول وارد شورای شهر شود اما اهمیتی به حقوق این جامعه نداشته باشد.در شورای شهر که با مدیریت شهری شروکار دار می تواند مثلا به مناسب سازی محیط شهری برای معلولان کمک کند.
45232
نظر شما