هر ملتی برای پیشرفت از میان عوامل متعدد به سه عامل مهم بیش از همه نیازمند می باشد: اول امنیت، تا در پرتو آن دانشمندان و دانش پژوهانش بتوانند در آرامش به تحقیق و تولید فکر و نوآوری بپردازند. دوم، اقتصاد است تا با تولید ملی و ایجاد کار و رفاه عمومی، افتخار ملی و نیز امید به آینده برای مردم ایجاد شود. سوم، آموزش و انسان سازی نهادینه و پویاست که می تواند پشتوانه دو محور قبلی نیز باشد. در واقع، یک دولت باید بتواند این چرخه را هماهنگ و منسجم و با یاری گرفتن از قوای مادی و معنوی کشور بسیج نماید.
چین از کشورهایی است که هر سه مورد را کمابیش دارد اما روسیه ی دوران اتحاد جماهیر شوروی اگرچه سیستم پیشرفته علمی و فنی داشت از یک محور مهم ، یعنی اقتصاد قوی بی بهره بود. مدیریت ضعیف و نیروی کار غیر منسجم و نیز سرمایه گذاری نامتعادل در امور نظامی و تسلیحاتی، موجب شکاف فزاینده بین تحقیقات دانشگاهی غیر نظامی و صنعت شدو این امر روز بروز اقتصاد روسیه را تا زمان فروپاشی به ضعف کشاند.
براستی، " موتور این پیشرفت در دانشگاههاست، در این هیچ تردیدى نیست" این کلام راهبردی مقام رهبری را بارها شنیده ایم( 9/7/86). برای استفاده موثر از دانشگاه، این منبع و مرجع گرانبها، رییس جمهور آینده باید خود از فعالان علمی حقیقی و واقعی دانشگاه به معنای اخص کلمه باشد، ضمن آنکه نگاهی راهبردی به دانشگاه و دانشجو داشته باشد، از تواناییها و ضعفهای علمی دانشگاه باخبر بوده تا در مرحله بعد بتواند در کشور موج و شوق همگانی برای پیشرفت ایجاد کند.
در این مرحله حساس، یعنی زمانی که بخشی از بهترین فرصتها برای پیشرفت کشور از دست رفته، رییس جمهور منتخب باید بتواند برنامه پیشرفت همه جانبه را سامان دهی نماید.
ما رییس جمهور دانش محوری نیاز داریم که بتواند از هر نخبه و دانشگاهی در جای خودش برای پیشرفت استفاده مطلوب نماید، در مسائل اقتصادی، فرهنگی و مدیریتی، همچنین در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل - که در سالهای اخیر متاسفانه نخبگان دانشگاهی ما به مرخصی رفته اند.
ما رییس جمهوری مستقل و اخلاق مدار می خواهیم که قدرت و تدبیر آن را داشته تا نخبگان و مردم را بهم نزدیک کند، ما رییس جمهوری می خواهیم که در سیاست خارجی با ابتکار و تدبیر لازم، ضمن حفظ منافع ملی، با تبحر و شجاعت از منابع سیاسی و اقتصاد جهانی در راستای اولویت اول کشور یعنی پیشرفت اقتصادی، افتخار و هویت ملی و نیز بهبود وضعیت مردم از اولین روز صدارتش اقدام نماید.
این فرد باید کسی باشد که برای پیشرفت کشور، غرب صنعتی را فراتر از مناسبات خشک دیپلماتیک و مکتوبات دست دوم، از نزدیک بشناسد و تبحر و تیزبینی لازم را برای فعال کردن ظرفیتهای داخلی و نهفته آن کشورها با استفاده از یک گفتمان سازنده میان نخبگان ایران و نخبگان آنها را داشته باشد.
این امر، نه با بخش نامه رسمی، بلکه با شخصیت تاثیرگذار و نفوذ علمی و کلامی رییس جمهور آینده امکان پذیر است، کسی که قدرت بکارگیری کارشناسان و نخبگان عالی مقام را در تمام مراحل تصمیم گیری و نیز اجرا در تیم خود داشته باشد. البته این مهم، با مرتبط کردن بدنه دولت با دانشگاه و نیز آحاد مردم امکان پذیر است، آنها باید خود را سهیم و دخیل در این حرکت راهبردی بدانند زیرا "موتور پیشرفت، دانشگاه است و در این هیج شکی نیست. "
* استاد دانشگاه
4949
نظر شما