ژن‌ها هستند که شما را خجالت‌زده می‌کنند

فرنوش صفوی‌فر: اگر تاکنون ارتباط رنگ مو، رنگ چشم، شکل چانه و پیشانی و اخلاق خوب یا عصبی را با زمینه ژنتیکی‌مان، به عنوان موضوعی بدیهی تصور می‌کردیم، حالا باید ریزترین خصوصیات فردی و اجتماعی‌‌مان را هم به پای ژن‌ها بگذاریم؛ چرا که تازه‌ترین مطالعات نشان‌دهنده آن است که افراد با ذخیره ژن‌های مشترک، ارتباطات اجتماعی مشابهی هم دارند.

به گزارش رویترز، این بخشی از نتایج پروژه بزرگ تحقیقاتی است که در زمینه جامعه‌شناسی پزشکی، در دانشگاه کالیفرنیا در حال انجام است. این نتایج نشان می‌دهد که نوع تاثیرگذاری افراد بر دیگران هم توسط ژن‌های‌شان مشخص می‌شود.

پیش از این بخش دیگری از مطالعات همین گروه تحقیقاتی منتشر شده بود؛ نتایجی که نشان می‌داد چگونه خصوصیاتی که فکرش را هم نمی کنیم، از طریق ارتباطات اجتماعی به دیگران منتقل می‌شوند. به عنوان مثال، آنها دریافته بودند که چاقی یا احساس شادی و رضایت از زندگی، از یک فرد به دیگران منتقل می‌شود، گویی که یک بیماری مسری است.

 این محققان دریافته بودند که این تشابه‌های ژنتیکی ما با دیگران است که باعث می‌شود تحت تاثیر رفتارشان قرار بگیریم و از آنها الگو بپذیریم، مثل آنها بخوریم،‌ مثل آنها ورزش کنیم و مثل آنها شاد باشیم. یک جنبه دیگر این مطالعه نشان داده است که چطور ژن‌ها می‌توانند هدایت‌کننده ارتباطات اجتماعی دیگران باشند. به طور خلاصه، آنها می‌گویند، ژن‌های یک فرد، می‌توانند تعیین کنند که آیا 2 دوست آن فرد، باهم ارتباط اجتماعی برقرار کنند یا نه! این محققان، که به صورت تیمی، متشکل از افراد با رشته‌های مختلف علمی، با هم همکاری می‌کنند، سعی می‌کنند الگوی مشترکی برای انتشار بیماری‌های متابولیک، روانی، مسائل اجتماعی و ارتباطات اینترنتی بیابند. شاید بتوان از روی نتایجی که این مطالعه به دست می‌دهد، خصوصیات فرهنگی ملل مختلف را هم ریشه‌یابی کرد و بهتر و دقیق‌تر توصیف کرد.

مطالعه اخیر، بر روی حدود هزار دوقلوی یکسان انجام شده است. محققان می‌خواستند تشابه رفتار اجتماعی افرادی را که ذخیره ژنتیکی یکسان داشتند، با خواهر و برادرهایی مقایسه کنند که اندکی تفاوت ژنتیکی بین آنها وجود داشت. البته محققان هنوز هم منکر نقش محیط و عوامل محیطی نیستند و این مطالعات، تنها نشان‌دهنده نقش بارز ژن و ژنتیک است. همچنین آنها احتمال دخالت مهندسی ژنتیک و دستکاری ژن‌ها را، برای تغییر رفتار اجتماعی به صورت دلخواه، بسیار بعید و دور از ذهن می‌دانند.

محققان مجری این مطالعه، که گزارش آن را در شماره این هفته نشریه «پیشرفت‌های آکادمی ملی علوم آمریکا» منتشر کرده‌اند، تاکید می‌کنند که باید منتظر کل پاسخ‌هایی بود که این پروژه در پی آن است و هنوز برای نتیجه‌گیری نهایی خیلی زود است. اما این نکته به نظر بدیهی می‌رسد که نتایجی از این دست، جز با همکاری تیمی متخصصان رشته‌های مختلف، به دست نمی‌آمد و این گونه است که علم به معنای دقیق آن متولد خواهد شد و اتفاقا نتایجی جالب را، هم برای عموم مردم و هم برای متخصصان رشته‌های مختلف، به همراه خواهد داشت.