چرا شورشیان سوریه نمی‌توانند متحد شوند؟

به گزارش خبرآنلاین به نقل از تسنیم، مرکز مطالعات استراتژیک سی‌ان‌ای، کارشناسان مسائل خاورمیانه در این اندیشکده با انتشار گزارشی جامع به بررسی دلایل ناکامی شورشیان سوریه در ایجاد اتحادی عمیق پرداخته و تصریح کرده‌اند که در صورتی که چنین اتحادی شکل نگیرد، شورشیان سوریه شکست خواهند خورد.

اموری که گروه‌های شورشی سوریه را تحریک می‌کند و تعامل میان ایشان را شکل می‌دهد، به دشواری شناسایی می‌شوند. به منظور درک بهتر این موارد، گزارش پیش رو به بررسی این مسئله می‌پردازد: چرا شورشیان عرب سنی نمی‌توانند متحد شوند؟ ابتدا با بررسی ادبیات تعاملات گروه‌های شورشی در فضای جنگ سرد، به بررسی این مسئله می‌پردازیم. این ادبیات در بررسی چگونگی تصمیم‌گیری گروه‌های شورشی برای همکاری، چشم پوشی یا رقابت با همقطاران شورشی خود، بر دو عامل تأکید دارد ـ اهداف و سطوح منابع یک گروه. در کل، گروه‌هایی که اهداف و منابعی مشابه دارند، به احتمال بیشتر با یکدیگر تعامل خواهند داشت اما بعید است اتحادی عمیق شکل بخشند. گروه‌هایی که اهدافی مشابه و سطوح منابع متفاوتی دارند، روابط عمیقی شکل می‌دهد، چنانکه گروه کوچک‌تر تمایل دارد تا حدودی خودمختاری خود را قربانی کند تا دسترسی بیشتری به منابع داشته باشد. گروه‌هایی که اهداف متفاوتی دارند بعید است روابطی عمیق ایجادا کنند و بیشتر به رقابت روی می‌آورند، به ویژه اگر سطوح منابع نامتقارنی داشته باشند.

ما از این چارچوب برای بررسی اینکه چگونه اهداف و منابع می‌توانند به شکل گیری اتحاد میان شورشیان در سوریه کمک کنند، استفاده می‌کنیم. ما ابتدا مهمترین بخش‌های شورشیان عرب سنی را مشخص کرده‌ایم و اهداف مهم ایشان را به بحث گذاشته‌ایم. سپس به این امر می‌پردازیم که چگونه گروه‌های شورشی منابع خود را از طریق حمایت‌های دولت‌های خارجی و بنگاه‌های خیریه خصوصی تأمین می‌کنند. سپس تحلیل خواهیم کرد که چگونه اهداف و سطوح منابع متفاوت ایجاد اتحاد میان شورشیان در سال اول منازعه مسلحانه را تحت تأثیر قرار داده است. در نهایت به این خواهیم پرداخت که جریان‌های ایجاد اتحاد چه پیامدی برای آینده جنگ داخلی سوریه و پس از آن خواهد داشت.

تحلیل ما از این مسائل به یافته‌های کلیدی زیر در مورد ایجاد اتحاد میان شورشیان سوریه دست یافته است:

* اهداف و منابع واگرا در تعیین اینکه چگونه و تا چه حد گروه‌های شورشی در سوریه با هم تعامل دارند، نقشی مهمی دارند.

* تفاوت اهداف کوتاه مدت تا حدی منجر به تکثر و فراوانی گروه‌های کوچک و دستورکارهای معمولاً کوته‌فکرانه ایشان شده است.

* تفاوت اهداف نه تنها از اینکه گروه‌ها چه نگاهی نسبت به یکدیگر دارند، خبر می‌دهند بلکه چگونگی نگرش حامیان خارجی را نیز برملا می‌کنند.

* امکان دسترسی به منابع از طریق بنگاه‌های خیریه خصوصی ثروتمند، نیروهای شورشی را به تقسیم شدن به گروه‌های کوچک‌‌تر و مستقل تشویق می‌کند.

* سلفی‌ها در جلب حمایت‌های خصوصی بسیار موفق بوده‌اند که به ایشان مزیتی نسبی در قبال دیگر فرقه‌های شورشی در تأمین منابع می‌دهد.

* اهداف بلند مدت مشترک و دسترسی بیشتر به منابع بنگاه‌های خیریه خصوصی، اتحاد مستحکم‌تری را در میان شبهه نظامیان سلفی ایجاد کرده است در مقایسه با دیگر همقطاران شورشی خود که بسیار پراکنده‌تر هستند.

ادبیات نظری ما را به سمت چهار ملاحضه رهنمون می‌شود در مورد اینکه چگونه جریان اتحاد سازی میان شورشیان می‌تواند آینده منازعه در سوریه را تحت تأثیر قرار دهد:

* وجود گروه‌های مختلف و بسیار که سطح همکاری و دسترسی مستقل به کمک‌های خارجی ایشان اندک است، می‌تواند مدت منازعه سوریه را افزایش دهد.

* در صورت عدم افزایش همکاری و ایجاد اتحادی عمیق میان شورشیان، پیروزی ایشان تقریباً غیر ممکن خواهد بود. حتی اگر شورشیان اسد را شکست دهند، ناکامی در ایجاد اتحادی عمیق و جدی می‌تواند به بی‌ثباتی شدید پس از منازعه منجر شود.

* دسترسی به سطح بالاتری از منابع می‌تواند تأثیر بسیار جدی بر منازعه داشته باشد و پیروزی شورشیان را محتمل‌تر سازد.

* با این حال وجود منابع بیشتر می‌تواند رقابت بیشتری میان گروه‌های شورشی به وجود آورد، به ویژه میان کسانی که اهداف واگرایی داشته و سطوح منابع نامتقارنی دارند.

52261