زهرا خدایی
جوان‌ترین رهبر جهان عرب بالاخره بعد از ماهها گمانه‌زنی و شایعه، قدرت را رسماً در قطر در دست گرفت. می‌گویند تمیم بن حمد آل ثانی، پسر 33 سالۀ شیخ حمد، فرد تحصیل‌کرده‌ای است که در قطر به "آقای ورزش" شهرت دارد و سالها در سایۀ امیر، فنون سیاستمداری را آموخته و بسیاری از تصمیمات اخیر امیر نیز با مشاوره‌های تمیم صورت گرفته است. هرچند سیاستمدار جوان را در حکومتداری همچنان ناپخته می‌خوانند اما اطرافیان، او را "مرد اجماع" نیز نام نهاده‌اند.
تمیم از روز سه شنبه (25 ژوئن) رسماً امیر قطر است؛ اما همچنان سوالات زیادی پیرامون آیندۀ قدرت و سیاست در قطر مطرح است؛ اینکه آیا این تغییر به معنای تحول در سیاست خارجی قطر نیز خواهد بود؟ آیا حذف شیخ حمد بن جاسم، نخست وزیر و وزیر خارجۀ قطر- که طی دو دهه در کنار امیر تصمیم‌ساز و سکاندار اصلی سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی بود - حامل پیام مهمی است؟
خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگویی با دکتر مهران کامروا، استاد دانشگاه جرج تاون قطر انتقال قدرت در این کشور را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه می‌خوانید: 
چه اتفاقی در قطر در حال رخ دادن است؟ آیا واقعاً باید آن را انتقال قدرت نامید؟ اگر واقعاً اینگونه است، شما آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از آنجایی که قطر دارای سیستم سیاسی پیچیده‌ای است و تعداد تصمیم گیرندگان آن محدود است، بسیار دشوار است که به طور دقیق بتوان گفت که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. از سویی اطلاعات دقیق، درست و قابل دسترس پیرامون اینکه دقیقاً چه نوع انتقال قدرتی در حال رخ داده است، وجود ندارد.
از مدتها قبل این بحث که امیرقطر در آینده قدرت را واگذار خواهد کرد، در جریان بوده است. من فکر می‌کنم در حال حاضر هر تصمیمی در چهارچوب سیاست خارجی قطر و همچنین درگیری این کشور در بحران سوریه(و یا جای دیگری) است و برای من بسیار تعجب آور است که امیر قطر در حال کناره‌گیری از قدرت است.
آیا این به معنای تغییر در سیاست خارجی است؟
بعید به نظر می‌رسد. وقتی امیر قطر از صحنۀ قدرت کناره گیری می‌کند، قاعدتاً باید تغییراتی در صحنۀ سیاست خارجی قطر اتفاق بیفتد. اما با توجه به درهم آمیختگی و پیچیدگی سیاست خارجی قطر بعید به نظر می رسد که در صورت نبودن امیر قطر در قدرت شاهد تغییر در سیاست های این کشور در آینده‌ای نزدیک باشیم.
چه آینده ای در انتظار حمدبن جاسم است؟ آیا امیر جوان فرد دیگری را جایگزین وی خواهد کرد؟
به طور واضح وقتی وارث بلافصل قدرت را در دست بگیرد، تیم جدیدی به همراه وزیر خارجۀ جدید و نخست وزیر جدید را با خودش خواهد آورد. در هر حال، پست فعلی حمدبن جاسم به عنوان وزیر خارجه تا حد زیادی تشریفاتی است و بسیاری از تصمیمات در حوزۀ سیاست خارجی توسط وزیر مشاور در امور خارجی گرفته می‌شود.
برخی ناظران بر این باورند که این تغییرات ممکن است در سیاست‌های قطر در قبال همسایگان به خصوص ایران تأثیر داشته باشد. نظر شما چیست؟
صادقانه بگویم که نسبت به این مسئله تردید دارم. اما با آمدن روحانی، رییس جمهور جدید ایران، رابطۀ ایران با کشورهای حوزۀ خلیج فارس از جمله قطر بهبود خواهد یافت.
گفته می‌شود که میان قطر و عربستان بر سر هدایت و رهبری ائتلاف مخالفان سوریه رقابت وجود دارد، آیا این مسئله صحت دارد؟ اگر اینگونه است، پس از روی کار آمدن شیخ تمیم این روند چگونه خواهد بود؟
تا این مرحله که به نظر نمی رسد اختلافی میان قطر و عربستان بر سر سوریه وجود داشته باشد. اما زمانی که تمیم روی کار بیاید بحران سوریه را تقریباً به همان شیوۀ دو سال گذشته هدایت خواهد کرد جنگ داخلی در سوریه نیز در حال حاضر به همین شکل در جریان است.
آیندۀ قطر را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
صرفنظر از اینکه چه کسی در قطر در رأس قدرت است، به نظر می رسد قطر به شدت تلاش می‌کند با افزایش رشد اقتصادی، توسعه و گسترش بخش شهری، حضور و نقش پررنگ خود را در اقتصاد جهانی پررنگ‌تر کند. این احتمال وجود دارد که تمیم توجه بیشتری به حساسیت‌های فرهنگی جامعۀ قطر از خود نشان دهد اما این لزوماً به معنای تغییر در مسیر و یا در مجموع سیاست‌ها نخواهد بود.
برای مشاهدۀ نسخۀ اصلی مصاحبه به زبان انگلیسی اینجا کلیک کنید
5249
نظر شما