هواپیماهای خراب، ناوگان هوایی فرسوده و بدهی شرکت‌های هواپیمایی. این مشکلی است که شرکت‌های هواپیمایی، حالا و پس از هشت‌سال حضور محمود احمدی‌نژاد بر مسند اداره امور کشور، آن را بیش از پیش احساس می‌کنند. هرچه تعداد هواپیماهای فرسوده بیشتر باشد، آسیب بیشتری به «صنعت گردشگری» وارد می‌کند؛ زیرا استقبال از آن کمتر است و مسافران ترجیح می‌دهند زمینی یا از طریق خطوط آهن سفر کنند. از سوی دیگر، در این سال‌ها، شرکت‌های هواپیمایی آن‌قدر هزینه سوخت و تجهیزاتشان بالا کشیده که حتی به زیان‌دهی رسیده‌اند.
یکی از این خطوط هوایی مربوط به شرکت هواپیمایی آرماویا (هواپیمایی ملی ارمنستان) است. نمایندگی این شرکت در ایران، هر سال ضرر می‌داد و این فقط به دلیل هواپیماهای فرسوده‌اش بود. سرانجام هم ورشکست شد. به همین دلیل است که امروز می‌بینید، بیشتر سفرها به ارمنستان، زمینی انجام می‌شود، زیرا از ایران، تنها شرکت آسمان پرواز دارد که آن هم ابتدا به آنتالیا و سپس به ایروان می‌رود که قیمت آن حدود یک‌میلیون و500هزارتومان است که برای پروازی با این مسافت، حجیم است؛ زیرا نه مدیریت درستی داشت و نه پشتیبان مطلوبی. این را «اشکان بروج» می‌گوید که خود هم از فعالان حوزه گردشگری است و هم سال‌ها در این‌باره، قلم زده است. وی درباره دلایل زمینگیرشدن هواپیماها، دو علت «بدهی شرکت‌های هواپیمایی» و «فرسوده‌بودن هواپیماها» را با هم می‌داند و ادامه می‌دهد: «این دو علت، اگر توامان هستند و روی هم تاثیر می‌گذارند، اما می‌توان گفت که هویت مستقلی نیز دارند. درواقع آن زمان که ناوگان هوایی در هر یک از شرکت‌های هواپیمایی، فرسوده است طبعا مسافران را به آن شرکت، بی‌اعتماد می‌کند، زیرا احتمال خطر را بالا می‌بیند. از سوی دیگر، شرکت‌ها، به تحلیل تحریم‌ها، هم به لحاظ قطعات و هم از نظر سوخت، با هزینه‌های کمرشکن مواجه هستند و این باعث می‌شود که هواپیماهایشان، در پارکینگ فرودگاه‌ها بماند. من یکی‌دوهفته پیش از آشیانه شرکت هواپیمایی ماهان بازدیدی به‌عمل آوردم. از رونق افتاده بود در صورتی که تا چند سال گذشته که هزینه‌ها فزونی نیافته بود، به جرات می‌توانم بگویم که آشیانه ماهان یکی از بهترین آشیانه‌های خاورمیانه بود که حتی هواپیماهایی که از تایلند می‌آمدند، وقتی به ایران می‌رسیدند، به آنجا هم می‌آمدند که من خود چندبار شاهد آن بودم.»
«ایرج ندیمی»، یکی از اعضای فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی، با ذکر اهمیت حمل‌ونقل هوایی، به تاثیر تحریم‌ها بر ناوگان هوایی ایران پرداخت و گفت: « میل به سفر هوایی بسیار زیاد است، اما پس از انقلاب که ایران از سوی آمریکا، تحریم هوایی شد، خرید تجهیزات و سوخت از سوی ایران با مشکل اساسی مواجه شد. البته به لحاظ عمر، هواپیماهایی با عمر بسیار بالا، به‌خصوص روسی‌ها، چند سال پیش از دور خارج شد.» اما هنوز شاهد پرواز این‌گونه هواپیماهای مستهلک شرقی در آسمان ایران هستیم.
اما دیروز «محمدعلی شفیعی»، از سرمایه‌گذاران صنعت گردشگری، به مهر اعلام کرد: «زمینگیرشدن هفت هواپیمای گردشگری به ما ضرر 70میلیون دلاری وارد کرده است. از این هواپیماها دو هواپیما بویینگ MD بوده‌اند که این نوع هواپیما از مسیر خدمات‌دهی خارج شده‌اند. در ایران بابت پارکینگ سه هواپیما باید شبی 200 دلار هزینه بپردازیم، اما بابت پارکینگ چهار هواپیمای دیگرمان در فرودگاه آتاتورک ترکیه در سال 200 دلار می‌پردازیم.»
وی ادامه داد: «رییس سازمان هواپیمایی کشوری دستور حل مشکلات ما را داده است، اما مسئولان دیگر به وظایف خود عمل نمی‌کنند. با این حال چندی پیش رییس سازمان هواپیمایی کشوری مهلت سه‌ماهه‌ای را به دارندگان هواپیماهای توقیف‌شده در فرودگاه مهرآباد داده است تا تصمیمی برای این هواپیماها بگیرند. با این‌که هنوز هیچ نامه‌ای از طریق سازمان هواپیمایی درباره تعیین‌تکلیف این هواپیماها به ما ابلاغ نشده است، اما نمی‌دانیم زمانی که خودشان هواپیماها را از مسیر خدمات‌دهی متوقف کرده‌اند باید چه تکلیفی را برای آن‌ها مشخص کنیم.»
«بروج» دلیل خارج‌شدن هواپیماها از خطوط پروازی را فرسودگی آن‌ها می‌داند: «هواپیماهای ما عموما، قدیمی و مستهلک هستند و به دلیل همین تحریم‌ها، توان ترمیم و تعمیر آن‌ها را ندارند به همین دلیل است که در پارکینگ فرودگاه‌ها می‌مانند. قیمت بالای کرایه پارکینگ هم می‌تواند به خاطر افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها در ایران باشد که برای ما شبی محاسبه می‌شود و برای ترک‌ها، سالی.»
«اردشیر اروجی» یکی از کارشناسان حوزه گردشگری که درباره ناوگان هوایی نیز صاحب‌نظر است درباره تاثیر فرسوده‌بودن ناوگان هوایی بر صنعت گردشگری، گفت: «بحث حمل‌ونقل هوایی، یکی از مسائل مهم صنعت گردشگری است. این ناوگان که درواقع وسیله آمدوشد گردشگران است باید مرتبا بهنگام شود و در آن سرمایه‌گذاری صورت پذیرد. در هشت‌سال گذشته هیچ شرکت هواپیمایی، ناوگان خود را به روز نکرده است. در واقع هر آنچه جایگزین نیز شده، همان هواپیماهای روسی شامل توپولف، ایلوشین و یاک بوده است که از همان ابتدای ورود به ناوگان هوایی ایران، با عمر بیش از 15سال و حتی 25سال بوده‌اند. البته مشکلات مالی ناشی از تحریم، مزید بر علت شده بود.» وی با اشاره به مشکلات آینده حوزه گردشگری ادامه داد: «بدون شک در آینده، علاوه بر ناوگان فرسوده هوایی و شرکت‌های هواپیمایی زیان‌ده، قطعا سایر بخش‌های حوزه گردشگری نیز با مشکلاتی مواجه خواهد بود. ناگفته نماند اتفاقاتی که به‌ویژه درباره ناوگان هوایی ایران افتاد، به دلیل عدم سرمایه‌گذاری مطلوب از سوی دولت در این حوزه بود، زیرا ارتباط آن با کشورهای اروپایی در جایگاهی نبود که به پیشرفت کار بینجامد. به‌هرحال وقتی بهره‌وری پایین باشد هزینه‌های تمام‌شده نیز سر به فلک می‌زند.»
با این حال به روشنی مشخص نیست هواپیماهای از دور خارج‌شده که دیگر فرسوده شده‌اند، تا چه روزی قرار است در آسمان ایران به پرواز درآیند؟ با توجه به این‌که هنوز هواپیماهای با عمر بیش از 15سال روسی، به حرکت ادامه می‌دهند و شرکت‌های هواپیمایی که به ضرردهی رسیده‌اند، توش نوسازی آن‌ها را ندارند و این به «حوزه گردشگری» نیز ضرر وارد می‌کند، دیگر گردشگران خطر نمی‌کنند و به سراغ هواپیماهای قدیمی نمی روند.
45301
نظر شما