حضور اشتون هم مذاکرات دو کشور بالکان را به نتیجه نرساند

محمود فاضلی
در چهاردهمین مذاکرات کوزوو که با حضور کاترین اشتون نماینده اتحادیه اروپا و ایویتسا داچیچ و هاشم تاچی نخست وزیران صربستان و کوزوو برگزار گردیدهرچند در خصوص انتخابات محلی در کوزوو با هدف شرکت بیشتر صرب‌ها درانتخابات، پیشرفت‌هایی حاصل شد اما در خصوص موضوعات مربوط به مخابرات و انرژی توافق نهایی حاصل نشد و کارشناساندو طرف در روزهای آتی در مورد این دو مساله مجددا مذاکره خواهند کرد.

 نشست آتی میان نخست وزیران صربستان وکوزوو برای ۲۷ اوت سال جاری اعلام شده است. بی‌تردید اجرای توافقنامه عادی‌سازی روابط بین صربستان و کوزوو، برای صربستان که به دنبال آغاز مذاکرات از ژانویه 2014 برای پیوستن به اتحادیه اروپا است اهمیت زیادی دارد.
خانم اشتون که بارها با مقامات صربستان و کوزوو دیدار داشته است بارها اعلام کرده است:«علاقه من این است که اطمینان بیابم آنچه توافق شده، اجرا می‌شود.ما از از دو طرف به علت پیشرفتی که تاکنون حاصل شده تمجید می‌کنیم».صرب‌ها معتقدند شرایط انتخابات محلی در کوزوو می‌بایستی به گونه‌ای باشد که صرب‌های بیشتری بتوانند درآن شرکت کرده و با کارت‌های شناسایی که در دست دارند رای بدهند. صرب‌های کوزوو اصرار دارند که در انتخابات حکومت‌های محلی در این منطقه که درسوم نوامبر سال جاری برگزار خواهد شد با مدارک صربستانی شرکت کنند.
هیأت‌های مذاکره کننده بلگراد وپریشتینا پس از شش ماه مذاکرات پی در پی در سطح مقام‌های ارشد سیاسی دربروکسل، 19 آوریل برای عادی‌سازی روابط وهمچنین برای چگونگی امور خودمختاری جامعه حکومت‌های محلی صرب‌های شمال کوزوو توافقنامه ۱۵ماده‌ای را امضا کردند. دولت‌های صربستان و کوزوو در ژوئن گذشته توافقنامه امضا شده برای عادی‌سازی روابط بلگراد و پریشتینا را مورد تایید قرار دادند. این موافقتنامه در پی ده دور مذاکرات میان مقامات ارشد صربستان و کوزوو با نظارت کاترین اشتون حاصل شد و موفقیتی تاریخی و بزرگ برای دیپلماسی اروپایی محسوب می‌شود.
تصویب لایحه دولت کوزوو در مورد عفو عمومی در پارلمان، یکی از موارد مهم در توافق نامه بروکسل برای عادی سازی روابط بلگراد و پریشتینا به شمار می‌رود. در پیش‌نویس جدید دولت کوزوو برای قانون عفو عمومی بر این نکته تاکید شده است که این قانون تنها برای ساکنین شمال کوزوو نیست، بلکه برای تمامی مناطق کوزوو قابل اجراست. در این پیش‌نویس همچنین آمده است تمامی اعمال جنایتکارانه که منجر به مجروح شدن و قتل شود، شامل عفو مجرم نخواهد شد.
در نشست 11 جولای پارلمان کوزوو علی‌رغم اعتراض‌های مردمی در کوزوو علیه برقراری روابط دیپلماتیک بین این کشور و صربستان با اکثریت آرای نمایندگان تصویب شد. در این رای‌گیری از 110 عضو پارلمان این کشور 84 نفر به این توافقنامه رای مثبت دادند. پارلمان کوزوو ۱۲۰نماینده دارد که بیست نماینده آن از جامعه‌های غیر آلبانیایی تبار از جمله صرب‌های کوزوو هستند. حامیان جنبش خودگردانی که حزب مخالف دولت کوزوو به شمار می‌رود با تجمع در اطراف پارلمان کوزوو تلاش کردند که از ورود نمایندگان به ساختمان پارلمان برای تصویب پیشنهاد توافق نامه بروکسل جهت عادی‌سازی روابط بلگراد و پریشتینا خودداری کند.
تصویب این پیشنهاد با مشاجره و درگیری لفظی نمایندگان این جنبش با نمایندگان ائتلاف حاکم در داخل پارلمان روبرو بود. آلبین کورتی رهبر جنبش خودگردانی تاکید کرده بود نخست وزیر تاچی همراه با حزب دمکراتیک کوزوو اصرار دارد که به هر قیمتی توافق‌نامه عادی‌سازی روابط بلگراد و پریشتینا را به منظور تقسیم مسئولیت در پارلمان به تصویب برساند. تاچی و دولت وی که در فساد مالی و گروه‌های سازمان یافته دخالت دارند نمی‌توانند قوانینی را از طرف کوزوو تصویب کند. اجرای توافقنامه عادی‌سازی روابط بلگراد و پریشتینا و چگونگی تشکیل جامعه حکومت‌های محلی صرب‌های شمال کوزوو که بین نخست وزیران صربستان و کوزوو به امضا رسید، از جمله شرایط مهم برای ادامه مراحل ائتلاف اروپایی صربستان وهمچنین شروع مراحل عضویت کوزوو با اکثریت آلبانیایی تبار در اتحادیه اروپا به شمار می‌رود.
پارلمان کوزوو فوریه سال ۲۰۰۸ بطور یکجانبه استقلال این منطقه از صربستان را اعلام کرد. بلگراد با ادعای این که کوزوو استان جنوبی صربستان است، استقلال آن را قبول نداشته و خواستار باطل کردن سند استقلال از راه‌های دیپلماتیک است.دولت صربستان مدعی است همیشه در کنار صرب‌های کوزوو باقی خواهد ماند. کوزوو از ژوئن سال ۱۹۹۹تحت قیمومیت هیات غیرنظامی سازمان ملل متحد قرار داشته و نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی تحت عنوان کی فور(KFOR)نیز مسئولیت تأمین امنیت آن را به عهده دارند.
تاکنون ده‌ها کشور جهان، شامل اکثر کشورهای اروپایی، جهان عرب، آمریکا، استرالیا و زلاند نو، استقلال کوزوو را به رسمیت شناخته اند اما صربستان، روسیه، چین، یونان و اسپانیا از جمله کشورهایی هستند که با استقلال کوزوو 1.7 میلیون نفری مخالفت نموده‌اند. 22 کشور از 27 عضو اتحادیه اروپا به رسمیت می‌شناسند. مصر نیز آخرین و صدمین کشوری است که کوزوو را برسمیت شناخته است. روسیه که از هم‌پیمانان صربستان است و در شورای امنیت سازمان ملل متحد حق وتو دارد با به رسمیت شناختن کوزوو به عنوان کشوری مستقل مخالفاست.بزعم مسکو، همانطور که در قطعنامه 1244 شورای امنیت سازمان ملل متحد نوشته شده کوزوو بخشی از صربستان است.
مقامات کوزوو نیز اخیرا به دلیل کنترل‌های امنیتی اعلام داشته‌اند از این پس اتباع 87 کشور جهان، از جمله روسیه و چین، برای ورود به خاک جمهوری کوزوو، نیاز به روادید خواهند داشت و دلیل آنرا مقابله کوزوو با پدیده مهاجرت‌های غیر قانونی می‌دانند. اتباع کشورهای اروپایی همچون روسیه، مولداوی، اوکراین، بلاروس و همچنین شهروندان کشورهای آسیایی، آمریکایی و آفریقایی همچون چین، هند، ایران، اندونزی، پاکستان، قزاقستان، مصر و کوبا، برای وارد شدن به خاک کوزوو نیاز به روادید دارند. اتباع کشورهای اروپایی با دارا بودن گذرنامه شینگن، می‌توانند برای مدت 15 روز بدون داشتن روادید در خاک کوزوو تردد داشته باشند.

4949