زهرا خدایی
با گذشت 1 ماه از عزل کودتاگونۀ مرسی، رییس‌جمهور اسلامگرای مصر و ناتوانی ارتش در مهار اعتراضات طرفداران وی، نظامیان مصر دست به دامن جامعۀ بین‌الملل و آمریکا شده‌اند. همین چند روز پیش بود که ژنرال عبدالفتاح السیسی، رییس ستاد ارتش مصر، در مصاحبه‌ای با روزنامۀ واشنگتن پست، خونسردی و بی‌تفاوتی آمریکا در قبال تحولات مصر را مورد سرزنش قرار داده و اعلام کرد که مصری‌ها این رفتار را فراموش نخواهند کرد.
رفت و آمدهای دیپلماتیک در قاهره همچنان در جریان است. تلاش سناتورها گراهام لیندسی، جان مک‌کین و ویلیام برنز، معاون وزیر خارجۀ آمریکا هنوز نتوانسته طرفداران مرسی را متقاعد کند؛ گفته می‌شود چهره‌های سرشناس اخوان از پذیرش راه‌حل‌ها و حتی ملاقات با مقامات آمریکایی امتناع و می‌گویند از دمکراسی در برابر کودتا حمایت می‌کنند و این در حالیست که جناح مخالف، اخوان‌المسلمین را به ناامن کردن فضای سیاسی و امنیتی کشور متهم می‌کنند.
دولت موقت صراحتاً اعلام کرده است که محمد مرسی در آیندۀ سیاسی مصر جایی ندارد؛ اما اینکه اخوانی‌ها تا کجا مقاومت و برای امتیازگیری پافشاری کنند، این مسئله در مذاکرات پشت پرده اخوان با ارتش با وساطت آمریکایی‌ها رقم خواهد خورد.
خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگو با دکتر عباس برومند، عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام‌خمینی قزوین آیندۀ سیاسی اخوان‌المسلمین را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه می‌خوانید: 
گزینه های پیش روی اخوان المسلمین چیست؟
اخوان المسلمین به سبب خطاهای پیاپی ای که در طول یکسال حاکمیت خود در عرصه داخلی و خارجی مرتکب شده بخش بزرگی از محبوبیت مردمی خود را از دست داد و چهره ای متفاوت از آنچه انتظار می رفت را در قدرت به نمایش گذارد. بنابراین تا مدتها امکان بازگشت به رأس قدرت را از دست داده و باید دوره ای طولانی به بازسازی خود و اعتماد عمومی بپردازد. اگر این واقعیت را سران اخوان پذیرفته باشند، علی القاعده باید به دنبال راه حل هایی برای برون رفت از بن بست موجود باشند تا هم جلوی خونریزی گرفته شود و هم امکان استمرار حیات آبرومندانه اخوان در قدرت باشد. علائمی از این رویکرد در دروزهای اخیر در مواضع سران اخوان دیده می شود که امیدواریم ادامه یابد. اما اگر اخوان قضیه را صفر و صدی کند و بخواهد با اردوکشی خیابانی مساله خود را حل کند از دو جهت ضرر خواهد کرد هم مصر را تا لبه پرتگاه درگیری داخلی پیش می برد و هزینه های سنگینی به جامعه مصر تحمیل می شود که اخوان هم در آن شریک خواهد بود و هم امکان ادامه حیات فعال سیاسی خود در عرصه رسمی قدرت را به شدت محدود خواهد کرد.
چرا اخوانی‌ها صحنۀ خیابانی را ترک نمی‌کنند آیا این رویکرد جایگاه آنها را متزلزل تر و به نوعی شکننده تر نمی‌کند؟
این تنها ابزار آنها برای امتیاز گیری و حذف نشدن است. نفس استفاده از این ابزار نه ایرادی دارد و نه غیر منطقی است. مساله اینست که سران اخوان با هوش باشند و ضمن ارزیابی شرایط به موقع از این اهرم فشار برای اخذ امتیاز استفاده کنند و ضمنا به موقع تظاهرات را مدیریت کنند و بدون توهم و با درک شرایط به موقع خیابان ها را ترک کنند. وگرنه بله حتما موجب تزلزل بیشتر جایگاه سیاسی آنها خواهد شد.
رفت و آمدهای دیپلماتیک غرب برای حل بحران را چگونه ارزیابی می کنید؟
توجه دارید که مصر برای غرب اهمیت استراتژیک دارید و ناامنی در آنجا به نفع هیچکس حتی غرب نیست، شاید باورش سخت باشد اما حتی اسرائیل هم از بی ثباتی در مصر وحشت زده است چون دولت مسوولی نخواهد بود که امنیت مرزهای اسرائیل را تعهد کند، بنابراین تلاش برای حل بحران و بازگشت آرامش به مصر برای غربی ها مهم است. البته آنها همزمان منافع خود را هم پیگیری می کنند و سعی می کنند ضمن حذف نیروهای مخالف با خود اوضاع را در قالب دموکراتیک به سمتی ببرند که منافع حداکثری آنان تامین شود. منافع آنان در روی کار آمدن دولتی سکولار و لیبرال و همراه با غرب و کار کردن با سیاستمدارانی که می شناسند، است.
اخوان المسلمین مصر در طول تاریخ بارها در مقابل نظامیان قرار گرفته است،(از جمله در زمان ناصر) اما نظامیان همواره بارها دست برتر را داشته اند. البته اخوان نیز در مقاطعی دست به انتقام زده است(از جمله ترور سادات) تصور می‌کنید این بار اخوان تا به کجا مقاومت کند؟
رویارویی با ارتش اصلا معقول نیست چون اولا ارتش مصر یک ارتش ملی و نسبتا خوشنام در جامعه مصر و جهان عرب است، ثانیا اخوان امکانات لازم برای مواجهه با ارتش را ندارد و فقط خود را تضعیف می کند و ثالثا فرسایش ارتش مصر فقط به نفع رژیم صهیونیستی است که اکنون پس از فرسوده سازی ارتش سوریه شاهد فرسایش ارتش مصر هم باشد. بنابراین اخوان اگر عاقل باشند و شرایط را درست تحلیل کنند، تا وجاهت دارند و حرفشان به عنوان طرف سیاسی در درون مصر و جامعه بین المللی خریدار دارد، باید امتیازاتی بگیرند و به بحران خاتمه دهند.
آیندۀ مصر را چگونه پیش بینی می کنید؟
ما امیدواریم مصر آرامش خود را بازیابد و در مسیر دموکراسی و توسعه قرار گیرد. فکر می کنم با توجه به پختگی طرف های درگیر، در آینده ای نه چندان دور شاهد آغاز مذاکرات و روند سیاسی بین طرف های درگیر باشیم تا دولت موقت بتواند انتخابات زودهنگام برگزار و دولت قانونی آشتی ملی تشکیل شود. البته ممکن است اخوان برای تضمین امتیازگیری به این زودی هوادارانش را از خیابان جمع نکند اما وارد مذاکره خواهد شد و با گرفتن سهمی در قدرت غائله را پایان خواهد داد.
اگر همه چیز درست پیش برود دولت آینده دولتی ائتلافی با اقلیتی از اخوان خواهد بود اما اگر روند مذاکرات مختل شود، طبعا اخوان مهار خواهد شد و با هزینه زیاد از صحنه سیاسی کنار زده شده و مدتها باید تلاش کند تا دوباره امکان فعالیت در متن قدرت برایش فراهم شود.
5252
نظر شما