سارا معصومی :
معادلات سیاسی در منطقه خاورمیانه به چشم برهم‌زدنی تغییر می‌کنند .قریب به نیم‌قرن است که مناقشه میان اسرائیل و فلسطین نعیین کننده دوست و دشمن در این منطقه بوده‌است . ناتوانی چهانیان در حل این مناقشه پس از نیم قرن و کشته شدن هزاران بی‌گناه؛ کشورهای منطقه را به دوستان و دشمنان اسرائیل تبدیل کرده است در خصوص فلسطین هم وضع دقیقا بر همین منوال است . کشورهایی که از فلسطین و حق مالکیت آن بر سرزمین‌های اشغالی با تمام وجود حمایت می‌کنند و البته کشورهایی که از این مناقشه به ستوه آمده‌اند و سالهاست که تنها نقش ناظر را ایفا می‌کنند . این‌روزها اما جنس مناقشه هیچ‌تغییر نکرده است . فلسطینی‌ها همچنان حق خود را می‌خواهند و کشوری بر اساس مرزهای 1967 و اسرائیلی‌ها هم حاضر به واگذاری وجبی از خاکی نیستند که جهانیان بر اشغال شدن آن اذعان دارند . بازیگران این مناقشه اما تغییر کرده‌اند . مسبب این تغییرات هم نخستین رئیس‌جمهوری سیه چرده امریکایی است که از روز حضور در کاخ سفید عزم خود را برای پایان دادن به این مناقشه جزم کرده است،هر چند در این مدت کاری از پیش نبرده باشد .
متحدان غربی هم به واسطه تغییر رویه آمریکا در برابر اسرائیل، پا در مسیر دیگری گذاشته‌اند .قریب به یک هفته پیش بود که وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا دور هم جمع شدند تا بیت‌المقدس شرقی را رسما به فلسطینی‌ها واگذار کنند . حرکتی که در نهایت تحت فشارهای اسرائیل و امریکا ره به جایی نبرد اما به رهبران تل‌آویو فهماند که هیچ‌اتحادی همیشگی نیست و البته قرار نیست که اروپایی‌ها مادام العمر بابت یهودی کشی هیتلر حساب پس دهند . بازی اروپا با اسرائیل البته به همین تقسیم بیت‌المقدس خلاصه نشد و یک هفته پیش دادگاهی در بریتانیا دستور بازداشت تزیپی لیونی وزیر امور خارجه سابق اسرائیل را به اتهام دخالت در قتل‌عام کودکان غزه صادر کرد . باز هم نخست وزیری بریتانیا ناز خانم لبونی را کشیده و از او دلجوئی کرد . اما کیست که ادعا کند این حرکت انگلیسی‌ها، ساکنان تل‌آویو را دلخور نکرده است ؟
همه این عمل‌های و عکس‌العمل‌ها در یک ماه گذشته میان اروپا و اسرائیل کافی بود تا کاسه صبر وزارت امور خارجه اسرائیل لبریز شود و مقام‌های ارشد این وزارتخانه در بیاینه‌ای اتحادیه اروپا را به اختلاف افکنی میان خود و فلسطینی‌ها متهم کنند . در چنین شرابطی که بوی خوشایندی از روابط میان غربی‌ها و اسرائیلی‌ها به مشام نمی‌رسد ، سیاستمداران اسرائیلی به این فکر افتاده‌اند که خود برای عادی سازی رابطه با اعراب و کشورهای منطقه دست به کار شوند . نخستین انتخاب هم ظاهرا بهترین انتخاب اسرائیلی‌ها است . این بار شیمون پرز رئیس‌جمهوری تشریفاتی اسرائیل دست خود را به داخل گوی انتخاب برده و ترکیه را انتخاب کرده است . کشوری که در چند ماه گذشته بیشترین تنش‌ها را با تل‌آویو به نام خود سند زده‌است اما همچنان به واسطه رابطه خوب با این رژیم در سالهای گذشته و نزدیکی به واشنگتن می‌تواند بهترین نقطه برای شروع باشد .
این بار کپنهاگ و دیداری در حاشیه نشستی نه سیاسی بلکه مروبط به تغییرات جوی بهانه‌ای شد برای شیمون پرز تا دستان عبدالله گل همتای خود از ترکیه را در دست بگیرد و از برای سفر به تل‌اویو دعوت کند . سفری که رئیس‌جمهوری ترکیه هم آن را می‌پذیرد . روسای جمهور بر لزوم برقراری رابطه حسنه میان تل‌اویو و انکارا تاکید می‌کنند . شیمون پرز در این میانه ترجیح می‌دهد برخورد خود با رجب طیب اروغان در حاشیه نشست داووس را فراموش کند . در داووس هم در حاشیه نشستتی اقتصادی پرز و اردوغان بر سر قتل‌عام کودکان و زنان بی‌گناه در غزه با هم درگیر شدند. در نهایت هم اردوغان به نشانه اعتراض اجلاس را ترک کرد و اسرائیلی‌ها را مسبب قتل‌عام بی‌گناهان بی‌هیچ بهانه‌ای خواند .
در کپنهاگ اما هم پرز و هم گل ترجیح دادند به خاطرات خوش گذشته برای آشتی متوسل شوند و خاطره داووس را فراموش کنند . ترکیه پیش از آغاز مناقشه میان اردوغان و پرز از اصلی‌ترین متحدان اسرائیل در منطقه بود و نقش میانجی میان این رژیم و سوریه را هم ایفا می‌کرد . در نهایت اما آنکارا اعلام کرد که اسرائیل به این کشور به عنوان میانجی اطمینان ندارد. حرکت پرز اما نشان می‌دهد که اسرائیلی‌ها چنئان هم به بهبود رابطه با انکارا بی‌میل نیستند . پرز در این دیدار سیاست اسراییل را در قبال نوار غزه با توجه به سیطره حماس بر این منطقه تشریح کرده و حماس را مسوول مشکلات موجود برای فلسطینیان ساکن غزه دانست. عبدالله گل نیز پس از این دیدار در جمع خبرنگاران از توجه ویژه کشورش جهت کمک به تحقق صلح در خاورمیانه خبر داد و افزود: ترکیه طی سالها روابطی قوی با اسراییل داشته و در آینده نیز این روابط را ادامه می‌دهد.
نظر شما