خروج بخشی از تجهیزات نظامی آمریکا از افغانستان

محمود فاضلی

در حالی که اخبار متفاوتی از خروج نیروهای آمریکا از افغانستان انتشار می‌یابد ژنرال «کینیت اس ویلسبچ» معاون نیروهای آمریکا و ائتلاف درافغانستان اعلام داشته است کشورش برای تامین امنیت سربازانش درافغانستان پس از سال ۲۰۱۴تعدادی از نیروهای هوایی خود رادرافغانستان، حفظ خواهد کرد و مقامات آمریکایی چگونگی حضور و فعالیت تعدادی ازسربازان این کشور را پس از سال ۲۰۱۴ درافغانستان بررسی می‌کنند. به گفته این ژنرال آمریکایی:« برای کمک بهنیروهای افغان و ادامۀ جنگ با هراس‌افکنی،تعدادی از واحدهای نیروهای هوایی آمریکا پس از پایان ماموریتنیروهای بین‌المللی کمک به امنیت افغانستان (آیساف- ISAF) نیز در خاک افغانستان باقی خواهند ماند».
به گفته وی پس از سال 2014 حتی اگر عملیات «آزادی پایدار» در افغانستان پایان یابد و عملیات «حمایت قاطع» آغاز شود، برخی از نیروهای هوایی رزمی آمریکا در افغانستان باقی خواهند ماند. ما می‌توانیم با حمایت هوایی از نیروهای ائتلاف حمایت کنیم. آمریکا در حالی بررسی این نکته است که آیا نیروهای هوایی رزمی آمریکا می‌تواند هم از سربازان افغان و هم از نیروهای آمریکایی که در چارچوب عملیات حمایت قاطع در این کشور باقی خواهند ماند، پشتیبانی کنند یا خیر. فکر می‌کنم چنین اقدامی درست باشد؛ اما این تصمیمی نیست که من بتوانم اتخاذ کنم. ما همچنان منتظر رهنمود بارک اوباما در این زمینه هستیم. فرمانده نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان نیز اعلام داشته است«تامین حمایت رزمی از نیروهای افغان در راستای عملیات حمایت قاطع در دست بررسی قرار دارد. سه کلید واژه برای این عملیات وجود دارد: آموزش، ارائه مشاوره و کمک».
سناتور «مشاهد حسین سید» رئیس کمیته سنای پاکستان در امور دفاعی نیز در پایان سفر خود به افغانستان اعلام کرد که در دیدار با مقام‌های افغانستان مطلع شده است آمریکا قصد دارد تا 20 هزار نیروی این کشور و ناتو را در افغانستان باقی بگذارد و این افراد در 9 پایگاه در بخش‌های مختلف این کشور مستقر خواهند شد و ظرف دو ماه آینده و همزمان با امضای توافقنامه امنیتی دو جانبه میان واشنگتن و کابل نیروهای خارجی در افغانستان باقی می‌مانند.
شواهد نشان می‌دهد آمریکا در حال انجاممذاکراتی در افغانستاندرباره خروج تجهیزات نظامی این کشور از خاک افغانستان است. آمریکا امیدوار است هزینه‌ این عملیات عظیم را کاهش دهد. نیروهای این کشور مجبورند مقادیر زیادی از ادوات را باهزینه بالا از طریق هوایی از افغانستان خارج کنند. وزارت دفاع آمریکا ترجیح می‌دهد تا خودروها و تجهیزات بیشتری رااز طریق راههای زمینی ارزانتر و از طریق پاکستان خارج کند. قرار است این عملیات تا پایان سال 2014خاتمه یابد. هم‌اکنون حدود 20 درصد محموله در حال خروج از افغانستان از طریق راه‌های زمینی در طول مرز پاکستان قرار دارد.
مقامات آمریکایی ترجیح می‌دهند 60 درصد ابزار آلات به جای هوا، از طریق زمین منتقل شوند. گفته می‌شود آمریکا از سرعت انتقال تجهیزات نظامی از مسیر پاکستان از ماه آوریل تاکنون راضی بنظر می‌رسد و امیدوار است انتقال اینمحموله از 20 درصد به 30 درصد افزایش یابد.دولت افغانستان از اوایل سال جاری میلادی به دنبال مناقشه‌ای بر سر آنچه ارتش آمریکا باید برای خروج ادواتش پرداخت کند، مرزهای مورد نظر را بست. افغانستان مدعی است آمریکایی‌ها حدود 70 میلیون دلار برای جریمه‌های گمرکی به افغانستان بدهکار است، چرا که واشنگتن تجهیزات نظامی را از طریق قانونی وارد افغانستان نمودهاما هزینه‌های آنرا را پرداخت نکرده است. پس از رایزنی میان مقامات دو کشور مقامات افغان در نهایت مرز را باز نمودند.
آقای هاینز فیلدمن سخنگوی آیساف نیز تائید کرده است«نیروهای خارجی که در اوج حضور خود در افغانستان حدود ۸۰۰ پایگاه بزرگ و کوچک نظامی داشتند، هم اکنون تعداد این پایگاهها به کمتر از ۱۰۰مورد کاهش یافته است. نیروهای خارجی در حال رایزنی با وزارت دارایی افغانستان برای تحویل و یا تخریب این پایگاهها هستند، نگهداری از این پایگاه‌ها زمانی لازم است که به تامین امنیت افغانستان کمک کند. ما نمی‌‌خواهیم هزینه اضافی برای نگهداری این پایگاهها به افغانستان تحمیل کنیم. این دولت افغانستان است که در نهایت تصمیم به واگذاری و یا از بین بردن این تاسیسات نظامی خواهد گرفت».
آمریکا تا سال 2015 می‌بایستی حدود 24 هزار خودرو و برابر با حدود 20 هزار کانتینر نیروی دریایی را از افغانستان خارج کند. گفته می‌شود دیگر تجهیزاتی که ارزش خارج کردن از خاک افغانستان را ندارند یا به دولت این کشور بخشیده خواهد شد یا به ناتو که تمایل دارند هزینه‌های انتقال را پوشش دهند، منتقل و یا تعدادی از آنها معدوم خواهد شد. هزینه‌های انتقال این تجهیزات بین 5 تا 7 میلیارد دلار برآورد شده اما اینکه چه مقدار از این ادوات از راه زمینی منتقل شود،بی‌تردید بر روی هزینه نهایی اثر خواهد گذاشت. از ماه آوریل نیمی محموله‌ها از طریق هواپیما به بنادری در خاورمیانه انتقال یافته و سپس با کشتی به آمریکا منتقل شدند و حدود 28 درصد تجهیزات نیز تماما از طریق هوایی از افغانستان به آمریکا منتقل شده است.آمریکا 55 هزار سرباز در افغانستان دارد و قصد دارد قسمت عمده نیروهای نظامی‌اش را تا پایان سال 2014 از این کشور خارج کند.
اما اینکه آیا آمریکا تمامی نیروهای خود را در سال آتی از افغانستان خارج می‌کند، با تردیدهای بسیاری روبرو است و گفته می‌شود که هر دو کشور خواستار حضور تعداد کمی از نیروهای آمریکایی در افغانستان هستند. «جیمز دابینز»، فرستاده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان مدعی است:«اگر افغانها نخواهند که ما در افغانستان باقی بمانیم ما این کار را انجام نمی‌دهیم، اما من فکر نمی‌کنم که این گزینه، انتخاب احتمالی افغان‌ها باشد. انتظار می‌رود چند هزار نیروی آمریکایی و چندین هزار نیروی غیرآمریکایی ناتو تا سال 2015 در افغانستان باقی بمانند.
خروج نیروی‌های آمریکا از افغانستان در حالی است که کابل مذاکرات غیررسمی در خصوص سند همکاری‌های امنیتی میان افغانستان و آمریکا آغاز شده و احتمال می‌رود این سند پیش از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان (فروردین 1393) امضا شود. رایزنی دو طرف برای امضای این سند اخیرا مورد تائید سخنگوی وزارت خارجه افغانستان قرار گرفت. به گفته وی:«نکته مهم این است که بین افغانستان و آمریکا گفتگوهای غیررسمی بر سر موافقتنامه امنیتی دو جانبه جریان دارد. این گفتگوها آغاز شده و هیات‌های افغانستان و آمریکا دوبار مذاکره داشته‌اند». بنظر می‌رسد امضای سند همکاری‌های امنیتی بین افغانستان و آمریکا تاثیر مستقیمی برسرنوشت آینده افغانستان خواهد داشت، چرا که تقویت و حمایت نیروی امنیتی افغانستان و حضور شماری از نیروهای خارجی پس از پایان ماموریت نظامی در این کشور، بخشی از سند همکاری بین دو کشور است. با نزدیک شدن سال 2014 و خروج بخشیاز نیروهای خارجی از افغانستان نگرانی‎ها در مورد آینده این کشور افزایش یافته است.

4949