به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، حسین انتظامی که شامگاه دوشنبه (13 آبان) مهمان برنامه زنده «1.618» شبکه چهار سیما بود، گفت: «به همین خاطر یکی از محورهای برنامه‌های ما تشکیل نظام صنفی رسانه‌ای است که باید از طریق تدیون لایحه و تصویب آن در مجلس این مهم عملی شود.»
انتظامی با اشاره به سازمان نظام پزشکی، نظام صنفی مهندسی و .. خاطرنشان کرد: «با تشکیل نظام صنفی رسانه‌ای، دولت باید از کار ویژه‌هایی که دارد به نفع صنف عقب نشینی کند و کار این حوزه را به فعالان آن واگذار کند.»
تعداد نشریات
او در ابتدای این برنامه و در پاسخ به این پرسش که نسبت طلایی بین تعداد نشریات و جمعیت ایران چیست؟ گفت:« ما اگر آمایش سرزمینی داشته باشیم این نسبت ها در می‌آید.» معاون مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزیر ارشاد برای روشن شدن موضوع آماری از تعداد نشریات داری مجوز ارائه کرد؛« در حال حاضر 5هزارو 919 نشریه دارای مجوز در کشور ما وجود دارد که متاسفانه حدود نیمی از این نشریات منتشر نمی‌شوند.»
او گفت که از این تعداد 993 نشریه، مجلات دانشگاهی هستند که صاحب امتیاز آن‌ها دانشگاه‌ها هستند و از وزارت علوم و وزارت بهداشت هم مجوز علمی و تریجی دریافت کرده‌اند.
انتظامی با بیان این مطلب که 135 نشریه هم متعلق به انجمن‌های علمی هستند ، ادامه داد: «این انجمن‌ها از وزارت علوم مجوز می گیرند و سطح علمی آن‌ها از متوسط سطح علمی دانشگاه‌ها بالاتر است.»
محمد کریمی مجری برنامه از معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست که تعداد نشریات ورزشی را هم اعلام کند و انتظامی در پاسخ گفت که ما 18 نشریه ورزشی داریم که به صورت روزانه منتشر می‌شوند.
به گفته انتظامی در کل ما 50 نشریه ورزشی در ایران داریم که شامل روزنامه ها و مجلات می شوند. تعداد نشریات علمی هم که در حوزه عمومی منتشر می شوند و مخاطب آن ها عموم مردم است کمتر از 50 نشریه است.
توسعه علمی یک بسته است
مجری برنامه با اشاره به کتاب جدید حسین انتظامی با عنوان «ما و ژئوپولتیک علم» که حدود یک ماه پیش از انتصاب او به سمت معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد منتشر شده است، گفت که شما در این کتاب نوشته اید که رتبه بندی علمی کشورها ممکن نیست، اما پیش از این ما عادت داشتیم آمار مختلفی در مورد توسعه علمی و جا ماندن سایر کشورها از ما بشنویم. انتظامی در پاسخ گفت:« آماری که شما به آن اشاره کردید، به یک معنا درست است، اما همه چیز در آن لحاظ نشده است. در واقع توسعه علمی یک بسته است که چاپ مقالات در مجلات علمی یکی از ارکان آن است.»
او از سواد علمی، ثبت اختراعات و قدرت تولید ثروت از صنعت به عنوان دیگر ارکان توسعه علمی نام برد و افزود: «نظریه علم، تکنولوژی و صنعت یک زنجیره است و ما نمی‌توانیم یکی از این‌ها را داشته باشیم و بگوئیم که به بقیه نیازی نداریم. به قول کانت عمل بدون نظریه یک فعالیت کور است و نظریه بدون عمل یک بازی ذهنی بیشتر نیست.»
معاون مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت ارشاد ادامه داد: «بنابراین،اگر ما این زنجیره را درک نکنیم و دقت نداشته باشیم که توسعه علمی یک بسته است، تک بعدی رشد می‌کنیم.»
او با شاره به رشد چاپ مقالات علمی در ایران گفت:« ایران در زمینه رشد چاپ مقالات علمی طی دو سال متوالی در دنیا رتبه نخست را داشت. مثلا اگر سال قبل 3هزار مقاله علمی از سوی ایران در نشریات علمی منتشر شده بود، در سال بعد این تعداد به 4 هزار مقاله رسید که این نسبت بالایی است. اما فرض کنید اگر کشوری مثل امریکا بخواهد این نسبت را پر کند -با توجه به این که در سال 200هزار مقاله علمی منتشر می‌کند- تعداد مقالات باید افزایش خیلی زیادی طی یک سال پیدا کند.»
انتظامی ادامه داد: «در زمینه چاپ مقالات علمی یک سال هم عربستان صعودی از ما پیشی گرفت و توانست اول شود، لذا ا در بحث توسعه علمی نباید فقط چاپ مقالات در مجلات علمی را مد نظر قرار دهیم و بر آن تکیه کنیم.»
افزایش سواد علمی
محمد کریمی مجری برنامه به رنگ زرد در حوزه مطبوعات پرداخت و این که برخی نشریات ما که مجلات فاخری هم هستند، برای این که تیراژ خود را بالا ببرند، سعی می کنند از صفحات زرد در نشریات خود استفاده کنند. انتظامی هم در پاسخ با بیان این مطلب که در نشریات علمی هم این اتفاق رخ می‌دهد، گفت: «من بحث را یک مرحله عقب تر می‌برم تا به موضوع سواد علمی بپردازم که به آن اشاره کردم.»
او ادامه داد:«سواد علمی یعنی این که در حیطه جامعه، مردم درک حداقلی از مفاهیم علمی داشته باشند.» مولف کتاب «مدیریت رسانه» با بیان این مطلب که مفهوم سواد علمی از دهه 50 میلادی مطرح شد و این تعریف یک تعریف بین الملی است، افزود:« برای این که یک کشوری توسعه علمی پیدا کند باید حتما شکاف بین داشته علمی دانشمندانش و نداشته مردمش کم شود.»
مجری برنامه از انتظامی پرسید که با این تعریف در حال حاضر سواد علمی ما پایین است یا بالا؟ و انتظامی هم پاسخ داد:«متاسفانه سواد علمی ما بسیار پایین است.»
او با اشاره به این که مفهوم یاد شده برای اولین بار در آمریکا مطرح شد، ادامه داد:« در اوایل هزاره سوم در این کشور آماری از سواد علمی گرفته و مشخص شد که در این کشور 34 میلیون نفر (حدود 10 درصد مردم) سواد علمی دارند.»
انتظامی اظهار داشت: «برای این آمار گیری شاخصی‌هایی تعریف شد به این معنا که مردم درک درستی از مفاهیم علمی داشته باشند، روابط علی و معلولی و همبستگی‌ها را بدانند، آمار و ریاضیات متوجه بشوند، حس شک گرایی و کنجکاوی داشته باشند، و اخبار علمی رسانه ها را درک کنند. به عنوان مثال وقتی رسانه‌ای خبری از وقوع آتشفشان اعلام می‌کند، یک فهم حداقلی در جامعه وجود داشته باشد و مردم بدانند که آتشفشان بر اساس چه پدیده زمین شناسی رخ می‌دهد.»
معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد، گفت:«پس از این که مشخص شد حدود 10 درصد مردم آمریکا سواد علمی دارند، آن ها یک پروژه‌ای را تعریف کردند به عنوان «2061» که این پروژه 50 ساله بود و در آن نسبتی را مشخص کردند تا ظرف این مدت سواد علمی جامعه را افزایش دهند و به آن نسبت برسانند.»
به گفته او، یکی از پایههای افزایش سواد علمی جامعه مدارس است و یکی دیگر از پایه‌ها رسانه، در واقع کاربرد رسانه‌های علمی اینجا مشخص می‌شود.»
اقتصاد مطبوعات
کریمی در بخش دیگری از این برنامه آماری از میزان دستمزد روزنامه‌نگاران در کشور‌های توسعه یافته ارائه کرد که طبق آن هر روزنامه نگار سالانه 35 هزارو 870 دلار در آمد دارد. او پس از آن گفت که طبق آماری که سال گذشته وزارت تعاون اعلام کرده، بیش از 30 درصد دانش آموختگان روزنامه نگاری بیکارند.
انتظامی با بیان این مطلب که این نسبت در سایر رشته ها هم بالاست، گفت: «بخشی از این مساله به ضعف آموزش بر می‌گردد. به عنوان مثال در رشته روزنامه نگاری، سرفصل های آموزشی بر اساس اقتضائات روز تعریف نشده است. این در حالی است که تحولات حوزه روزنامه نگاری، رسانه و ارتباطات بسیار بالاست و در بین علوم انسانی از این حیث رتبه اول را دارد. در مقایسه با سایر علوم هم شتاب تحولات این حوزه زیاد است.»
او با اشاره به یه پدیده تلفن همراه و امکاناتی که روی آن هست، افزود:«الان بحث همگرایی در حوزه تلفن همراه مطرح شده و هر فرد می‌تواند نیاز‌های ارتباطاتی خود را از طریق تلفن همراهش برطرف کند، این حوزه و سایر حوزه‌ها مدام در حال تغییر و تحول هستند، اما سر فصل‌های ارتباطی ما از آن‌ها جامانده است.»
مولف کتاب «ناوبری وب» ادامه داد: «بحث آمایش سرزمینی هم اینجا مطرح است؛ آیا ما به همان اندازه که نیروی متخصص تربیت می‌کنیم، زیر ساخت‌ها را هم افزایش می دهیم یا نه؟ مثلا وقتی روزنامه نگار تربیت کرده‌ایم، روزنامه خوانی را هم ترویج داده‌ایم. لذا من معتقدم نه تنها در زمینه فارغ التحصیلان رشته روزنامه‌نگاری، بلکه در بین خود روزنامه‌نگاران هم نرخ ماندگاری نیروی انسانی در رسانه‌های ما بسیار پائین است.»
او از نبود امنیت شغلی، مخاطرات این حرفه، برداشت جامعه و مسائل اقتصادی به عنوان دلایل پایین آمدن نرخ ماندگاری نیروی انسانی در این حوزه نام برد و تاکید کرد:«مسائل اقتصادی در این زمینه بسیار تاثیر گذار هستند، و در حال حاضر مطبوعات ما از لحاظ اقتصادی وضع بسیار بدی دارند، طبیعی است که باید بخشی از این زیر ساخت‌ها را دولت فراهم کند، اما وقتی آمایش سرزمینی وجود ندارد، همین باعث می شود که خود مطبوعات هم با هم رقابت بیجا داشته باشند و ما شاهد باشیم که نصف نشریات داردی مجوز ما منشر نشوند.»
او با خاطرنشان ساختن این مساله که اقتصاد مطبوعات، روی وضعیت کاری روزنامه‌نگارن تاثیر می‌گذارد، ادامه داد: «به همین خاطر ما در کشورمان روزنامه نگار تخصصی خیلی کم داریم.»
رعایت اخلاق حرفه‌ای
مجری برنامه با طرح مساله خرید رسانه‌ها و خبرنگاران برای انتشار برخی اخبار از انتظامی خواست که در مورد این مساله صحبت کند. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد هم گفت که در همه صنوف امکان انحراف از رسالت های حرفه‌ای وجود دارد و معمولا این مساله را با رعایت اخلاق حرفه‌ای در آن حوزه می توان کنترل کرد. ما هر چقدر بر اخلاق حرفه‌ای، بدمیم، می‌توانیم ضریب اطمینان بیشتری داشته باشیم. مثلا یکی از مباحث در منشور‌های اخلاق حرفه‌ای خبرنگاری این است که میزان ارتباط یک رسانه و خبرنگارانش با حوزه های خبری، به چه میزان و اندازه باشد،خبرنگاران چگونه هدیه قبول کنند یا در مسافرت‌هایی که خبرنگار دعوت می‌شود، مهمان حوزه خبری باشد یا هزینه را رسانه تقبل کند.»
انتظامی تاکید کرد:« ما اگر یک سازمان نظام صنفی رسانه‌ای داشته باشیم آن‌ها می‌توانند به این مسائل رسیدگی کنند، چون نگاه صنفی و تخصصی دارند و می‌توانند مشخص کنند که آیا پشت یک خبر مسائل دیگری وجود دارد، یا ضرورت کار حرفه‌ای و روزنامه نگاری باعث انتشار آن شده‌است.»
5757
نظر شما