کرباسیان: تحول ساختاری در گمرک کلید خورد

رییس کل گمرک ایران گفت: سامانه جامع گمرکی به صورت آزمایشی در روز شنبه هفته آینده 23 آذر ماه 92 در گمرک تهران به عنوان دومین گمرک عملیاتی کشور از نظر حجم فعالیت آغاز به کار می کند و طبق برنامه تا پایان دیماه سال 1392 کلیه گمرک های کشور به این سامانه تجهیز می شوند.

مسعود کرباسیان درباره جزییات طرح سامانه گمرک الکترونیک، افزود: در گام بعدی در نظر است ضمن پیاده سازی سیستم ارزش بر روی پورتال گمرک، امکان دسترسی اظهار کنندگان به سوابق ارزش اظهاری کالای خود نسبت به تنظیم اظهارنامه و پرداخت توام به صورت الکترونیک، سرعت انجام کار بدون لزوم مراجعه حضوری به گمرک تا حدود زیادی افزایش یابد.

وی ادامه داد: به علاوه با برقراری ارتباط سیستمی گمرک با انبارها و بنادر ضمن اتوماسیون فرآیندهای اجرایی، امکان زمان سنجی انجام کار برای گمرک و به تبع آن خدمت گیرندگان فراهم خواهد شد.

وی گفت: جهت اطلاع رسانی کامل به تمام فعالان تجاری دستورالعمل و شیوه نامه استفاده از سامانه مذکور به همراه شماره تلفن پشتیبانی از سامانه، در پورتال گمرک جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و فرم های ثبت نام به منظور اخذ شناسه و رمز ورود صاحبان کالا به سامانه و انجام کلیه مراحل فوق الذکر فراهم می باشد. 

کرباسیان تصریح کرد: در زمان اجرای آزمایشی و اجرای سراسری سامانه های مذکور، تیم کارشناسی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در جهت راهنمایی کامل صاحبان کالا و همکاران گمرک با هدف اطمینان از راه اندازی روان و مطمئن سامانه در محل گمرک های اجرائی و ستاد مرکزی حضور خواهند داشت. در این زمینه کارشناسان فنی بخش گمرکی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات پاسخگویی و راهنمایی های لازم را معمول خواهند داشت.

وی در پاسخ به این پرسش که جایگاه گمرک در برنامه های دولت یازدهم کجاست؟ گفت: هم می توانم به این پرسش شما یک پاسخ احساسی دهم و از سوی دیگر می توانم با کمی تامل توضیحی منطقی مطرح کنم اما با در نظر گرفتن حالت دوم باید بگویم با توجه به عنایت ویژه دولت یازدهم به مباحث اقتصادی و دغدغه هایی همچون رفع موانع تولید،سرمایه گذاری و اشتغال و ایجاد تحرک اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار و همچنین ابلاغ برنامه صد روزه توسط وزارت امور اقتصادی و دارائی به سازمان ‏های درگیر زنجیره تامین تجارت خارجی و ابلاغ دو مصوبه اخیر هیات وزیران برای رفع چالش‏ های اقتصاد ملی، گمرک نیز به عنوان یکی از سازمان‏های اصلی زنجیره تجارت خارجی بهبود شرایط کار و پیاده سازی روش های مدرن را در دستور کار قرار داده است.

کرباسیان درباره مدرن سازی گمرک و وضعیت آن در سایر گمرک ها، اظهار داشت:در حال حاضر وظایف گمرک های جهان بسیار فراتر از وظایفی نظیر تامین درآمد و حمایت از صنایع و تولیدات داخلی بوده و طیف وسیعی از الزامات ملی و بین المللی از جمله امنیتی و سلامت جامعه را شامل می شود.

وی ادامه داد: گمرک ایران نیز با توجه به روند روبه شتاب جهانی شدن و تحولات اخیر در سطح ملی و بین المللی در زمینه مناسبات تجاری و لزوم حرکت به سمت گمرک الکترونیک، تلاش می نماید تا همسو با رویکرد برنامه‏های توسعه، رشد اقتصادی کشور و سند چشم انداز بیست ساله کشور در کنار سایردستگاه ها، ضمن ارائه تسهیلات لازم به خدمت گیرندگان، موجبات رضایتمندی آنها را نیز فراهم نماید.

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: گمرک از یک سو مسوول اجرای مقررات و قوانین گاه محدودکننده حاکم بر تجارت خارجی است و از طرف دیگر باید در جهت ساده سازی رویه ها و تشریفات گمرکی مطابق با استانداردهای جهانی و سیاست های سازمان جهانی گمرک عمل کند.

وی در پاسخ به این پرسش که اجرای همزمان این دو مهم چگونه ممکن است؟ گفت: دستیابی به این اهداف به ظاهر متضاد در جهت کنترل و ارائه تسهیلات تنها با راه اندازی سامانه های پیشرفته اطلاعاتی حاصل می شود. بدین منظور سامانه جامع گمرکی به منظور شفاف سازی فرآیند تجارت خارجی و ترخیص گمرکی و اعمال کنترل های دقیق در عین حال ارائه تسهیلات و ساده سازی و روان سازی عملیات گمرکی در دستور کار این سازمان قرار دارد.

به گفته وی، همچنین عرضه خدمات قابل ارائه در گمرک به صورت الکترونیکی برای آنکه گمرک بتواند نقش بایسته خود را در رشد و توسعه اقتصادی کشور بطور شایسته ای ایفا کند، لازم است تحولات چشمگیری را در حوزه‏های فرآیندها، سیستم ها و روش ها، منابع انسانی و ساختار، تجهیزات و سخت افزار، قوانین و مقررات ایجاد کند.

وی درباره اینکه تاثیر ملموس راه اندازی این سامانه بر روان سازی امور گمرکی و ساز و کارهای اقتصادی چیست؟

، اظهار داشت: تحقیقات انجام شده نشان می دهد توقف یک روز محموله‏های تجاری در گمرک باعث ایجاد هزینه‏های پنهان معادل یک درصد ارزش آن می شود، لذا گمرک به دنبال آن است تا با ارائه سریعتر خدمات گمرکی، افزایش تعدد انبارهای اختصاصی تحت کلید گمرک برای شرکت‏های تولیدی، ارائه خدمات گمرکی در خارج از اماکن گمرکی و خارج از ساعات اداری (ارزیابی و ترخیص سیار)، ساده سازی رویه ها، ادغام و اصلاح فرآیندها و حذف تشریفات زائد، موجبات کاهش هزینه‏ های تولید و در نتیجه افزایش توان رقابت پذیری تولیدکنندگان را فراهم نماید که خود اشتغال پایدار را در پی خواهد داشت.

رییس کل گمرک ایران تصریح کرد: به علاوه گمرک ایران در راستای اجرای بند ج ماده 46 قانون برنامه پنجم موضوع ارسال و دریافت الکترونیکی استعلامات بین دستگاهی، عرضه خدمات قابل ارائه به صورت الکترونیکی، تهیه نقشه جامع دولت الکترونیک، تدوین دستورالعمل به منظور قراردادن اقدامات پایه ای مکانی بر روی زیرساخت ملی داده های مکانی و همچنین روان سازی تجارت از طریق توسعه زیرساخت منسجم تکنولوژیک (ICT و گمرکی) را به عنوان برنامه های کوتاه مدت مدنظر قرار دارد و در راستای ایجاد گمرک الکترونیک و از طریق پورتال گمرک ایران که در آن عرضه خدمات به صورت الکترونیکی صورت خواهد پذیرفت، سامانه های اظهار از راه دور جهت تبادل اطلاعات بین گمرک و ذینفعان و اظهار الکترونیکی کالا و سامانه (سیستم) پرداخت الکترونیک توسعه یافته و مجوزهای الکترونیک راه اندازی می شود. 

وی در پاسخ به این پرسش که اگر بخواهید کمی بیشتر از جزئیات سامانه جامع گمرکی بگویید، مهمترین ویژگی های این سامانه را چه می دانید؟، اظهار داشت: با راه اندازی این سامانه که بارزترین ویژگی آن امکان اظهار الکترونیکی کالا و به صورت برخط در هر زمان و در هر نقطه که امکان دسترسی به اینترنت فراهم باشد، مراجعات مکرر و غیر ضرور واحدهای تولیدی، تجار و واردکنندگان کالا و فعالان اقتصادی به گمرک حذف و یا به حداقل ممکن کاهش خواهد یافت. بدین منظور صاحبان کالا بدون نیاز به حضور فیزیکی در اماکن گمرکی و مراجعات مکرر به این سازمان قادر خواهند بود به صورت کاملا الکترونیکی و از محل کار خود اظهارنامه مربوطه را به گمرک ارائه کنند. در همین راستا صاحبان کالا از وضعیت اظهار فعلی و نیز اظهارنامه های قبلی خود کاملا مطلع گشته و به اطلاعات و سوابق اظهارنامه های قبلی خود دسترسی خواهند داشت.

وی گفت: یکی از اساسی ترین مزیت های این سامانه امکان پرداخت الکترونیکی در زمان اظهار برخط بوده که ضمن رعایت کامل نکات امنیتی با توجه به ارتباط برخط سازمان گمرک و بانک ملی انجام این فرآیند را در کوتاه ترین زمان ممکن فراهم می آورد. همچنین فراهم سازی امکان ورود به سامانه گمرکی از طریق سامانه ثبت سفارش در آینده نزدیک و پس از یکپارچه سازی سامانه های مذکور قابل پیش بینی است.

وی درباره امکان احراز هویت الکترونیکی و اعمال مدیریت ریسک آنگونه که در نمونه های توسعه یافته موجود توسط این سامانه ، تصریح کرد: در این سامانه کلیه مراحل احراز هویت و ماده 7 گمرکی به صورت الکترونیکی و در همان زمان اظهار به صورت کاملاً غیرمحسوس انجام می پذیرد و اعمال مدیریت خطر(Risk Management) و انتخاب مسیر (Selectivity) به عنوان فرآیندی در جهت سرعت بخشیدن به مکانیزم ترخیص کالا در عین دقت کامل بر کالاهای پرخطر و هدایت اظهارنامه ها به مسیرهای سه گانه قرمز، زرد و سبز در لحظه اظهار فراهم بوده و صاحبان کالا در همان زمان نسبت به این موضوع مطلع می گردند. 

وی ادامه داد: از دیگر مزیت های این سامانه تعیین کارشناس پرونده و ارزیاب به صورت الکترونیکی و همزمان با تعیین مسیر اظهارنامه صورت پذیرفته و زمان مراجعه صاحب کالا به گمرک در جهت انجام مراحل نهایی اظهار اعلام می گردد و همچنین در صورت موافقت و تأیید صاحبان کالا، امکان ارزیابی غیابی و بدون حضور ایشان فراهم می شود. 

وی در پاسخ به پرسشی دیگر درباره مشکل تجار در خصوص زمانبر بودن اخذ مجوزهای سایر نهادهای همکار یا موازی با گمرک و همفکری با سایر نهادها، گفت: در این سامانه کلیه مجوزهای مورد نیاز جهت ترخیص کالا از طریق ارتباط سامانه گمرک با سایر سازمانهای ارائه دهنده مجوزها و اسناد ضروری ترخیص به صورت برخط و الکترونیکی قابل اخذ بوده و کلیه مباحثی که اشاره کردم در همان لحظه اظهار الکترونیکی صورت می پذیرد و در نهایت، با انجام این مهم و قابلیت های ذکرشده در عین اعمال کنترل های ضروری گمرکی به صورت کاملاً غیرمحسوس ساده سازی و تسریع در امر اظهار و ترخیص و روان سازی عملیات گمرکی همزمان صورت می پذیرد.
3131