محمد هیراد حاتمی: فضای اقتصاد که باز شود و نسیم روزهای خوش در آن بپیچد، برخی تمایل دارند یک کسب و کار- حتی کوچک - راه بیندازند. بر این اساس ثبت یک شرکت تجاری در همان ابتدای راه برای آنان ضروری است. اگرچه موضوع ثبت شرکت تجاری موضوعی است که بسیاری آن را در محافل شنیده اند و درباره کلیات آن می دانند اما به جزییات آن چندان آگاهی نیست. به منظور پی بردن بیشتر به جزییات ثبت شرکت تجاری از بردیا صدرنوری، مشاور رئیس سازمان و سرپرست دفتر توسعه فناوری و اطلاعات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور دعوت کردیم تا در کافه خبر حضور پیدا کند و در رابطه با آن توضیح دهد. صدر نوری در رابطه با تمام حواشی ثبت یک شرکت تجاری و نحوه نامگذاری آن هر آنچه باید می گفت را مطرح کرد تا افرادی که به دنبال ثبت شرکتی تجاری هستند با دنبال کردن صحبت های او، پاسخ های خود را گرفته باشند. متن کامل گفت و گو با بردیا صدرنوری، مشاور رئیس سازمان و سرپرست دفتر توسعه فناوری و اطلاعات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در ادامه آمده است:
در حال حاضر وقتی شرکت های تجاری بخواهند نام خودشان را ثبت کنند چه پروسه ای را باید طی کنند؟
در حوزه ثبت شرکت ها و موسسات غیرتجاری از حدود سه سال پیش مجموعه ای از کارها در حوزه اصلاح فرآیندها انجام گرفته است که یکی از مهم ترین آن ها اعمال اصلاحات در فرآیند تعیین نام شرکت ها و موسسات غیر تجاری بوده است. ما در بحث تعیین نام به طور معمول همواره مشکل داشته ایم. که عمده آن به ناشفاف بودن فرایند تعیین نام بر می گردد. به هر حال سازمانی با نزدیک به صد سال قدمت، دارای بسیاری رویه های عرفی یا به اصطلاح رویه های سلیقه ای می باشد.
چه گونه حاکم شده است؟
این امر به مرور اتفاق افتاده است. به طور مثال من در حوزه مسئولیتم و برای انجام وظیفه ام میخواهم کاری را انجام دهم، آن لحظه احساس کرده ام که اگر آن اقدام به صورت مرحله ای یا به شیوه خاصی انجام شود صحیح است. به مرور این روند به یک اصل تبدیل شده است. هر چه میزان رویه های مدون کمتر باشد و فرایندها و رویه ها مستند نشده باشد امکان بروز اینگونه اتفاقات بیشتر است. به همین علت به مرور رویه های سلیقه ای شکل گرفت. در سه- چهار سال گذشته خیلی تلاش شد در تمامی حوزه های سازمان ثبت این رویه ها تا جایی که می شود مستند و قاعده مند شود. از طرفی تلاش شد تا اصولی در سازمان ثبت حاکم شود که هم همکاران ما اصول و رویه ها را بدانند و هم مردم به صورت شفاف نسبت به آن آگاهی یابند. در این میان سعی شد بیشترین استفاده از فناوری اطلاعات و تسهیلات آن به عمل آید. حالا اگر موافق باشید برگردیم به همان توضیحاتی که در ابتدا مطرح کردم. یکی از بخش هایی که در طی سالیان گذشته شکایت های زیادی از آن مطرح می شد همین موضوع تعیین ثبت نام شرکت ها بود که شما در ابتدای بحث مطرح کردید.
چرا؟
در بحث تعیین نام، اقداماتی از حدود سه سال پیش آغاز شد. رویه تعیین نام آسیب شناسی، اصلاح و مدون شد و به صورت دستوالعمل در آمد. این دستورالعمل هم در حال حاضر در سایت سازمان به نشانی www.ssaa.ir قابل دسترسی است. دقیقا رویه تعیین نام را برای مردم به عنوان متقاضی شفاف کردیم. از سوی دیگر این فرآیند برای همکاران ما هم شفاف شده است. در گذشته امکان تعیین نام خارج از فرایند ثبت شرکت وجود داشت. در این راستا بعضا مشاهده می شد نام ذخیره می شد اما کسی سراغ ثبت شرکت با آن نام نمی آمد. آن نام بعدا در بازار غیر رسمی خرید و فروش می شد. اصلاحی که در این رابطه انجام شد این بود که در حال حاضر تعیین نام در فرآیند ثبت شرکت اتفاق می افتد. یعنی حتما باید مدارک کامل برای ثبت شرکت ارایه شود، مراحل کارشناسی انجام شود، تعیین نام بر اساس دستوالعمل در این فرآیند صورت گیرد سپس به مراحل بعدی برسد. بنابراین تلاش شده تا تعیین نام به صورت ضابطه مند انجام شود. البته حتما در چارچوب قوانین و مقررات نسبت به پالایش و حذف نام هایی که در بانک اطلاعاتی ذخیره شده است و بعد از گذشت سالها نسبت به ثبت شرکت مرتبط اقدام نشده است اقدام خواهد شد.
هنوز هم این موضوع که تعیین نام باید سه بخشی باشد وجود دارد؟
در بحث تعیین نام زمانی این موضوع مطرح می شد که نام شرکت حتما باید سه سیلابی باشد. البته رویهی مدون و قانونی در این زمینه وجود نداشت. مهم این است که نام شرکت باید فارسی باشد. از طرفی معیارهای دیگری بر این امر حاکم است. مثلا مغایر اخلاق حسنه نباشد. این موضوع سبب خواهد شد که محدودیت هایی برای نامها شکل بگیرد. ولی اگر همین حالا هم یک کلمه فارسی تک سیلابی معنی دار و منطبق بر ضوابط و معیارهای مندرج در دستورالعمل تعیین نام وجود داشته باشد که سابق ثبت نداشته باشد مشکلی برای ثبت ندارد.
یعنی در حال حاضر می توان شرکتی را با نام یک بخشی ثبت کرد؟
بله. فقط مشروط بر اینکه در بانک ما پیش از آن ثبت نشده باشد و منطبق بر معیارهای مندرج در دستورالعمل باشد.
قبول دارید روندی که در گذشته بود و بر اساس آن شرکت ها مجبور بودند سه بخشی نام خودشان را ثبت کنند به نوعی که کلمات بدون تناسب بودند؟
این موضوع بسیار مشاهده شده است. اینکه سه کلمه ای که هیچ ارتباطی با همدیگر ندارند در کنار هم قرار می گیرند تا نام یک شرکت باشند. حتی بعضا این اتفاق می افتد که از نام شرکتی معروف استفاده و با دو کلمه دیگر که بعضا ناهمگون هم می باشد ترکیب و نام جدیدی شکل می گیرد. چنین نام هایی در صنعت و تجارت فراوان دیده می شود به هر حال با رویه هایی که تعیین شد این اتفاق تا حدی اصلاح شد و تا حد امکان جلوی حواشی گرفته شد. از آن مهم تر رویه برای مردم نیز شفاف تر شد. هم اینک متقاضیان در فرایند ثبت الکترونیکی شرکت متوجه خواهند شد به چه دلیلی اسم پیشنهادی شان برای یک شرکت رد شده است. در اطلاع رسانی های الکترونیکی و پیامکی فرآیند ثبت شرکت، یکی از مواردی که برای متقاضیان ارسال می شود همین است که نام پیشنهادی شان برای شرکت به چه دلیلی رد شده است یا چه اشکالی دارد. ممکن است مشابه داشته باشد. اتفاق مهم دیگری که در حوزه شفاف سازی و اصلاح فرایندها افتاده است اینکه امکانی فراهم آمده است تا افرادی که می خواهند برای ثبت شرکت اقدام کنند بتوانند با مراجعه به سایت سازمان، نامی را که می خواهند به عنوان نام شرکت خود انتخاب کنند جستجو نمایند و از عدم ثبت آن در گذشته یا وجود نام های مشابه، مطلع گردند. با این فرایند مشخص می گردد که چه نام هایی را نباید انتخاب کنند.
این فرآیند به طور کامل در حال حاضر صورت می پذیرد؟
به هر حال می توان گفت که در برخی موارد بر سر تعیین نام شرکت ها مشکلاتی وجود داشته یا هم اینک هم ممکن است دیده شود. البته با کمک همکاران شریف و زحمتکشمان در ثبت شرکتها، به سمتی می رویم که این موارد روز به روز شفاف تر شود و از حالت سلیقه ای بیرون آید.
فرآیند ثبت شرکت برای یک شرکت تجاری در حال حاضر چه اندازه هزینه دارد؟
ما انواع شرکت داریم و برای ثبت شرکت چند نوع هزینه وجود دارد. یکی از این هزینه ها حق الثبت است. بسته به نوع شرکت هم فرمول مشخصی دارد. میزان آن هم بر اساس قانون است و ما در سازمان ثبت آن را تعیین نمی کنیم. یک هزینه هم شامل هزینه چاپ آگهی در روزنامه است. این پول برای روزنامه رسمی است و ارتباطی به سازمان ثبت ندارد. هزینه آگهی هم با توجه به تعداد کلمات و حجم مطلب متفاوت است. هزینه دیگری هم برای پست وجود دارد. هیچ هزینه دیگری برای ثبت شرکت خارج از تغرفه های قانونی نباید پرداخت شود.
شرکت هایی همانند کارگزاری ها برای بورس در این حوزه هم فعالند؟
بله شرکت هایی وجود دارند که برای اقدامات اداری ثبت شرکت درخواست متقاضیان را اخذ و به عنوان وکیل آنان اقدام می کنند. اما رسمیت و نقش آنها مانند کارگزاری های بورس نیست و رسمیت آنان را ندارند. البته باید توجه شود که با اینترنتی و الکترونیکی شدن فرایند ثبت شرکت، متقاضیان نیازی به مراجعه و پیگیری حضوری یا با واسطه هم چون گذشته ندارند و بسیاری از امور در محیط مجازی و بدون واسطه انجام می شود.
ارزیابی شما از وجود این شرکتها خوب است؟
اینکه مثبت یا منفی است می توان به آن از هر دو زاویه نگاه کرد. یعنی هم جنبه خوب دارد و هم می توان برای آن جنبه بد در نظر گرفت. اینکه برای ثبت یک شرکت و به واسطه نا آشنایی یا عدم آگاهی مردم با فرآیند ثبت شرکت، بدون حساب و کتاب از مردم پول گرفته شود و بخشی از آن را به نام همکاران شریف ما تمام کنند بسیار بد است. سازمان ثبت به شدت با این امر و زیر سوال بردن به نا حق سلامت کاری همکارانش مشکل دارد. خوشبختانه از لحظه ای که سامانه اینترنتی ما در ماه تیر راه اندازی شد خیلی این حواشی کمتر شده است. خیلی از مردم می توانند مستقیم به سایت مراجعه و اقدام کنند. از طرفی هم چون فرآیند ثبت شرکت ها امری نسبتا تخصصی و کارشناسانه است برخی از متقاضیان فکر می کنند که با مراجعه به این شرکت های واسطه در انجام کارشان تسهیل انجام می شود. البته باید اذعان داشت که آشنایی کامل به فرایند ثبت شرکت و زیر و بم ها و ریزه کاری های تخصصی و قوانین و مقررات مرتبط با آن از بروز اشتباهات و اشکالات جلوگیری می کند و از این رو در ثبت شرکت تسریع می شود ولی این امر نباید زمینه سوء استفاده و برخورد غیرمنصفانه شرکتهایی که در این حوزه فعالیت می کنند را با متقاضیان و اخذ وجوه هنگفت از آنان را فراهم آورد.
در سال های گذشته ما یک رکود اقتصادی داشتیم. فرآیند تعداد ثبت شرکت های تجاری در این سال ها چگونه بود؟
در این حوزه هم مقداری شاهد کاهش تقاضای ثبت شرکت بودیم. بخشی از این امر به ایجاد رویه های کنترلی و دقیق تر برای پیشگیری از ثبت شرکتهای به اصطلاح کاغذی و سوری بر می گردد. البته توجه شود که سازمان مرجع ثبت شرکت است و بر اساس قوانین فعلی، کاری به فعالیت های شرکت ندارد. ما مرجع ثبت هستیم و نظارت به روند فعالیت جاری شرکت ها بر عهده نهادها ذیربط است. شرکتها از نظر تخصصی و عملکردی توسط نهادهای مختلفی نظارت می شوند. به طور مثال موسسه های مالی و اعتباری از بانک مرکزی برای فعالیت شان مجوز می گیرند به همین دلیل بانک مرکزی بر نحوه عملکرد آنها نظارت دارد. در حال حاضر به سازمان فقط برای ثبت تغییرات و یا درخواست انحلال شرکتها مراجعه میشود.
نحوه روبرو شدن شما در سازمان ثبت با « فساد » چگونه است؟
ریشه بسیاری از فسادها در سیستمهای اداری وجود رویه های نا شفاف است. سازمانی که نا شفاف باشد قطعا با فساد درگیر است. سازمان در طی سالهای اخیر بسیار تلاش نموده است تا با آسیب شناسی و اصلاح فرایندها و ارایه خدمات در محیط مجازی و با استفاده از سیستمهای الکترونیکی زمینه های بروز فساد را به صورت ریشه ای از بین ببرد یا حتی الامکان کاهش دهد. قطعا کاهش مراجعات مردم و کمتر درگیر نمودن آنها در پیچ و خم های اداری یا رفع گلوگاه ها و پیچیدگی های کار نقش مهمی در این راستا دارد. این موضوع با مکانیزه نمودن دهها فرایند و خدمت ثبتی و ارایه آن ها به صورت الکترونیکی تعدیل شده است. البته ما هم اینک در دوره گذار از وضعیت سنتی به وضعیت مطلوب هستیم و تا رسیدن به آن وضعیت اقدامات متعددی مانند تکمیل و پالایش بانک های اطلاعاتی، فرهنگ سازیهای لازم و تامین زیرساختهای مورد نیاز و بسیاری اقدامات دیگر باید صورت پذیرد که قطعا نیازمند حمایت دستگاه های ذیربط و مردم است.
3939
نظر شما