مناظره موافقان و مخالفان انتقال پایتخت/ چرا تهران را جابجا نکنیم؟/ درمان درد تهران، جابجایی نیست

- موضوع انتقال پایتخت و انتقال صنایع از آن از سال 1340 مطرح شده است .

-آخرین طرح مربوط به خروج کارمندان از تهران بود که شکست خورد، تصریح کرد: در طرح انتقال پایتخت سیاسی، اداری و اقتصادی تهران یک شورای 14 نفره متشکل از رئیس جمهور به عنوان رئیس شورا، وزیر کشور به عنوان دبیر و شهردار تهران حضور دارند.

- در طرح مجلس، اولین گام ساماندهی تهران موجود است. قرار است کمیته‌ای به ریاست وزیر کشور تشکیل شود و این کمیته فراقوه‌ای، درباره ساماندهی تهران موجود، تمرکززدایی از تهران و آمایش سرزمینی تهران تصمیم‌گیری می‌کند.
- امروزه تهران به مرکز همه امور فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی عمرانی و تجاری کشور تبدیل شده است.
- درباره تمرکز زدایی و واگذاری اختیارات به استان‌ها، یک بحث جدی در طرح مجلس وجود دارد.
- بخش زیادی از ثروت انباشته تهران می‌تواند در مناطق کمتر توسعه یافته هزینه شود. در راستای امر پدافند غیرعامل باید یک شهری به عنوان پایتخت در کنار تهران داشته باشیم.
- احتمال حمله نظامی، نافرمانی‌هایی مدنی و نیز مشکلات زیست محیطی، نظام را از ناحیه تهران در وضعیت آسیب‌پذیری قرار داده است که لازم است از این آسیب‌پذیری جلوگیری کنیم.
- ژاپن امروزه به شدت در فکر انتقال پایتخت است و مالزی نیز یک تجربه موفق در بحث انتقال پایتخت بوده است؛ پس می‌توان به تجربه‌های خارجی توجه کرد.
- انتقال پایتخت،‌ هزینه ندارد بلکه یک انتقال سرمایه و حتی جذب سرمایه‌ جدید است. انتقال پایتخت راهیست که 50 کشور رفته اند و بسیار موفق هستند.
- این شورا در مدت 2 سال قراراست راهکار بدهد و این شورا هزینه بر نیست.
-این طرح در پایان کار کارشناسی توسط شورا باید به تأیید رهبری برسد.

جواد جهانگیرزاده قائم‌مقام مرکز پژوهش‌های مجلس

- این طرح خلاف اصل 75 قانون اساسی است زیرا هزینه‌های دولت را افزایش می‌دهد.طرح ارائه شده از سوی نمایندگان مخالف طرح مصوب کمیسیون شوراهای مجلس است.
- یکی از مشکلات مهم این طرح، عدم توجه به مشکلات زیست محیطی است. تهران را منتقل کنیم با 10 میلیون جمعیت تهران چه می‌کنیم؟
- انتقال پایتخت به 78 میلیارد دلار هزینه نیاز دارد که 6 برابر هزینه عمومی دولت است. 4000 هزار طرح نیمه تمام در کشور داریم که مهمتر از انتقال پایتخت است.
- در پاکستان، پایتخت از کراچی به اسلام آباد منتقل شد اما جمعیت کراچی سه برابر شد و مشکلات آن چندبرابر شد.

- به نظر می‌رسد با انتقال پایتخت، بازهم ذهنیت ما هم درست نمی‌شود. اگر بخواهیم تمرکز زدایی کنیم، راهش انتقال پایتخت نیست
- امروزه به دلیل عدم امکان استفاده از حمل و نقل عمومی،‌علاقه مردم به استفاده از وسیله شخصی زیاد است. در جای دیگر هم همین مشکل وجود دارد. آنچه ما نیاز داریم،‌حل مشکل است، ما باید هزینه حمل و نقل عمومی را کاهش و هزینه وسیله شخصی را افزایش دهیم تا مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی رغبت نشان دهیم.
- در طرح مصوب مجلس، تصمیمی برای جمعیت فعلی تهران گرفته نشده است. ده میلیون نفر اگر زلزله بیاید، چه کنند؟ مشکل جمعیت فعلی تهران را چه کنیم؟ آلودگی هوا و مسایل آب تهران را چه کنیم؟

- مشکل ما نبود مدیریت صیحیح است امروزتهران به دواستان تبدیل شده است.
- یک میلیون جمعیت مسکنن مهر امروز افزوده شده است و امروز خود کرج دومین کلانشهر دارای مشکل است
- هشت هزار خودروی فرسود در تهران داریم که به اندازه بقیه خودروها آلودگی دارند.
- باید تجربیات مدیرتی را به جهت بهتری ببریم، باید به جای ساخت بزرگراه توسعه حمل و نقل عمومی را گسترش دهیم
- همه نقاطی که قابل زیست هستند خطر زلزله تهدیشان می کند.
- باید برای حداقل آسیب ها از زلزله یاد بگیریم که چگونه با زلزله زندگی کنیم
- انتقال پایخت را رد می نمی کنم .شهر های مثل ارا ک و اصفهان هم معضل داریم و صرفا با انتقال پایتخت مشکلات قابل حل نیست.

-در زمینه انتقال پایتخت‌های جهان موارد متعددی داریم، این انتقال پایتخت‌ها مربوط به سال‌های 1923 تا 1983 است که عمده دلایل انتقال با دلایل ما متفاوت است. به عنوان مثال بحث برلین مربوط به مساله فروپاشی بود یا در قزاقستان به دلیل زلزله این کار را انجام دادند اما دلیل اصلی نوسازی بود. در حال حاضر نیز در ژاپن مباحثی در خصوص انتقال پایتخت مطرح است.

-آیا انتقال پایتخت موجب انتقال جمعیت چند میلیونی می‌شود؟ باید در نظر داشت که اقامتگاه فقط موضوع مسائل سکونتی نیست بلکه موضوعات سیاسی و اجتماعی هم مطرح است. تهران در حال حاضر محل تمرکز است اگر این جمعیت از تهران منتقل شد زلزله رفع می‌شود؟

-طرح انتقال پایتخت در سال 68 اعلام شد که 230 هزار میلیارد تومان هزینه دارد و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور این رقم برای 20 سال آینده هم قابل تامین نیست.
- اگر پایتخت منتقل شود، تهرانی با همین شرایط فعلی البته بدون دولت و توجهات دولتی رها می‌شود که روز به روز نابسامان‌تر می‌شود.
- ترافیک تهران، آلودگی هوا و زلزله، با انتقال پایتخت از بین نخواهد رفت. اگر زیر ساخت‌های تهران درست شود، نیازی به انتقال پایتخت نیست.

اگر هم پایتخت منتقل شود باز هم ذهنیت ما تنظیم نمی‌شود هم اکنون در منطقه الهیه شاهد هستیم که در یک کوچه باریک مجوز ساخت یک آپارتمان 10 طبقه‌ای داده‌اند. اگر بخواهیم تمرکززدایی کنیم راهش این نیست که پایتخت را از تهران منتقل کنیم چرا که هم‌اکنون هزینه این انتقال را نداریم.

- باید نظام اداری را اصلاح و تغییرات بنیادین در ساخت و ساز مسکن اعمال کنیم. همچنین هزینه استفاده از امکانات شخصی را افزایش داده و هزینه استفاده از امکانات عمومی را کاهش دهیم.

- شهر تهران برای 4 تا 5 میلیون نفر جمعیت مناسب است، در برنامه درازمدت 10 ساله می‌توان انتظار داشت که زندگی در تهران برای 5 میلیون نفر مناسب‌سازی شود. اگر بتوانیم تهران را در بازه زمانی برای جمعیت ایده‌آل مناسب‌سازی کنیم آن وقت فرصت کافی برای مقاوم‌سازی در مقابل زلزله را داریم.

-تمرکز جمعیتی با انتقال پایتخت به جایی می‌رود که خطر زلزله کمتری دارد این عبارت اشتباهی است که همه جای ایران ریسک زلزله یکسانی دارد. از طرفی دیگر تهران تا روزی که این جذابیت اقتصادی و سایر جذابیت‌ها را دارد چنین جمعیتی را خواهد داشت لذا چاره‌ای نداریم و نمی‌توانیم با جمعیت موجود راهی برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از افزایش جمعیت داشته باشیم.

- مشکلات محیط زیستی، احتمال حمله نظامی و نافرمانی مدنی از دیگر دلایلی هستند که ضرورت انتقال پایتخت را مشخص می‌کند. ژاپن هم در حال حاضر در حال انتقال پایتخت است و سئول طراحی پایتخت خود را به مسابقه بین‌المللی گذاشته است.

- انتقال پایتخت فقط هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری جدید است چرا که موضوعاتی مانند آلودگی هوا که دومین عامل ایجاد سرطان است هزینه‌های زیادی را به سیستم درمانی کشور وارد می‌کند که با انتقال پایتخت می‌توان جلوی این هزینه‌ها را هم گرفت.

- روزی لندن یکی از شهرهای آلوده بود اما مطالعه و کار کارشناسی کردند و امروز به یکی از شهرهای پاک دنیا تبدیل شده است. بنابراین چرا از مطالعات دیگران استفاده نکنیم.

- چرا به کارهای شدنی توجه نمی‌کنید و بر موضوع انتقال پایتخت که هزینه هنگفتی تا مرز 100 هزار میلیارد تومان را دارد توجه می‌کنید. آن هم با توجه به مشکلات اقتصادی که کشورمان با آن روبروست.

- در حال حاضر 8 هزار خودرو آلوده کننده داریم که به صورت سه شیفته کار می‌کنند و آلودگی را بیشتر می‌کنند. در سال 82 نیز مجدد خودروهای دودزا شماره‌گذاری شدند. ما برای حل مشکلات شهری باید از تکرار اشتباهات مدیریتی جلوگیری کنیم بیشتر از بزرگراه به توسعه حمل و نقل عمومی نیاز دارد.

-اکثر مناطق کشور روی خط زلزله هستند و این نشان می‌دهد که ما باید با زلزله زندگی کنیم نه اینکه از آن فرار کنیم.

- بنده بحث انتقال پایتخت را رد نمی‌کنم اما تا زمانی که پروسه مدیریت شهری ناقص است پروژه انتقال پایتخت پاسخ نمی‌دهد چرا که ما در حال حاضر معضل آلودگی در اصفهان، اراک، تبریز و اهواز را داریم و نمی‌توان گفت که صرفا با انتقال پایتخت این مشکلات حل می‌شود.

- این شورا به هیچ وجه هزینه‌بر نیست و در مورد ساماندهی تهران، تمرکز زدایی از تهران و انتقال پایتخت سیاسی و فرهنگی تصمیم‌گیری کنند که در نهایت نه تنها مشکلات تهران بلکه مشکلاتی از کل کشور را نیز حل کند.

- مسئله انتقال پایتخت جزو سیاست‌های کلی نظام است و اگر فرض کنیم تهرانی آباد داریم عقل حکم نمی‌کند که تمام دارایی‌های علمی، سیاسی و فرهنگی را در آن جمع کنیم که در صورت هر اتفاقی تمام این حوزه‌ها آسیب ببیند.

- بعد از پایان این دو سال طرح جمع‌بندی شده باید به امضای مقام معظم رهبری برسد.

در خصوص هزینه‌های این طرح باید گفت همانگونه که امورات فرهنگی به ظاهر هزینه‌بر است اما در واقع سرمایه‌گذاری بلند مدت است انتقال پایتخت نیز چنین وضعیتی را دارد.اگر قرار است از جهت تمرکز بیش از حد کشور آسیب‌پذیر باشد باید ظرفیتی ایجاد کنیم که از این آسیب پذیری دور شویم.هم اکنون اگر ضرورت دارد به بدنمان انرژی برسد اگر پول داشته باشیم کنار غذا از سالاد نیز استفاده می‌کنیم، بسیاری از پروژه‌ها در کشور حکم این سالاد را دارد.

- پروژه دانشگاه ملی پروژه‌ای در خصوص انتقال پایتخت انجام داده است؛ در فرآیندی که دولت الکترونیک را توسعه داده و از اقتصادی بودن دولت رها شویم ماحصل آن بدین گونه می‌شود که 300 تا 450 هزار نفر باید از تهران منتقل شوند. توجه داشته باشید در مسکن مهر بالای یک میلیون و 500 هزار مسکن مهر ساختیم مگر این 350 تا 400 هزار نفر چقدر مسکن نیاز دارند؟ در ماده 10 طرح سامدندهی و انتقال پایتخت سیاسی و اداری عنوان شده است تراکم زدایی، ساماندهی شهر تهران و انتقال پایتخت سیاسی و اداری، که اگر به این سه مورد توجه کنیم می‌توانیم کشور را نجات دهیم.