منفی‌ترین شاخص اقتصادی ایران/ سرمایه‌گذاری‌های صنعتی نصف شد

ابراهیم علیزاده: اقتصاد ایران این روزها در حالی منتظر سرمایه‌های جدید از کشورهای خارجی است که طی سال‌های اخیر با افت قابل توجهی در بخش سرمایه‌گذاری‌های صنعتی مواجه بوده است. طبق جدیدترین آمار منتشر شده بانک مرکزی میزان سرمایه‌گذاری‌های بخش صنعتی در حالی که در سال 88 بیش از 20 هزار میلیارد تومان بوده در پایان سال گذشته این رقم به هشت هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.

بر این اساس در سال 88 تعداد پروانه‌های بهره‌برداری از واحدهای صنعتی بیش از شش هزار مورد بوده که این میزان نیز در سال 91 به چهار هزار واحد تقلیل یافته است. این در حالی است که در سال 89 روند سرمایه‌گذاری‌های صنعتی کمی بهبود یافته بود اما در دو سال 90 و 91 روند این بخش مجددا نزولی شده است.

از سوی دیگر در سال 91 میزان رشد اقتصادی ایران منفی 5.4 درصد بود که آمار جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد بخشی از آن منفی بودن رشد اقتصادی به واسطه رشد منفی سرمایه‌گذاری‌های صنعتی بود.

  رشد منفی 43 درصدی سرمایه‌گذاری صنعتی

مسعود نیلی، مشاور رئیس جمهوری هشتم بهمن ماه امسال وقتی در نخستین همایش توسعه مدیریت پولی و بانکی سخن می‌گفت و نسبت به افزایش بیکاری هشدارهایی می‌داد، عنوان کرده بود: برای رسیدن به رشد اقتصادی، کشور نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد دارد و در عین حال بهره‌وری هم باید افزایش یابد. رکود ما ناشی از این است که افت سرمایه‌گذاری داریم، رشد سرمایه‌گذاری ما در صنعت در سال گذشته منفی ۴۱ درصد بوده است.

حال انتشار آمارهای جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد که این رقم کمی بیشتر و معادل 43 درصد بوده است. چرا که در سال 91 میزان سرمایه‌گذاری‌هایی که منجر به صدور پروانه بهره‌برداری از واحدهای صنعتی شده تنها 8.8 هزار میلیارد تومان بوده، در حالی که پیش از آن، این رقم در سال 90 بیش از 15.6 هزار میلیارد تومان بود. مقایسه این ارقام حاکی از کاهش 43 درصدی در این بخش است.

این در حالی است که در سال 90 نیز روند سرمایه‌گذاری صنعتی با افت مواجه بود و در آن سال نیز این رقم نسبت به سال 89 بیش از 19 درصد کاهش یافته بود.

موضوع قابل توجه این است که که حتی در سال 89 نیز رقم سرمایه‌گذاری صنعتی در اقتصاد ایران نسبت به سال قبل خود منفی بود و در حالی به 19.4 هزار میلیارد تومان رسید که این رقم در سال 88 بیش از 20.7 هزار میلیارد تومان گزارش شده بود.

در واقع بر این اساس میزان رشد سرمایه‌گذاری صنعتی در اقتصاد ایران طی سال‌های 88 تا 91 نسبت به سال قبل خود به ترتیب منفی 8.5 ، منفی 6.1 ، منفی 19.4 و منفی 43.5 درصد بوده است.

  کاهش واحدهای صنعتی بهره‌برداری شده

با وجود این روند همیشه کاهنده میزان سرمایه‌گذاری‌های صنعتی، طی سال‌های 88 تا 91 از نظر تعداد واحدهای بهره‌برداری شده صنعتی یک سال از این چهار سال روند، نزولی نبود. با اینکه در سال 88 میزان پروانه بهره‌برداری از واحدهای صنعتی با 13 درصد افت به شش هزار و 661 پروانه رسیده بود این رقم در سال 89 بهبود پیدا کرد و با رشد سه درصدی به شش هزار و 878 پروانه رسید.

اما در سال‌های 90 و 91 نیز دوباره روند این بخش هم منفی شد و میزان پروانه‌های بهره‌برداری از واحدهای صنعتی به ترتیب هفت و 36 درصد افت کرد. در این دو سال میزان پروانه بهره‌برداری از واحدهای صنعتی به ترتیب شش هزار و 334 و چهار هزار و 48 پروانه گزارش شده است.

  افت واحدهای صنعتی تاسیس شده

در بخش واحدهای صنعتی که طی این چهار سال توانسته‌اند جواز تاسیس بگیرند نیز روند سرمایه‌گذاری کاهشی بوده است. بر این اساس میزان جوازهای تاسیس واحدهای صنعتی طی سال‌های 88 تا 91 به ترتیب 13 هزار و 380 فقره، 15 هزار و 813 فقره،  15 هزار و 788 فقره و 14 هزار و 896 فقره بوده است. این ارقام نشان می‌دهد که طی سال 89 میزان جوازهای تاسیس واحدهای صنعتی نسبت به سال قبل از آن 18 درصد رشد داشته اما این روند در سال 90 نزولی شده و به منفی 0.2 درصد رسید. با وجود این، در سال 91 مجددا صعودی شد و به پنج درصد رسید.

در بخش سرمایه‌گذاری‌هایی که منجر به دریافت جواز تاسیس شده‌اند نیز در این چهار سال، تنها یک سال روند صعودی بوده است. در حالی که این رقم در سال 88 بیش از 83.6 هزار میلیارد تومان بوده در سال 89 با چهار درصد رشد به 87.2 هزار میلیارد تومان افزایش یافت. اما در سال 90 این روند با افت هشت درصدی به 80.1 هزار میلیارد تومان تقلیل یافت و در سال 91 نیز همین روند نزولی حفظ شد و با 29 درصد افت به 56.9  هزار میلیارد تومان رسید.

39325