دعای لحظه تحویل سال، سرشار از جلوه‌های وصال است که مسیر کمال و جمال را فراسوی رهرو طریق حق گسترده و بایسته است که در مضامین بلند معنوی و عرفانی آن بیندیشیم.
قلب و بصیرت قلبی، از مؤلفه‌های مهم معنوی در مسیر کمال انسان است که در قرآن کریم و روایات ناب اسلامی تأکید بسیاری بر آن شده است، قلب سرچشمه تمامی جوشش‌های و خیزش‌های وجود آدمی است.
به بیان نغز امام راحل(س): «با سرچشمه گل‌آلود توقع صفای آب نداشته باش... تو اگر معنای «یا مقلب القلوب» را به ذائقه قلب بچشانی و به سامعه قلب برسانی... از جلب قلوب بی‌نیاز شوی». (آداب الصلوة، ص 172) از این رو است که امام در توصیه به پیروان خویش خاصه طلاب علوم دینی می‌فرماید: «لازم است خود را تهذیب کنید که وقتی رئیس جامعه یا طایفه‌ای شدید، آنان را نیز تهذیب نمایید. برای اصلاح و ساختن جامعه قدم بردارید. هدف شما خدمت به اسلام و مسلمین باشد». (جهاد اکبر، ص25) «اگر برای خدا قدم بردارید، خداوند متعال مقلب القلوب است. دل‌ها را به شما متوجه می‌سازد». (همان، ص 66)
در اعتقاد امام کسی که ندای «یا مقلب القلوب و الابصار» را سرمی‌دهد، باید قلبش تنها متوجه به خدا باشد و از توجه به غیر او روی‌بگرداند تا دعای او جامه صدق و راستی برتن بیاراید و در ضمیرش اثر‌گذار باشد. (ر.ج: شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص90) علم به ارکان توحید، با ایمان به آن متفاوت است؛ زیرا تا علم توحید در قلب وارد نشود، حظی از ندای «یا مقلب القلوب و الابصار» نخواهیم برد. (همان، ص 95)
درخواست از درگاه ربوبی مبنی بر انقلاب در قلب و بصیرت، نشانه آن است که انسان به سبب نسیان از یاد حق و انس با کثرات دنیوی و هواهای نفسانی، نیازمند تحول قلبی و روشنایی چشمان دل است و این تحول در قلب که مکان حضور حق تعالی است (القلب حرم الله فلا تسکن فیه غیر الله؛ دل، حرم الهی است. پس غیر او را در آن جای نده) و نیز تغییر و تحول در نگرش و بصیرت آدمی (المؤمن ینظر بنور الله؛ مؤمن به نور خدا می‌بیند)، همگی به دست او است و تنها فضل و عنایت ربوبی خدای رحمان است که می‌تواند با دو دست جلال و جمال خویش مرآت دل را از غبار اغیار بزداید و قفل‌های بزرگ هوای نفس را از ابواب آسمانی دل بگشاید و پرده‌های غفلت را از چشمان بصیرت انسان کنار زند و دیدگان دل را به نور معرفت و مشاهدت حضرت دوست روشنی بخشد.
تدبیر روز و شب
یا مدبر اللیل و النهار
انسان، به تصریح قرآنی «إنی جاعل فی الارض خلیفة»، جانشین خدا بر روی زمین است و این شایستگی را دارد که مرآت تمام‌نمای ربوبی و مجلای ظهور و بروز اسما و صفات الهی شود.
یکی از اسمای حق تعالی «مدبّر» است که پروردگار عالمیان به وسیله آن، به تدبیر روز و شب یا تدبیر نظام زمین و آسمان و به طور کلی، نظام خلقت می‌پردازد. انسان نیز باید خویشتن را متخلق به اخلاق الهی نماید و تدبیرگر روز و شب خویش باشد.
نیل به نیکوترین حال‌ها
یا محول الحول و الاحوال، حوّل حالنا إلی أحسن الحال
حَول در دعای عید نوروز، به معنای «سال» است و «احوال» جمع حال، به معنای طبیعت و ضمیر یا تغییر و دگرگونی وضعیت انسان است. از این رو، خداوند تغییر دهنده سال و یا دگرگون کننده طبیعت مربوط به مخلوقات است و این صیرورت و تحول در مسیر رشد و کمال موجودات، لازمه امر زندگی و حیات است. در این دعای شریف از درگاه ربوبی می‌خواهیم که طبیعت وجود ما را به بهترین و نیکوترین طبیعت‌ها تبدیل کند و این تغییر باطنی یا ظاهری وجودی ما را همسو با تغییر و دگرگونی طبیعت ظاهری، در مسیر شکوفایی و بالندگی قرار دهد.
دعای لحظه تحویل سال، سرشار از جلوه‌های وصال است که مسیر کمال و جمال را فراسوی رهرو طریق حق گسترده و بایسته است که در مضامین بلند معنوی و عرفانی آن بیندیشیم و بکوشیم تا در سال جدید، ظاهر و باطن خود را با معارف نغز الهی و انوار رحمانی زینت بخشیم و زلال حالات خوش معنوی و زمزم صفای روحانی را در محضر صاحبدلان اهل معرفت و واصلان اهل بصیرت بجوییم و قلب و روان خویش را در معرض نسیم حیات‌بخش و بهشتی مقربین که عطر خوش عشق و معرفت از حریم قدسی وجودشان به مشام جان می‌رسد و بهار زندگی و جاودانگی را برای آدمی به ارمغان می‌آورد، قرار دهیم تا شجره وجودمان در قلعه امن ولایت به گل‌های معطر اسما و صفات الهی و ثمرات جان‌بخش رحمانی مزین شود.
23231
نظر شما