از کنار پنجره سوز سردی می آمد، بیرون را نگاه کردم، دانه های برف زیر نور پروژکتور درمانگاه به آرامی پائین می آمدند و راننده تا من را کنار پنجره دید سریع چراغ هایش را روشن کرد تا بفهماند که باید برویم. صدای بحث بین بیمار و پذیرش درمانگاه بالا گرفته بود و بیمار اصرار داشت که این آخرین فرصت اوست و کارفرمایش دیگر زودتر از ساعت هفت شب اجازه خروج از کارخانه را نمی دهد. در اطاق معاینه را باز کردم و با اشاره سر به پذیرش اعلام کردم که بیمار را بفرستد داخل.
زن کوتاه قد چهل ساله دستش را روی شکمش گذاشته بود؛ همین که وارد اتاق شد بغضش ترکید از اینکه از شهرک صنعتی تا پیش من بیاید چقدر ماشین عوض کرده است و از اینکه چقدر خواهش کرده تا کارفرمایش اجازه دهد تا زودتر از کارخانه بیرون بزند و نهایتا از اینکه درمانگاه هم ناامیدش کرده بودند که پزشک بیماریهای زنان آخرین مریض را ویزیت کرده و دیگر مریض نمی بیند. دستم را به آرامی روی شانه اش گذاشتم و در چشمان مضطربش نگاه کردم.....منتظر شدم تا آرام شود....
زنان کارگر در کدام اولویت سلامت قرار دارند؟
ارتقاء سطح سلامت جامعه ، یکی از اولویت های تعیین شده از سوی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی است و در این راستا نیز پژوهش ها و مداخلات بسیاری در حوزه سلامت و بهداشت مادر و کودک صورت گرفته است. ولیکن برخی گروه ها در جامعه بدلیل شرایط خاص نیازمند سیاست گزاری های خاص هستند.
اکثر برنامه های ارتقاء سلامت در جهت فراهم نمودن دسترسی بیشتر به مراکز ارائه خدمات بهداشتی از جمله مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی است. اما آیا تمامی زنان در جامعه به نسبت مساوی به این خدمات دسترسی خواهند داشت؟
در تعاریف سازمان های بین المللی از جمله سازمان جهانی بهداشت ،خدمات بهداشتی زمانی دارای اثربخشی بهینه هستند که کم هزینه بوده، در دسترس باشند و از سوی جامعه مورد پذیرش واقع شوند. لذا زنان کارگر که تقریبا تمام وقت روز ،بطورمتوسط هشت ساعت، در کارخانجات شهرک های صنعتی در حومه شهرها مشغول به کار هستند ؛ با موانع مالی و زمانی و مکانی مواجه هستند که در هیچیک از سیاست گزاری ها دیده نشده اند.
تحقیقات نشان می دهند که سبک زندگی سالم و رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت شامل تغذیه صحیح، ورزش،غربالگری ها و مراقبت از خود،و مقابله با استرس میباشد.کارگران زن با تغذیه نامناسب، کمبود وقت جهت پرداختن به فعالیت ورزشی، عدم دسترسی به خدمات غربالگری سرطانهای زنان از جمله سرطان پستان (معاینات روتین توسط پزشک) و سرطان دهانه رحم(پاپ اسمیر)، افزایش استرس های محیط کار ناشی از عدم امنیت شغلی و قراردادهای موقتی؛روبرو هستند. بنابراین با توجه به وضعیت موجود ؛ بایستی ارتقاء سلامت زنان کارگر را در افق های دوردست جستجو کرد.
اکثر زنان کارگر در سنین جوانی قرار دارند. سنینی که هر فرد در اوج زمان باروری خود قرار دارد و تامین سلامت جسمی و روانی زن نیازمند توجه خاص است. این ضرورت زمانی پررنگ تر می شود که زنان کارگر را مادران آینده ای نزدیک ببینیم و لذا ارتقاء سطح سلامت جسمی و روانی آنها را در اولویت قرار دهیم. چرا که پیشرفت و توسعه انسانی و اقتصادی در گرو نسل سالم ؛و نسل سالم در گرو دختران و زنان سالم است. دختران و زنان کارگر مادران فراموش شده ای هستند که نیازمند سیاست گزاری در جهت ارتقاء سلامت و بهداشت باروری هستند.
محدودیت های مالی، محدودیت های زمانی و مکانی زنان کارگر در دسترسی به سیستم های بهداشتی منجر به بروز مشکلات و بیماری های بسیاری در زمینه سلامت باروری آنان گردیده و لذا افزایش مرخصی ها و زمان های غیبت از کار بدلیل بیماری ، چرخش زیاد کارگران و نیروی کار غیر موثر و در نهایت تحمیل هزینه بسیار به چرخ اقتصاد کشور خواهد شد.ضرر و زیان در ابتدا به خود زنان به عنوان مولد نسل آینده کشور و سپس به چرخه تولید و بدنه اقتصاد کشور بر می گردد.
لذا در راستای سیاست های افزایش جمعیت در کشور، لزوم توجه به دختران و زنان کارگر دو چندان گردیده و با فراهم آوردن امکانات و ایجاد دسترسی به خدمات بهداشت باروری، می توان گام های بلند و استوار در تولید نسل سالم و اقتصاد پایدار برداشت.
* پزشک متخصص بهداشت باروری و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
۴۷۴۷
نظر شما